Mehmet Ali Ağakay

Mehmet Ali Ağakay, (d. 1893 Girit, Hanya - ö. 21 Ekim 1965 Ankara) Türkçe sözlük ve deyimlerin derlenmesine katkıları olan dilbilimci ve hekim.

Mehmet Ali Ağakay

İlköğrenimini Hanya'da, ortaöğrenimini İzmir'de tamamladıktan sonra Askeri Tıbbıye'ye girdi. Bu öğrenimi sırasında Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı'nın çıkması nedeniyle, öğrenimini yarıda keserek savaşlara hekim yardımcısı olarak katıldı. Kafkas Cephesi'ndeki yararlıklarından ötürü "Harp Madalyası" ile ödüllendirildi.

I. Dünya Savaşı sonrası, yarım kalan Tıbbıye eğitimini 1917'de tamamladı. Yükseköğrenimi sırasında Fransızca öğrenerek, çocukluğunda Girit'te öğrendiği Rumca'sına bir ikinci yabancı dil ekledi.

1920 yılında Türk Kurtuluş Savaşı'na katıldı. Hekim olarak çeşitli görevlerde bulundu. Savaş sırasında tifüse yakalandı, bir buçuk yıl kadar bu hastalığın sıkıntılarını çekti ve yine bu hastalık sonucu ayağının aksamaya başlaması nedeniyle, beşinci dereceden harp malûlü sınıfına alındı. Savaş sonrasında İstiklâl Madalyası'na hak kazandı.

Cumhuriyetin ilan edilmesi birlikte Kilis, Tefenni, Bozüyük hükûmet tabiplikleri ile yurdun çeşitli yörelerinde görevlerde bulundu. Bozöyük'e gitmeden önce Bedahat Hanım'la evlendi. Bir oğlu, bir kızı oldu. Ancak oğlunu ortaokul son sınıftayken bir bisiklet kazasında, iki yıl sonra da eşini kaybetti.

Anadolu'daki görevlerinden sonra İstanbul'da Gureba Hastahanesi göz hastalıkları asistanlığı, Türk Talebe Yurdu müzakereciliği, Besni Trahom Mücadele hekimliği ve İstanbul Yatılı Okullar göz hekimliği görevlerinde bulundu.

Bir günlük gazetede, dil üzerine yazdığı yazılarla Atatürk'ün dikkatini çekti. 1936'da Türk Dil Kurumu'na girdi ve Terim Kolu başkanı oldu. 1937-47 yılları arasında, 5., 6. ve 7. Dönem CHP Gaziantep milletvekili olarak TBMM'de bulundu. 1942-62 yılları arasında ise Türk Dil Kurumu Sözlük Kolu başkanlığı yaptı.

Mehmet Ali Ağakay, 1965 yılında Ankara'da vefat etti.