Kore Budist tapınakları

Budist tapınakları Kore peyzajının önemli bir parçasıdır. Bu makalede Kore Budizmine kısa bir bakış sunulmakta, daha sonra Kore'deki önemli tapınaklardan bazılarına değinilmektedir. Kore tapınakların çoğunun, Sino-Korece'de "tapınak" anlamına gelen -sa (사, 寺) ile biten isimleri dikkat çekmektedir.

Budizm

Budizm
Budizm kronolojisi

Budizm Kavramları
Pratitya-samutpada
Üç Hazine
Dört Yüce Gerçek
Sekiz Aşamalı Asil Yol
Nirvāna

Önemli Kişiler
Buda
Gotama Buda
Bodhisattva

Yörelere göre Budizm
Güneydoğu Asya Budizmi
Çin Budizmi
Tibet Budizmi
Batı Budizmi
Japon Budizmi

Üçlü Budizm
Theravada
Mahāyāna
Vajrayāna

Budizmin Yazılı Kaynakları
Tripitaka
Pali Derlemesi
Vinaya
Pali Suttaları
Mahayana Sutraları
Abhidharma
Budist Tantra

Budist Kültürü

Sudeoksa gibi birçok tapınak, ziyaretçilere bir Temple Stay programı sunmaktadır.[1]

Arka Plan

Kore'de farklı bir Budizm formu gelişti. Bu form, coğrafi konum ve kültürel koşullar tarafından kolaylaştı. Budizm Kore'ye ilk defa Koguryo zamanında, 372'de geldi. 374'te bilge Han Çin keşişi Ado krallığa geldi ve ertesi yıl Koguryo Kralı Sosurim'e ilham verdi. İlk iki tapınak Seongmunsa ve Ilbullansa, kralın emriyle 375 yılında inşa edildi. Budizm kısa süre sonra Koguryo'nun ulusal dini oldu.

624'te Taoizm'in gelişiyle, yöneticiler Budizmi bastırmaya başladı ve Budiz'in önemi hızla azaldı. Diğer yandan Baekje Krallığı, Budizmin etkisi altında gelişti. 552'de Budist kutsal yazıtları Japonya'ya gönderildi. Bu, Japonya'da Budizmin kurulmasına yol açtı.

Silla'da da Budizm önemliydi. Sillalı Jinheung döneminde (540 - 576) gelişti. Herhangi bir sivilin de bir keşiş olabileceği Heungnyunsa inşa edildi. Kutsal yazıtların incelenmesi büyük ölçüde gelişti. Yaklaşık 250 yıl sonra Budizm Birleşik Silla'da gelişti.

Budizm, Goryeolu Taejo olarak tahta çıkmış olan Wang Geon tarafından kabul gördü. Ülke genelinde pagodalar ve diğer Budist yapıları inşa edildi.

Goryeo'nun sonlarında, Budizm rejimin bozulmasıyla ilişkilendirildi. Çok sayıda rahip siyasete atıldı. Joseon'un kurulmasıyla sona eren, kargaşaya yol açan anti-Budist duygular gelişti. Joseonlu Taejo dindar bir Budistti, ama keşişlerin etkisi azalmıştı. Zaman zaman keşişler dışlanıyordu, ancak genellikle uygulamalarında herhangi bir engelle karşılaşmıyorlardı. Budist mirası, tapınaklar, pagodalar, heykeller, resimler, el sanatları ve binalar şeklinde ülkenin her yerinde görülebilmektedir.

Özgün Plan

Bir özgün Kore tapınağı aşağıdaki unsurlardan oluşur:[2]

