Mahasanghika
Mahasanghika (Büyük Cemaat), eski bir Budizm okulunun adıdır. Siddhartha Gautama’nın ölümünden 140 yıl sonra Pataliputra tarafından üçüncü konseyde (MS 253) oluşturulmuştur. Bu konseyde Mâhadeva adlı keşiş diğer birçok keşişin de gözleminden kaçmayan bir gerçeği dile getirmiştir, bu gözleme göre bazı Arhat’lar ruhani bağlamda diğerlerine göre daha üstündü. Bu düşünceye keşişlerin çoğu katılmış; ama azınlık kabul etmemiş. Bu yüzden bu grup konseyden ayrılmış ve kendilerine Sthaviravadin (eski yol) adını vermişlerdir. Keşişlerin geri kalan kısmı ise; Büyük Sangha’nın bir teorisini öğrettikleri için Mahasanghika adını almışlardır.
Her iki okulun kuralları sonra değişmiştir. Bazı yazarlar bunu şu şekilde yorumlar: Okullarda yapılan bu değişiklik, aynı zamanda Laienler (herhangi bir manastır tarikatından olmayıp; ama Budizm’e inananlar) için çok büyük fırsatlar sunmuştur.
Daha sonra bu şekilde farklı fikirleri olan 18 okul daha oluşturulmuştur. Bugün bile bu okulların hangi gruba ait oldukları belli değildir. Mahasanghika, dört Shravaka okullarından biri olarak kabul edilmiştir (Sthaviravada, Mahasanghika, Sammitiya ve Sarvastivada).
Aradaki fark, somut hayatta belirgin sonuçlar doğurmamıştır, zira çeşitli gelenklerden gelen budist keşişler pekala birbiriyle görüşür, buluşurlardı. Örneğin Mahasanghika Atisha, başka bir çizgiye sahip olan Vikramalashila manastırının kütüphanecisiydi. Aynı kişi öğretiler arasında, yine başka bir ekole ve geleneğe ait olan Sumatra Guru’sunu (Suvarnadvipi) en çok benimserdi.
Mahasanghika Okulu
Mahasanghika (Büyük cemaat), Budizm’in eski bir okulunun adıdır. Siddharta Gautama’nın ölümünden (Nirvana’ya ulaşmasından) 140 yıl sonra Patliputra’daki 3. Konsey’de (MÖ 253) kurulmuştur. Bu konseyde keşiş Mahedeva, diğer pek çok keşişin de gözlemlediği gibi Bazi Arhatların ruhani anlamda diğerlerinden daha üstün olduğunu ortaya koymuştur. Pek çoğu bu gözleme katılmış; ancak bir kısmı bu ’yeniliği’ reddetmiştir. Bunun üzerine bir grup, keşiş konseyinden ayrılmış ve kendilerini Sthaviravadin (eski yolu benimseyenler) olarak tanıtmışlardır. Diğer keşişler Büyük Sangha’nın kuramlarını öğrettikleri için Mahasanghika adını almışlardır.
Her iki okul sırayla Kanon’larını değiştirmiştir. Bazı yazarlar, Mahasanghika’nın değiştirilmesinin uzman olmayanlar (manastırdan olmayanlar) için büyük olanaklar sağladığını vurgulamıştır.
Daha sonra, bugün nereye ait olduğu tam olarak bilinmeyen farklı düşünce sistemine sahip 18 okul yapılmıştır. Mahasanghika, dört Shravaka Okulu’ndan (sadık dinleyiciler) biri olarak kabul edilmiştir. Sthaviravada, Mahasanghika, Sammitiya, Sarvastivada.
Aradaki fark günlük hayatta mutlak bir sonuç doğurmamıştır. Budist keşişlerin farklı geleneklerle fazlasıyla ilşikisi olmuştur. Örneğin Mahasanghika Atisha, başka bir görüşe sahip olan Vikramalashila Manastırı’nın kütüphanecisidir. Başka bir okula ait olan Sumatra’nın (Suvarnadvipi) en büyük gurusu, onun öğretilerine saygı duymaktadır.
Theravada Okulu’nun (Sthaviravada) amacı ayrıca ’Arhatcılık’ diye bilinirken, bu değişimin sonucu olarak Mahasanghika Okulu Boddhisatva yolunun tasarımını geliştirmiştir. Kral Ashoka, Theravada Okulu’ndan bir öğretmen almıştır. Gerçi Mhasanghika manastırını da desteklemektedir, ama yine de bir Theravada keşişini Sri Lanka’ya göndermiştir. Bu gelenek Sri Lanka’dan Güney Asya’ya kadar yayılmıştır. Orada bu gelenek kısmen de olsa Mahasanghika geleneği ile (örneğin Tayland’da) iç içe girmiştir. Sarvastivada Okulu (Mahayana, tahminen Mahasanghika ekolü) ise kral tarafından hoş karşılanmamış ve sırayla kral sarayından uzak olan Kuzey Hindistan’a, Kaşmir’e ve batıya (Barmiyan) odaklanılmıştır. Bu sayede İpek Yolu (Hotan, Tunhuang) Çin’e, oradan Kore, Japonya ve Vietnam’a kadar ilerlemiştir. Kısa bir süre önce ve Müslüman fatihlerin Budizm kültürünü yıkması sonucunda Tibet, önce Orta Asyalı, sonra Kaşmir’li ve en sonunda da hepsi Mahasanghika Okulu’ndan (Sarvastivada) olan Kuzey Hindistanlı Budist’ler ile bağlantı kurmuştur.
Bu okullar, Sans. Hinayana ve Mahayana olan ’küçük yol’, ’büyük yol’ arasındaki farkı tespit etmiştir. Küçük yolun motivasyonu (kendi huzuru için aydınlanma) teoride kalırken, insanlar ’büyük yol’a (bütün canlıların huzuru için aydınlanma) motive olmaya çalışmaktadırlar. Bu fark, Theravada Okulu’na Hinayana demek için, daha sonra (Avrupalılar tarafından) benimsenmiştir.