Noah Webster

Noah Webster, Jr. (d. 16 Ekim 1758 – ö. 28 Mayıs 1843), bir sözlükbilimci, ders kitabı öncüsü, İngilizce yazım reformcusu, politik yazar, editör ve üretken bir yazardı.Amerikan Bilim ve Eğitim Babası olarak anılır.Mavi kaplı imla kitabı 5 Amerikan nesli boyunca çocuklara nasıl heceleneceğini ve okunacağını öğretmek için okutuldu.Ellis(1979)'e göre Noah Webster Amerikanlara laik tam İlmihâl veren kişidir."[1]

Samuel F. B. Morse tarafından resmedilmiş portresi
Webster'in An American Dictionary of the English Language adlı eserini yazdığı New Haven, Connecticut'deki evi.Şimdi ise Dearborn'a taşındı.

Amerikada Webster'in ismi sözlüğüyle anılır olmuştu.Tam anlamda modern anlamda ilk Merriam-Webster  sözlüğü 1828'de An American Dictionary of the English Language(İngilizce'nin Amerikan Sözlüğü) adıyla basıldı.

Amerikan Devrimi'ne önderlik edenlerden biriydi.[2]

Biyografi

Webster Hartford'un batı kesiminde, daha sonraki adıyla West Hartford, Connecticut, doğdu.Babası, Noah Sr. (1722–1813), Connecticut Valisi John Webster'in bir torunuydu.Annesi ise, Mercy (Steele) Webster, his mother Mercy (Steele) Webster (1727–1794) ise Plymouth Kolonisi'nin yöneticisi olan William Bradford'ın torunlarındandı.[3] Babası yerel Congregational Kilisi'nde diyakoz, kasaba milislerinin lideri ve yerel kitap topluluğunun kurucusu olmasına karşın  aslında bir çiftçiydi.[4] Amerika'nın bağımsızlığından sonra huzurun yargıcı olarak görevlendirildi.[5]

Noah Webster'in babası hiçbir zaman üniversite eğitimine gitmedi ama eğitime meraklıydı ve değer verirdi.Webster'in annesi çocuklarına yazım, matematik ve müziği öğretmek için uzun saatler geçirirdi.[6] Noah Webster 6 yaşında West Hartford Dini Topluluğu tafından inşa edilimiş tek odalı yıkılmaya yüz tutmuş bir ilkokula başladı.Yıllar sonra, ilk okuldaki öğretmenlerini "insanlık artıkarı"  olarak tanımladı" ve  eğitimin temel olarak dini olmasını şikayet etti.[7] Webster'ın deneyimleri kendisini gelecek nesilin eğitimsel tecrubesini geliştimek için motive etti. [8]

14 yaşında, Kilisenin papazı Noah Webster'ı Latince ve Yunanca dillerinde Yale Üniversitesi'ne girmesi amacı ile eğitmeye başladı.[9] Webster 16. doğum gününden hemen önce Yale Üniversitesi'ne kaydoldu.Son yılını Yale Üniversitesi'nin Rektörü olan Erza Stiles ile çalışarak geçirdi.Yale Üniversitesi'ndeki 4 yılı Amerikan Bağımsızlık Savaşı ile üst üste geldi.Yiyecek kıtlığı ve Britanya işgal tehditi nedenleriyle sınıfındaki birçok kişi başka şehirlere gönderilmek zorunda kalındı.Noah Webster Connecticut Milislerine kayıtoldu.Babası arsasını Noah Webster'i Yale Üniversitesine gönderebilmek için ipotekletti ama arsasını sonrasında geri aldı.[10]

Noah Webster 1978'de Yale Üniversitesi'nden mezun  olduktan sonra herhangi bir kariyer planlaması yoktu.Sonraları sosyal bilimler alanında yazılar yazdı ki bunun anlamı iş dünyası için diskalifiye olmuş bir adam olması demekti.[11] Glastonbary'de kısa bir zaman eğitim verdi ama çalışma koşulları haşin ve ödemenin düşüktü.Hukuk okumayı bıraktı.[12] Geleceğin ABD En Üst Mahkeme Yargıcı  Oliver Ellsworth'in altında çalışırken Webster aynı zamanda yorucu ve son derece devamlılığı imkânsız olan Hartford'ta tam zamanlı eğitim veriyordu.[13] Depresyona girdi ve bir yıllığına yasal çalışmalarını bıraktı.Kendisini  biligilendirmesi için başka bir avukat buldu ve çalışmalarını tamalayıp 1781'de baro sınavını geçti.[14] Amerikan Bağımsızlık Savaşı devam ederken Webster avukat olarak çalışabileceği bir iş bulamıyordu.Yale Üniversitesi'nden master belgesini mezuniyet sınıfına sözlü söylev vererek aldı.Bir yıl sonra, Connecticut'in batısında özel  küçük bir okul açtı ve başarılı oldu.Buna rağmen, okulu kısa zamanda kapattı ve şehre döndü.Büyük olasılıklı sebebi ise çekici olamamasıydı.[15] Kaybettiklerinin ve hırsının üstesinden gelmek edebiyata için döndü.[16] Ünlü İngiltere gazetelerinin övdüğü ve doğruladığı Amerikan Bağımsızlık Savaşı ve Britanya'dan ayrılma tartışmasının kalıcı olduğu konusunda iyi satış yapacağı  bir seri kitap yazmaya başladı.[17] Sonrasında Goshen, New York'ta zengin ebeveynlere hitap eden özel bir okul açtı.1785'te ilkokullar için imla kitabını, dilbilgisi kitabını, okuma kitabını yazdı.[18] Mavi kapaklı  imlâ kitabının devam eden satışı Webster'e ünlü sözlüğüne yıllarca çalışması için imkân sağladı.[19]