  1. Iljumun (일주문, 一柱門) - Tapınak alanlarına girişte bulunan bir sütun kapısı
  2. Sacheonwangmun (사천왕문, 四天王門), ayrıca Cheonwangmun - Tapınağın sınırlarının girişini işaretleyen, Dört Göksel Kral'ın Kapısı
  3. Beopdang (법당, 法堂) - Dersler ve vaazlar için kullanılan Dharma salonu
  4. Keşiş konutları
  5. Jonggo (종고, 鐘鼓) - çan kulesi
  6. Daeungjeon (대웅전, 大雄殿) - Tapınağın ana Buddha görsellerine ev sahipliği yapan ana tapınak
  7. Pagoda
  8. Myeongbujeon (명부전, 冥府殿) - bodhisattva Ksitigarbha (지장, 地 藏) ve Budist cehennem tasvirleri görüntüsünü barındıran yargı salonu,
  9. Nahanjeon (나한전, 羅漢殿) - Arhatların salonu
  10. Sansingak (산신각, 山神閣) - hem erkek hem de kadın olarak tasvir edilebilen dağ tanrısı Sanshin'e (산신, 山神) adanmış şamanik bir türbe.[3] Bazen chilseong-gak (칠성각, 七星 閣) veya samseong-gak (삼성각, 三星 閣) olarak da adlandırılır ve bu tür tapınaklar genellikle ana tapınak salonunun arkasında bulunur.
  11. Hermitage
Sacheonwangmun
Busan'daki Beomeosa.
Daeungjeon
Gwangju'daki Jeungsimsa.
Jonggak
Guinsa.
Özgün plan (tamamlanacak)

Kuzey Kore

Birçok tapınağın yönetiminin devlet tarafından ele alındığı bildirilmektedir. Hükûmet bu binaları kontrol altına aldıktan sonra, esas olarak Kore geleneklerin sergilendiği müzeler olarak kullanmaya başlamıştır. Birkaç tapınak hala kullanılmakta ve Ulusal Hazine olarak kabul edilmektedir. Büyük şehirlerdeki tapınakların pek azı, ABD'nin Kore Savaşı'ndaki halı bombardımanını atlatmış olsa da, kırsal alanlardaki tapınakların pek çoğu ayakta kalmıştır ve yıkılan ünlü, büyük tapınakların bir kısmı yeniden inşa edilmiştir (Ryongtongsa ve Singyesa gibi). Sonuçta, 300 tapınak bulunmasına rağmen,[4] sadece birkaç tane tapınakta dini hizmetlere izin verilmektedir. Aşağıdaki listede , “×” ile işaretlenmiş tapınaklar Kore Savaşı sırasında yok edilmiş ya da başka nedenlerle yok olmuş; "*" ile işaretlenmiş tapınaklar yeniden inşa edilmiştir.


Yongmyongsa, 1930'lar
Singyesa, 1930'lar
Sogwangsa, 1930'lar
Mahayon Hermitage, 1930'lar
Pictures taken in the 1930s

Güney Kore

(1945'ten günümüze, tapınakların evrimini anlatan kısa bir metin burada verilmelidir.).

Kore Yarımadası'nda dikkat çeken bazı tapınaklar


Songgwangsa
The Three Jewels Temples.

Aşağıdaki liste illere göre sıralanmıştır(GK=Güney Kore, KK=Kuzey Kore), ancak istenirse tapınak adlarının Latince ya da Korece yazılışlarına göre de sıralanabilir. Bazı Korece adlar ve kuruluş tarihleri tamamlanacaktır (kuruluş tarihi, özgün yapı yerinde bulunmasa bile, orijinal yapının bulunduğu alan için geçerlidir).

