Mucibur Rahman
Banga Bandhu Şeyh Mucibur Rahman, (d. 17 Mart 1920 - ö. 15 Ağustos 1975), Bangladeş'in ilk Başbakanı ve Devlet Başkanı.
Mucibur Rahman শেখ মুজিবুর রহমান | |
---|---|
1. Bangladeş Cumhurbaşkanı | |
Görev süresi 25 Ocak 1975 - 15 Ağustos 1975 | |
Yerine geldiği | Muhammed Muhammedullah |
Yerine gelen | Handekar Mustak Ahmed |
Görev süresi 17 Nisan 1971 - 12 Ocak 1972 | |
Başbakan | Tacüddin Ahmed |
Yerine geldiği | Yeni makam |
Yerine gelen | Nazrul İslam (Geçici) |
2. Bangladeş Başbakanı | |
Görev süresi 12 Ocak 1972 - 24 Ocak 1975 | |
Başkan | Ebu Seyyid Çavduri Muhammed Muhammedullah |
Yerine geldiği | Tacüddin Ahmed |
Yerine gelen | Muhammad Mansur Ali |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 17 Mart 1920 Tungipara, Bengal, Britanya Hindistanı (şimdi Bangladeş) |
Ölüm | 15 Ağustos 1975 (55 yaşında) Dakka, Bangladeş |
Partisi | Tüm Hindistan Müslüman Ligi (1949 öncesi) Awami Ligi (1949–1975) Bangladeş Krishak Sramik Awami Ligi (1975) |
Evlilik(ler) | Şeyh Faziletünnisa Mucib |
Bitirdiği okul | İslam Koleji Dakka Üniversitesi |
İmzası |
Orta hâlli bir toprak sahibinin oğluydu. Kalküta ve Dakka Üniversitelerinde Hukuk ve Siyasal Bilimler öğrenimi gördü. Genç yaşta İngilizlere karşı sürdürülen bağımsızlık hareketine katıldı ve kısa süre hapis yattı.
1949'da Avami Birliği'nin kurucuları arasında yer aldı ve daha sonra Birliğin Genel Sekreterliğini üstlendi. 1955'te Pakistan Ulusal Meclisi'ne seçildi. 1958'de askeri bir darbeyle başa geçen Eyüb Han'a direnerek halkın sevgisini kazandı. 1965'te Doğu Pakistan'a özerklik verilmesini öngören altı maddelik bir program hazırladı. Ülkeyi bölmeye çalıştığı gerekçesiyle tutuklanması, halkın Eyüb Han yönetimine duyduğu tepkiyi daha da arttırdı ve Mucibur Rahman Şubat 1969'da serbest bırakıldı.
Ülke içindeki karışıklıkların artması üzerine Mart 1969'da istifa eden Eyüb Han'ın yerini Yahya Han aldı. Aralık 1970'te yapılan seçimlerde Avami Birliği, Doğu Pakistan'a ayrılan sandalyelerin tümüne yakın bölümünü kazanarak Ulusal Meclis'te çoğunluğu sağladı. Mucibur Rahman'ın özerklik talebine karşı uzlaşmaz bir tutum takınan Yahya Han meclisi süresiz kapattı. Bunun üzerine Mucibur Rahman Doğu Pakistan'da genel grev ilân etti. Uzlaşma çabalarının sonuçsuz kalması üzerine Batı Pakistan birlikleri Dakka'ya girdi ve Mucibur Rahman tutuklandı. Doğu Pakistan'da iç savaş sürerken milyonlarca insan Hindistan'a sığındı. Sonunda Hindistan birliklerinin yardımıyla, Batı Pakistan ordusu geri çekilmeye zorlandı.
Devlet Başkanlığı'na gelen Zülfikar Ali Butto tarafından serbest bırakılan Mucibur Rahman, yeni Bangladeş Devletinin ilk Başbakanı oldu. (Ocak 1972) Ama Bangladeş'in artan sorunları çözmekte başarısız kaldı ve giderek daha baskıcı bir yönetim kurarak 1975 başlarında Devlet Başkanlığı görevini de üstlendi. 15 Ağustos 1975'teki bir askerî darbeyle devrildi ve ailesiyle birlikte öldürüldü.
Kaynakça
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Yeni makam | Bangladeş Cumhurbaşkanı 1971–1972 |
Sonra gelen Nazrul İslam Geçici |
Önce gelen Tacüddin Ahmed |
Bangladeş Başbakanı 1972–1975 |
Sonra gelen Muhammed Mansur Ali |
Önce gelen Muhammed Muhammedullah |
Bangladeş Cumhurbaşkanı 1975 |
Sonra gelen Handekar Müstak Ahmad |