Ovacık, Kadışehri
Ovacık, Yozgat ilinin Kadışehri ilçesine bağlı bir köydür.
Ovacık | |
---|---|
Ülke |
|
İl | Yozgat |
İlçe | Kadışehri |
Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
Nüfus (2000) | |
• Toplam | 658 |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAZD) |
İl alan kodu | 0354 |
Posta kodu | 66540 |
Konum
Yozgat iline 97.5 km, Kadışehri ilçesine 11.6 km uzaklıktadır.Köyün rakımı 1360 metredir.Köyün konumu 40°02'42"N 35°54'43"E dır.Kuzeyinde Deveci dağları, kuzeydoğusunda Gümuşsu köyü, Güneydoğusunda Aşağıkızılöz Köyü, güneyinde Halıköy, batısında Yelten köyü yer alır.
İklimi
Karasal iklime sahip olmakla birlikte, yağış rejimi bakımından Karadeniz ardı ikliminin özelliğini taşımaktadır. Sıcak ve kurak olan yaz mevsimi yüksek yaylalarda serin geçmektedir. Kışları ise, soğuk ve yağışlıdır. Köyde yağışın büyük bir bölümü ilkbahar, sonbahar ve yaz başlangıcında (Haziran) düşmektedir. Bitki örtüsü bozkırlardır.
Yemekler
Karaharman: İçi olgunlaşmış ancak ne tam yeşil ne tam sararmış ala tavlı nohutların otları ile birlikte koparılıp gazel, saman veya çipil adı verilen ince odunların alevinde yanmayacak şekilde pişirilmesidir. Bu pişirilme işi çok kısa süreli olur ve nohutların yanmamasına özen gösterilir. Yakmak için kullanılan malzemelerin ince odun, gazel, yaprak veya saman seçilme sebebi çabuk yanıp bitmesi içindir. Nohutlar piştikten sonra yanan malzemeler dağıtılarak içinde pişmiş olan nohutlar kapçuğundan çıkarılıp sıcak olarak yenir.
Ütme: Buğday başaklarının olgunlarından yapılır. Buğdayın kılçıklı, yerel deyim ile Çalıbasan çeşidinden olması gerekir. Başakların büyükleri seçilir. Buğday başaklarının içinin olmuş ancak kendisinin yarı yeşil yarı sarı olması gerekir. Toplanan bu başaklar yukarda karaharman konusunda anlatılan çeşitteki malzeme ile hafifçe pişirilir. Daha sonra bu ateş dağıtılır ve pişerek düşmüş olan başaklar avuç içinde ovulur. Üflenerek buğdayın saman kısımları ayıklanır ve sıcak halde yenilir.
Etli Köfte-Etli Gilik: Malzemeleri: Tavuk veya kırmızı et kıyması, bulgur, soğan, tuz, baharat, su ve köfte otu (reyhan). Soğanların yenilirken ağıza gelmemesi için küçük parçalar halinde doğranmasına özen gösterilir. Tavuk ya da kırmızı etin kıymasının satır ile yapılması lezzeti için tercih sebebidir. Etten yapılan gilik için kıymanın yağsız olması giliklerin ve yuvalakların dağılmaması için tercih sebebidir. Ortalama on kişi için bir buçuk kg bulgur ve bir kilo tavuk ya da et kıyması konulur. Ancak bu çoğu zaman göz kararı veya elde ne kadar etin var olmasıyla ilgilidir. Genelde madeni veya plastik leğen yoğrulur. Bulguru yoğurup kıvama getirmek zahmetli bir iştir. Üstelik fazla su koyarak bulgurun şişirilmesi de emeğinin boşa gitmesine sebep olur. Köfte yoğuranın bu işin ilmini iyi bilmesi gerekir. Yapılışı: Bulgur, kıyma, köfte otu, baharat, tuz ve diğer malzemeler leğene konularak su eklenmeden bir miktar yoğrulur. Daha sonra biraz su eklenerek yoğurma işlemi devam eder. Yaklaşık bir saat bu yoğurma işlemi devam eder. Yoğrulurken ara sıra tuz ve baharat eksikliğinin olup olmadığı kontrol edilir. Eksik varsa eklenir. Bu eksiklikler oturanlara da tattırılan olmamış köfte ile sorulur. Ona göre eksiklikler tamamlanır. Yoğurma esnasında zaman zaman azar azar su ilave edilir. Yoğrulan bu köfte harcının yumuşayıp yenilir hale gelip gelmediği yenilerek kontrol edilir. Yenilecek hale gelmişse isteyenlere çiğ olarak sıkmaç adı ile avuçta sıkılan bir miktar köfte verilir. İsteyene de pişmiş hâli verilir. Pişirme işlemi için hazır olan köfteler avuç içi büyüklüğünde ve daire şekline getirilir. Buna gilik denilir. Gilikler mümkün olduğu kadar meşe (Ovacık köyünde pelit de denir.) odununun közü üzerinde pişirilerek yenmeye hazır hale getirilir. Pişirilirken közün harlı olmamasına dikkat edilir. Aksi halde giliklerin dışı yanar, içi ise çiğ kalır. Pişirilen bu gilikler çay veya ayran ile birlikte sıcak veya soğuk haliyle yenilebilir. Ancak asıl lezzeti yapıldığı anda sıcak haldeyken yenilmesindedir.
Yuvalak: Yoğrulan köfte gilik yerine yuvalak da yapılarak yemek şeklinde yenilir. Yuvarlama işleminden önce dağılmaması için köfte üzerine yumurta kırılıp birkaç dakika daha yoğrulur. Yoğrulan bu etli köfte misket büyüklüğünde yuvarla- nır. Tencereye yağ, salça, baharat, tuz ve su konularak yaklaşık kırk, kırk beş dakika pişirilir yenilmeye hazırdır.
Kısır Gilik veya Kısır Köfte: Etsiz yapılır. İnce bulgur olan düğ, salça, tuz, baharat, soğan ve su ile yapılır. Düğ içerisine belirtilen malzemeler konularak yoğrulur. Bu yoğurma esnasında ara sıra azar azar su ilave edilir. Bu suyu iyi ayarlamak gerekir. Fazla su eklendiğinde düğ şişer ve lezzet kalmaz.Yoğrulan bu köfte harcının yumuşayıp yenilir hale gelip gelmediği yenilerek kontrol edilir. Yenilecek hale gelmişse isteyenlere çiğ olarak sıkmaç adı ile avuçta sıkılan bir miktar köfte verilir. İsteyene de pişmiş hali verilir. Pişirme işlemi için hazır olan köfteler avuç içi büyüklüğünde ve daire şekline getirilir. Köz üzerinde pişirilerek yenmeye hazır hale getirilir.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2007 | |
2000 | 658 |
1997 | 535 |
Ekonomi
Köy ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Yetiştirilen tarım ürünleri buğday, arpa, fiğ, nohut, mercimek vb.