Manuel de Falla
Manuel de Falla y Matheu, (d. 23 Kasım 1876, Cádiz – ö. 14 Kasım 1946, Alta Gracia) İspanyol besteci ve piyanist.
Manuel de Falla | |
|---|---|
 | |
| Doğum |
Manuel de Falla y Matheu 23 Kasım 1876 Cádiz, İspanya |
| Ölüm |
14 Kasım 1946 (69 yaşında) Alta Gracia, Arjantin |
| Meslek | Müzisyen, piyanist, besteci |
İspanya’nın en tanınmış ve sevilen bestecilerindendir. Kendi vatanının geleneksel müziğinden etkilenmiş, onu diğer Avrupa stilleri ile birleştirerek kendine özgü bir müzik dili yaratmıştır. Baleler, şarkılar, piyano ve orkestra eserleri bestelemiştir.
1876’da İspanya’nın güneyindeki Cádiz şehrinde doğdu. Cádiz’de başladığı öğrenimini önce Madrid’de, sonra Paris’te sürdürdü. Paris’te bulunduğu 1907-1914 yılları arasında Maurice Ravel, Claude Debussy gibi bestecilerle tanıştı ve onlardan etkilendi. Ancak 1914’te başlayan I. Dünya Savaşı nedeniyle Madrid’e geri döndü. 1920’de, arkadaşı şair Federico Garcia Lorca’nın da bulunduğu Granada’ya yerleşti; 1921-1939 yılları arasında Granada’da yaşadı 1936’da sevgili arkadaşı Lorca’nın öldürülmesine engel olmaya çalıştıysa da başarılı olamadı. İspanya İç Savaşı’ndan sonra General Franco’nun zaferi üzerine Arjantin’in başkenti Buenos Aires’e taşındı. Granada’da başladığı, İspanyol şair Jacinto Verdaguer’in bir metnine dayanan Atlantida adlı koral eseri üzerinde çalştıysa da eser 1946’da yaşamını yitiridiğinde de henüz tamamlanmamıştı. Bu eser daha sonra Ernesto Haffler tarafından tamamlanmıştır.
Hiç evlenmeyen ve ömrü boyunca kız kardeşi ile yaşayan Falla, servetini yitiren Madrid’deki ailesinin geçimini tipik İspanyol müzikal komediler besteleyerek sağladı. 1905’te yazdığı ve ilk defa 1913’te Fransa’nın Nice kentinde sahnelenen La vida breve, ilk önemli sahne eseri idi. Çingene kıskançlığının anlatan El amor brujo Balesi ise 2 yıl sonra Madrid’de sahnelenmişti. El sombrero de tres picos balesine son halini baleyi 1919’da sahneleyen Sergei Dyagilev verdi. Cervantes’in klasik romanı Don Kişot’a dayanan kukla operası El retablo de maese Pedro 1922’de tamamlandı. Bu dört eserin ilk üçünün orkestra suitleri popular olmuştur.
Besteci, El amor brujo ve El sombrero de tres picos’dan iki suitin konser versiyonlarını yazdığı gibi solo piyano ve orekstra için Noches en los jardines de España (İspanya Bahçeleri’nde Geceler) isimli çok güzel bir orkestra eseri daha bestelemiştir.
Falla, vocal müzik alanında 7 İspanyol halk şarkısını düzenledi. Bazı oda müziği ve piyano müziği eserleri de yazdı.