Webster doğuştan devrimciydi, Britanya kültürel sömürgesinden çıkıp Amerikan bağımsızlığına ulaşmayı arzuluyordu.Bu durumu değiştirmek için lüksiyetten ve gösterişten arındırılmış özgürlüğün şampiyonu Amerika ütopyasını oluşturmayı istedi.[20] 1781'de, Webster yeni ulusa karşı geniş bir bakış açısına sahipti.Webster'in de istediği gibi Amerikan milliyetçiliği Avrupa'ya karşı hat safadaydı.Bunun sebebi ise Amerikan değerlerinin son noktada olmasıydı.[21]

Webster imla kitabını ve sözlüğünü Amerikan milliyetçiliğine aydın bir kuruluş sağlamak için hizmete sundu.1787'den 1789'a kadar Webster yeni anayasanın açıksözlü destekçisiydi.Ekim 1987'de A Citizen of America(Amerika'nın Bir Halkı) takma adıyla yayınlanmış bir kitapçık yazdı.[22] Kitapçık özellikle New York dışında etkiliydi.

Politik teoriye göre Webster cumhuriyetçiliğin çekirdek bir değerinin önemini azalttı ve liberalizmin temel bir ilkesi olan geniş çaplı mülkiyet sahipliğini vurguladı.Fransız teorist Jean-Jacques Rousseau'e fazlaca ilgi gösteren birkaç Amerikan'dan biriydi.Webster imla kitabını çocukların gelişim seviyesine göre düzenlerken Rousseau'dan pedagoji alanında Emile (1972)'den etkilenmiştir.[23]

Ailesi

Noah Webster ile Rebecca Greenleaf (1766–1847) 26 Ocak 1789'da New Haven, Connecticut'ta  evlendi ve 8 çocuları oldu:

  • Emily Schotten (1790–1861), William W. Ellsworth 'ın karısı, babası tarafından iradesinin infazı anlamında isimlendirilmiştir. [24]
  •  Frances Julianna (1793–1869),
  • Harriet (1797–1844),  William Chauncey Fowler'ın karısı
  • Mary (1799–1819)
  • William Greenleaf (1801–1869)
  • Eliza (1803–1888)
  • Henry (1806–1807)
  • Louisa (d. 1808)

1812'de Amherst Collage'ın kuruluşuna yardım ettiği  Amherst, Massachusetts'e taşındı.1822'de Aile yeniden Noah Webster'ın takip eden bir sonraki yılda Yale Üniversitesi tarından fahri unvan ile  ödüllendirileceği  New Haven, Connecticut'a  gei taşındı.Grove Street Mezarlığı'na gömülmüştür.[25]

Ünlü Çalışmalar
  • Collection of Essays and Fugitive Writings on Moral, Historical, Political, and Literary Subjects(Manevi, Tarihi, Politik ve Edebi Nesnelerin Üzerine Kaçak Yazılar ve Makale Koleksiyonu)(1790)
  • The American Spelling Book(Amerikan İmla Kitabı)(1783)
  • The Elementary Spelling Book(Başlangıç Seviyesi Yazım Kitabı)(1829)
  • Value of The Bible and Excellence of the Christian Religion(İncil'in Değeri ve Hristiyan Dininin Mükemmelliği)(1834)

Ölümünden Sonra Yayınlananlar
  • Rudiments of English Grammar(İngizcenin İşlevini Yitiren Organları)(1899)

Kaynakça
  1. Joseph Ellis, After the Revolution: Profiles of Early American Culture (1979) s. 175
  2. Joshua Kendall, The Forgotten Founding Father: Noah Webster's Obsession and the Creation of an American Culture (2012)
  3. Noah had two brothers, Abraham (1751–1831) and Charles (b. 1762), and two sisters, Mercy (1749–1820) and Jerusha (1756–1831).
  4. Kendall, Joshua, The Forgotten Founding Father, s. 22.
  5. Kendall, s. 22.
  6. Kendall, s. 21–23.
  7. Kendall, s. 22–24.
  8. Kendall, s. 24.
  9. Kendall, s. 29–30.
  10. Richard Rollins, The Long Journey of Noah Webster (1980) s. 19.
  11. Kendall, s. 54.
  12. Kendall, s. 56.
  13. Kendall, s. 57.
  14. Kendall, s. 58–59.
  15. Kendall, s. 59-64
  16. Kendall, s. 65.
  17. Kendall, s. 65–66.
  18. Kendall, s. 69–71.
  19. Kendall, s. 71–74.
  20. Rollins (1980) s. 24
  21. Ellis 170
  22. Kendall, Joshua, The Forgotten Founding Father, s. 147–49
  23. Rollins, (1980) ch 2
  24. Noah Webster and the American Dictionary, David Micklethwait, McFarland, 2005.
  25. Noah Webster at Find a Grave

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.