İl Tapınak Konum Hangul Hanja Kuruluş
GK SeulGyeongguksa753 Jeongneung-dong, Jongno-gu경국사慶國寺1325
GK SeulGwaneumsa관음사觀音寺
GK SeulDoseonsaBukhansan : 264 Ui-dong, Gangbuk-gu도선사道詵寺862
GK SeulBongeunsaSamseong-dong, Gangnam-gu봉은사奉恩寺794
GK SeulBongwonsaBongwon-dong, Seodaemun-gu봉원사奉元寺889
GK SeulYeonghwasa영화사永華寺
GK SeulJogyesaGyeonji-dong, Jongno-gu조계사曹溪寺1395 & 1910
GK SeulJingwansa진관사津寬寺
GK GyeonggiBomunsa
GK GyeonggiJeondeungsa전등사傳燈寺
GK GyeonggiBongnyeongsa
GK GyeonggiBongseonsa봉선사奉先寺969
GK GyeonggiSilleuksaYeoju-gun신륵사神勒寺580
GK GyeonggiYeonjuam
GK GyeonggiYongjusaHwasan, Taean-eup, Hwaseong, Gyeonggi-si용주사龍珠寺854
GK GyeonggiJajaeam
GK GangwonBaekdamsanear Seoraksan, Inje-gun백담사百潭寺650 circa
GK GangwonSK Guryongsa
GK GangwonNaksansa낙산사洛山寺671
GK GangwonDeungmyeong-nakgasa
GK GangwonSamhwasa삼화사三和寺
GK GangwonSinheungsaSeoraksan, Sokcho-si신흥사(향성사)神興寺(香城寺)650 circa
GK GangwonOseamSeoraksan오세암五歲庵643
GK GangwonWoljeongsaOdaesan, Pyeongchang-gun월정사月精寺643
GK GangwonCheongpyeongsa
GK Kuzey ChungcheongBeopjusaSongnisan, Naesongni-myeon, Boeun-gun법주사法住寺553
GK Kuzey ChungcheongGuinsaSobaeksan, Danyang County-gun구인사救仁寺1945
GK Güney ChungcheongMagoksaGongju-si마곡사麻谷寺640
GK Güney ChungcheongSudeoksaDeoksungsan, Deoksan-myeon, Yesan-gun수덕사修德寺1308
GK Kuzey GyeongsangDonghwasaPalgongsan, Dohak-dong, Dong-gu, Daegu동화사桐華寺493 and 832
GK Kuzey GyeongsangPagyesa파계사把溪寺
GK Kuzey GyeongsangBogyeongsa
GK Kuzey GyeongsangBongjeongsaCheondeungsan, Andong-si봉정사鳳停寺672
GK Kuzey GyeongsangBuseoksaBonghwangsan, Yeongju-si부석사浮石寺676
GK Kuzey GyeongsangBulguksa (including Seokguram)Tohamsan, Jinheon-dong, Gyeongju City불국사佛國寺528 and 751
GK Kuzey GyeongsangGolgulsaYangbuk-Myeon, Gyeongju골굴사骨窟寺*
GK Kuzey GyeongsangGirimsaHamwolsan, Gyeongju기림사祇林寺643
GK Kuzey GyeongsangBaekryulsa in GyeongjuGeumgangsan, Dongcheon-dong, Gyeongju City백률사栢栗寺692
GK Kuzey GyeongsangHwangnyongsaTohamsan, Gyeongju National Park황룡사黃龍寺553
GK Kuzey GyeongsangJikjisaHwangaksan, Daehang-myeon, Gimcheon-si,직지사直指寺418
GK Güney GyeongsangSsanggyesaJirisan, Hwagae-myeon, Hadong-gun쌍계사雙磎寺772
GK Güney GyeongsangTongdosaChiseosan, Yangsan-si통도사通度寺646
GK Güney GyeongsangHaeinsaGayasan해인사海印寺802
GK Güney GyeongsangHaedong YonggungsaBusan해동용궁사海東龍宮寺
GK Güney GyeongsangBeomeosaGeumjeongsan, Busan범어사梵魚寺678
GK Kuzey JeollaEunsusaMaisan (Horse Ear Mountain), Jinan-gun은수사銀水寺
GK Kuzey JeollaGeumdangsaMaisan (Horse Ear Mountain), Jinan-gun금당사金塘寺814
GK Kuzey JeollaGeumsansaMoaksan, Gimje-si금산사金山寺600 and 770
GK Kuzey JeollaMireuksaIksan-si미륵사彌勒寺602
GK Kuzey JeollaNaesosaJinseo-myeon, Buan-gun내소사633
