Koma
Tıpta koma (Yunanca: κῶμα; koma "derin uyku" anlamına gelir) bir kişinin altı saatten fazla süren bilinçsizlik durumudur. Bu durumdaki kişiler ağrılı uyaranlarla, ışık ya da sesle uyandırılamaz. Normal uyku-uyanıklık döngüsünden yoksundur ve kendi isteği ile eylem başlatamaz.[1] Koma durumunda olan bir kişiye "komatöz" denir.
Komadaki bir kişi uyanıklık durumunun tam yokluğunu sergiler ve bilinçli olarak hissetme, konuşma, duyma ya da hareket etme eylemlerini fiilen yapamaz.[2] Bir insanda bilinç hali için iki önemli nörolojik bileşenin çalışması gerekir. İlk olarak beynin dış katmanını oluşturan gri madde yani korteks, diğeri ise beyin sapında bulunan ve edici sistem denilen bir yapıdır.[3][4] Bu yapılardan birisi veya ikisinin fonksiyon kaybı koma durumuna neden olur. Korteks aracılığıyla beynin diğer bölgeleri ile haberleşerek algı, duyusal girdi ve düşünme de dahil olmak üzere birçok karmaşık fonksiyonları yürütmektedir. Diğer taraftan RAS beyin sapı içinde daha ilkel bir yapıdır. Beynin uyanık tutulması görevi vardır.
Kaynakça
- Weyhenmyeye, James A.; Eve A. Gallman (2007). Rapid Review Neuroscience 1st Ed. Mosby Elsevier. ss. 177-9. ISBN 0-323-02261-8.
- Bordini, A.L. (2010). "Coma scales: a historical review". Arquivos de neuro-psiquiatria. 68 (6). ss. 930-937. doi:10.1590/S0004-282X2010000600019. PMID 21243255.
- Hannaman, Robert A. (2005). MedStudy Internal Medicine Review Core Curriculum: Neurology 11th Ed. MedStudy. ss. (11-1) to (11-2). ISBN 1-932703-01-2.
- "Persistent vegetative state: A medical minefield". New Scientist. 7 Temmuz 2007. ss. 40-3. See diagram.