Lepidium meyenii

Lepidium meyenii (Maca turpu)
	Maca Turpunun kökü
Bilimsel sınıflandırma
Âlem:	Plantae;
Klad	Angiosperms (Kapalı tohumlular);
Klad	Eudicots (İki çenekliler);
Klad	Core eudicots;
Klad	Rosids;
Klad	Eurosids II;
Takım:	Brassicales;
Familya:	Brassicaceae; (Turpgiller);
Cins:	Lepidium;
Tür:	L. meyenii;
İkili adlandırma
	Lepidium meyenii; Walp.
Sinonimler
	Lepidium peruvianum

Lepidium meyenii, maca, maca turpu (veya maka turpu) adı ile bilinir.Turpgiller ailesindendir,turplarla akrabadır. Yıllık veya iki yıllık otsu bir bitkidir. (Bazı kaynaklar Peru ve Bolivya'daki And dağları'nın yükseklerinde 2.200-4000 metreyi bulan doğal rakımlarda olarak yetişen çok yıllık bir bitki olarak değerlendirmektedir.[1]) Soğuk ve fakir tarım topraklarında iyi şekilde yetişmektedir. Ancak ılık bölgeler ve And dağları dışında seralarda da belli zorluklara karşın yetiştirilmektedir. Genel olarak etli hipokotil kazık kökü için genelde yetiştirilmekle bu kök diğer turp türleri gibi sebze olarak kullanılabilir veya tıbbi bitki olarak kullanılır. Ortalama 8-10 ayda bitki hasat edilecek olgunluğa erişir. Maca kökleri altın veya krem, kırmızı, mor, mavi, siyah veya yeşil renkte olabilir. Krem şeklindeki kökü olan türü tatlı bir türdür, siyah türü biraz acımsı bir tada sahip olup dayanıklılık enerji için kullanılmaktadır, kırmızı türünün ise fareler üzerinde yapılan deneylerde prostata iyi geldiği, prostatı küçülttüğü tespit edilmiştir.[2][3]

İçeriği

Maca kökü; karbonhidrat, protein, fiber ve esansiyel mineraller (özellikle selenyum, kalsiyum magnezyum ve demir) açısından zengindir. Ayrıca linolenik asit, palmitik asit, oleik asit, steroller ve polisakkaritler içerir.[4][5] Maca'nın 19 kadar amino asit, potasyum, kalsium, çinko, selenyum, demir, iyot, bakır ve magnezyum içerdiği saptanmıştır.

Kullanımı

Latin Amerika'nın birçok yerinde ise, içerik bakımından aynı olmamasına rağmen, “Peru Ginseng” diye anılmakta ve tıpkı ginseng gibi enerji seviyesini yükseltmek, daha güçlü ve dayanıklı olmak, yorgunluk ve halsizliği azaltmak veya gidermek ve cinsel güç için değişik kombinasyonları birçok kişi tarafından kullanılmaktadır.[1][6] Maca p-methoxybenzyl isothiocyanate adlı bir kimyasal içermekle bu kimyasalın kısa sürede afrodizyak etkisi yaratabileceği tespit edilmiştir.

(1R, 3S)-1-methyltetrahidro-karboline-3-karbokslik asit

Kökleri Peru'da ekmek yapımında un olarak kökleri kullanıldığı gibi süt yulaf lapası vs. ile karıştırılıp içecek ve tonik olarak kullanılmaktadır. Ayrıca kökler mayalandırılıp az alkollü birada yapılmaktadır.

Faydaları ve kullanım alanları

Aşırı yorgunluk, bitkinlik ve halsizlik hissine karşı enerji seviyesini yükselterek yardımcı olur.

Fiziksel ve duygusal (zihinsel) dinginlik hissi verir.

Kuvvet verici, dayanıklılık ve atletik performansı arrtırıcı etkisi vardır.

Strese karşı fiziksel ve zihinsel olarak adaptasyon sağlanmasına yardımcı bir adaptojendir.

Hem erkek hem de kadınlarda libido, cinsel istek ve arzuyu arttırıcı etkisi vardır.

Vajinal kuruluk ve menopoz semptomlarına karşı yardımcı olur.

Kadınlarda cinsel uyarıcı ve vajinal ıslanmaya yardımcı etkisi vardır.

Erkeklerde cinsel iktidarsızlık ve sertleşme problemlerine yardımcı olabilir.

Her iki cinste de doğal hormon dengeleyici etkisi vardır.

Kaynakça

"Arşivlenmiş kopya". 23 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2012.
Gonzales GF, Miranda S, Nieto J; ve diğerleri. (2005). "Red maca (Lepidium meyenii) reduced prostate size in rats". Reprod Biol Endocrinol. 3 (1). s. 5. doi:10.1186/1477-7827-3-5. PMC 548136 $2. PMID 15661081.
Skyfield Tropical: Free Online Botanical Encyclopedia "http://www.skyfieldtropical.com/encyclopedia/maca/ 29 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." Maca (lepidium peruvianum): Botanical Characteristics
Piacente, Sonia (2002). "Investigation of the Tuber Constituents of Maca (Lepidium meyenii Walp.)". Journal of Agricultural and Food Chemistry. 50 (20). ss. 5621-5625. doi:10.1021/jf020280x. PMID 12236688.
Zhao J, Muhammad I, Dunbar DC, Mustafa J, Khan IA (Şubat 2005). "New alkamides from maca (Lepidium meyenii)". J. Agric. Food Chem. 53 (3). ss. 690-3. doi:10.1021/jf048529t. PMID 15686421.
Taylor LG (2005). The healing power of rainforest herbs: a guide to understanding and using herbal medicinals. Garden City Park, NY: Square One Publishers. ISBN 0-7570-0144-0.

Dış bağlantılar

What is Maca Used for Today? at NYU Medical Center 7 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
The Truth About Maca9 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Lepidium meyenii (Maca): a plant from the highlands of Peru--from tradition to science. 19 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[RainTreeDB-1] "Arşivlenmiş kopya". 23 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2012.

[pmid15661081-2] Gonzales GF, Miranda S, Nieto J; ve diğerleri. (2005). "Red maca (Lepidium meyenii) reduced prostate size in rats". Reprod Biol Endocrinol. 3 (1). s. 5. doi:10.1186/1477-7827-3-5. PMC 548136 $2. PMID 15661081.

[skyfieldtropical.com-3] Skyfield Tropical: Free Online Botanical Encyclopedia "http://www.skyfieldtropical.com/encyclopedia/maca/ 29 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." Maca (lepidium peruvianum): Botanical Characteristics

[4] Piacente, Sonia (2002). "Investigation of the Tuber Constituents of Maca (Lepidium meyenii Walp.)". Journal of Agricultural and Food Chemistry. 50 (20). ss. 5621-5625. doi:10.1021/jf020280x. PMID 12236688.

[5] Zhao J, Muhammad I, Dunbar DC, Mustafa J, Khan IA (Şubat 2005). "New alkamides from maca (Lepidium meyenii)". J. Agric. Food Chem. 53 (3). ss. 690-3. doi:10.1021/jf048529t. PMID 15686421.

[Taylor-6] Taylor LG (2005). The healing power of rainforest herbs: a guide to understanding and using herbal medicinals. Garden City Park, NY: Square One Publishers. ISBN 0-7570-0144-0.