GK Kuzey JeollaSeonunsaDosolsan, Asan-myeon, Gochang-gun선운사禪雲寺577 [5]
GK Kuzey JeollaSilsangsa실상사實相寺
GK Kuzey JeollaTapsaJinan-gun탑사塔寺1885
GK Güney JeollaBaegyangsaBukha-myeon, Jangseong-gun백양사白羊寺632
GK Güney JeollaBaengnyeonsaDoam-myeon, Gangjin-gun백련사白蓮寺650 circa
GK Güney JeollaDaeheungsaDuryunsan, Samsan city, Haenam-gun대흥사大興寺514 ?
GK Güney JeollaGeumtapsaCheondeungsan, Podu-myeon, Goheung-gun금탑사金塔寺650 circa
GK Güney JeollaHwaeomsaJirisan, Masan-myeon, Gurye-gun화엄사華嚴寺544
GK Güney Jeolla Jeungsimsa Mudeungsan, Gwangju 증심사 証心寺
GK Güney JeollaMihwangsaDalmasan, Haenam-gun미황사美黃寺749
GK Güney JeollaSonggwangsaSonggwangsan,송광사松廣寺867 and 1190
GK Güney JeollaUnjusa (National Treasure #312)Hwasun-gun운주사雲住寺
GK JejudoGwaneumsa
GK JejudoYakcheonsa약천사藥泉寺
GK JejudoBeophwasa
GK JejudoSeondeoksa
KK PyongyangChongrungsa*Ryongsan-ri, Ryokpo-guyok정릉사
KK PyongyangKwangbopsa*Taesong-dong, Taesong-guyok광법사
KK PyongyangRyonghwasaKaeson-dong, Moranbong-guyok룡화사
KK PyongyangTong-kumgangamsaOsan-ri, Sunan-guyok동금강암사金剛)
KK PyongyangYongmyongsa×NK Moranbong Park, Moranbong-guyok영명사*
KK PyongyangPobun HermitageRyongbong-ri, Mangyongdae-guyok법운암
KK Güney PyonganAnguksaPonghak-dong, Pyongsong안국사503
KK Güney PyonganChongjinsaHyangpung-ri, Songchon-gun정진사
KK Güney PyonganPophungsaSinsong-ri, Pyongwon-gun법흥사
KK Kuzey PyonganChonjusaYongbyon천주사1684
KK Kuzey PyonganKaewonsaTangsang-ri, Kwaksan-gun개원사
KK Kuzey PyonganKumgwangsaKumgwang-ri, Uiju-gun금광사
KK Kuzey PyonganMannyonsaSongan-dong, Kusong만년사
KK Kuzey PyonganPohyonsaHyangam-ri, Hyangsan-gun보현사普賢1025 circa
KK Kuzey PyonganPowolsaUhyon-ri, Kujang-gun보월사
KK Kuzey PyonganPakchon SimwonsaSangyang-ri, Pakchon-gun심원사
KK Kuzey PyonganRyongmunsaRyongdung Worker's District, Kujang-gun룡문사
KK Kuzey PyonganSounsaYongbyon서운사
KK Kuzey PyonganYanghwasaSangdan-ri, Taechon-gun양화사
KK Kuzey PyonganHabiro HermitageHyangam-ri, Hyangsan-gun하비로암
KK Kuzey PyonganHwajang HermitageHyangam-ri, Hyangsan-gun화장암
KK Kuzey PyonganKyejo HermitageHyangam-ri, Hyangsan-gun계조암
KK Kuzey PyonganMansu HermitageHyangam-ri, Hyangsan-gun만수암
KK Kuzey PyonganNungin HermitageHyangam-ri, Hyangsan-gun능인암
KK Kuzey PyonganPuryong HermitageHyangam-ri, Hyangsan-gun불영대
KK Kuzey PyonganSangwon HermitageHyangam-ri, Hyangsan-gun상원암
KK Güney HwanghaeChahyesaSowon-ri, Sinchon-gun자혜사
KK Güney HwanghaeHakrimsa×Hakrim-ri, Changyon-gun학림사
KK Güney HwanghaeKangsosaKangho-ri, Paechon-gun강서사西
KK Güney HwanghaePaeyopsa×Paeyop-ri, Anak-gun패엽사
KK Güney HwanghaeSingwangsa×Singwang-ri, Haeju신광사
KK Güney HwanghaeWoljongsaWoljong-ri, Anak-gun월정사
KK Güney HwanghaeHanging Hermitage (Changsusan)Sorim-ri, Chaeryong-gun현암
