Mazhar Osman Usman
Mazhar Osman, (d. 5 Mayıs 1884[1], Sofulu - ö. 31 Ağustos 1951, İstanbul), ruh ve sinir hastalıkları uzmanı, Türkiye'de ilk modern ruh sağlığı hastanesini kuran Türk hekimi.
1904 yılında "Askeri Tıbbiye" okulunu, Yüzbaşı rütbesiyle bitirerek doktor olan Mazhar Osman, "Gülhane Askeri Hastanesi Akliye Servisi"nde öğretmen yardımcılığına başladı. 1908 yılında Berlin ve Münih'e giderek nöroloji ve psikoloji dallarında uzmanlık eğitimi aldı. Tekrar Gülhane'ye dönen Usman, 1914'te Haseki'deki "Akıl Hastalıkları Müşahedehanesi"nin Başhekimi ve Müdürü oldu.[2]
Daha sonra "Haydarpaşa Askeri Hastanesi" Akliye ve Asabiye Mütehassıslığı'na getirildi. Mazhar Osman, Bakırköy'de bulunan ve terk edilmiş bir kışla olan Reşadiye Kışlası'nın bulunduğu araziyi devletten talep etti. Dönemin Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, Başbakanı İsmet İnönü ve İçişleri Bakanı Refik Saydam'ın onayı ile 1924 yılında başlayan süreç, 15 Haziran 1927 tarihinde Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'nin kurulmasıyla tamamlandı. Mazhar Osman, hastanede uzun süre Başhekimlik görevinde bulundu.[2] 1933'te İstanbul Üniversitesi Psikiyatri Kliniği'ne Ordinaryüs Profesör olarak atandı. 1941'de Başhekimlik görevini bıraktı ve emekliye ayrıldığı 1951'e kadar öğretim üyesi olarak çalışmalarını sürdürdü.
Türk Nöro-psikiyatri Cemiyeti’nin yanı sıra; "İçki İle Mücadele Cemiyeti" gibi sağlık derneklerinin kurucusu olan Usman, Sinir Hastalıkları (1935-1936, 2 cilt), Keyif Veren Zehirler (1934) gibi çeşitli mesleki eserler yazdı. Hamburg Akıl Hastalıkları Derneği, Fransız Nöroloji Derneği ve New York Nöroloji Akademisi gibi yabancı sağlık kuruluşlarının onur üyeliklerine seçildi. Türkiye'de ilk kez seroloji, nöro-patoloji ve deneysel psikoloji laboratuvarları oluşturulmasında önemli rol oynadı. 1951 yılında vefat etti. Mezarı Zincirlikuyu Mezarlığı'ndadır.
Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, bir dönem "Mazhar Osman Hastanesi" adıyla da anılmıştır.
Kaynakça
- "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2015.
- Bambaşka Bakırköy Gazetesi, Sayı: 5, Şubat 2009, sf. 16