KK Güney HwanghaeSongwol HermitageHakrim-ri, Changyon-gun송월암
KK Kuzey HwanghaeAnhwasaKoryo-dong, Kaesong안화사930
KK Kuzey HwanghaeHungwangsa×Sambong-ri, Kaepung-gun흥왕사
KK Kuzey HwanghaeKwanumsaPakyon-ri, Kaesong관음사觀音970 and 1393
KK Kuzey HwanghaeKwijinsaSongwol-ri, Sohung-gun귀진사
KK Kuzey HwanghaePulilsa×Sonjok-ri, Changpung-gun관음사
KK Kuzey HwanghaeRyongtongsa*Ryonghung-dong, Kaesong령통사1027
KK Kuzey HwanghaeYontan SimwonsaYontan심원사*
KK Kuzey HwanghaeSongbulsaJongbang-ri, Sariwon성불사898
KK Kuzey HwanghaeTaehungsaPakyon-ri, Kaesong대흥사
KK KangwonChangansa×Naegang-ri, Kumgang-gun장안사
KK KangwonChongyangsaNaegang-ri, Kumgang-gun정양사
KK KangwonAnbyon PohyonsaRyongsin-ri, Anbyon-gun보현사普賢
KK KangwonMyongjoksaYongsam-ri, Wonsan명적사
KK KangwonPyohunsaNaegang-ri, Kumgang-gun표훈사670
KK KangwonRyongchusaMihyon-ri, Anbyon-gun령추사
KK KangwonSingyesa*Onjong-ri, Kosong-gun신계사519
KK KangwonSogwangsa×Solbong-ri, Kosan-gun석왕사1386
KK KangwonYujomsa×Naegang-ri, Kumgang-gun유점사550 circa and 1168
KK KangwonMahayon Hermitage×Naegang-ri, Kumgang-gun마하연
KK KangwonPodok HermitageNaegang-ri, Kumgang-gun보덕암
KK KangwonPomun HermitageSolbong-ri, Kosan-gun보덕암
KK KangwonPulji HermitageNaegang-ri, Kumgang-gun불지암
KK Güney HamgyongAnbulsaTonghung-ri, Kumya-gun안불사
KK Güney HamgyongChonggwangsa×Wonsa-ri, Riwon-gun정광사
KK Güney HamgyongKwangjesaChuksang-ri, Pukchong-gun광제사
KK Güney HamgyongKwijusa×Kumsil-dong, Hamhung귀주사
KK Güney HamgyongRyangchonsaNakchon-ri, Kowon-gun량천사
KK Güney HamgyongRyonghungsaPonghung-ri, Yonggwang-gun룡흥사1048
KK Güney HamgyongTongdoksaTuyon-ri, Tanchon-gun동덕사
KK Güney HamgyongHungbok HermitageSudong-ri, Hamhung흥복암
KK Güney HamgyongPulji HermitagePonghung-ri, Yonggwang-gun불지암
KK Kuzey HamgyongKaesimsaPochon-ri, Myongchon-gun개심사826 and 1377
KK Kuzey HamgyongHwasong SsanggyesaPuam-ri, Hwasong-gun쌍계사
KK ChagangWŏnmyŏngsaRyujung-ri, Huich'ŏn원명사
KK ChagangMansu HermitageChangp'yong-ri, Huich'ŏn만수암
KK RyanggangChunghŭngsaKwanp'yŏng-ri, Samsu-gun중흥사

Kaynakça

  1. Cerny, Branko (4 Ekim 2011). "Temple stay: 48 hours at Sudeoksa Temple". CNN Travel. Erişim tarihi: 26 Şubat 2013.
  2. Grayson, James Huntley (2002). Korea: a religious history. Psychology Press. s. 193. ISBN 978-0-7007-1605-0.
  3. "San shin – The Mountain god (산신)". Dale's Korean Temple Adventures. 17 Ekim 2011. 28 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2012.
  4. "Arşivlenmiş kopya". 26 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2018.
  5. "seounsa". 29 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2018.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.