John Langshaw Austin

Austin Lancester’da doğmuş ve Oxford’da Balliol Kolejinde akademik eğitimini almıştır. 1952 yılından ölümüne kadar Oxford Üniversitesi’nde ahlak derslerine profesör olarak katılmıştır. Oxford’da bulunan en hatırı sayılır ahlak profesörlerinden biridir.

Austin esasında ‘ahlak’tan daha çok ‘dil felsefesi’yle ilgilenmiştir. Özellikle 1955 yılında “How to Do Things with Words” adlı eseri ve ölümünden sonra yayınlanan ders notları sayesinde Austin, “söz eylem kuramı”nın kurucusu olarak kabul görmüştür.

Austin “How to Do Things with Words” eserinde verifikasyonist düşüncenin temsilci ve de başka filozoflara şunu göstermiştir: Dilsel anlam ve hakikatin koşullarıyla yetinmek gibi bir düşünce, hatadır. Bir ifadenin, aynı zamanda bir eylemle sergilendiğinin gözden kaçırılmaması gerektiğini belirtmiştir. İleri sürdüğü ilk teorisinde ‘Performativ’ (uygulayıcı) ve ‘Konstativ’ (oluşturucu) kavramları arasında fark olduğunu belirtmiştir.

Performativ ifadeler, başarı veya başarısızlık olarak adlandırılabilirken, konstantiv ifadelerin doğru ya da yanlış olarak değerlendirilebileceğini belirtmiştir. Daha sonraları Austin bu teorisini reddederek, her ifadenin aynı zamanda 3 boyutu olduğunu ileri sürmüştür.

Daha sonraları Austin bu teorisini reddederek, her ifadenin eşzamanlı ve 3 boyutlu olduğunu ileri sürmüştür. Bunlar:

Düz söz (Locution): Bir sözlüğe ait olup, dilbilgisine sahip kelimelerin ifadeleridir. Bu aşamada kelimelerin gerçekliklerinin ölçümü yapılabilir. Edim söz (Illocution): İfadelerin görev ve rollerinden bahseder. Örneğin, bir özür dileme, bir emir verme ya da tespit edilen bir şeyi söyleme gibi. Etkisöz (Perlocution): İfadenin dolaysız aktarılmasıdır. Örneğin; verilen bir sözün tutulması olgusu.

Austin’in “Edimsöz eylemi” başarı koşullarının var olduğunu iddia etmiştir. Bu koşullar, öncelikli şart olarak eylemlerin icra edilmesini gerektirir. Austin, bu eylemlerin icrasının, belirli uzlaşılmış sonuçlara bağlı olduğunu belirtmiştir.

“How to Do Things With Words” (Söz- eylem kuramı) Austin’in asıl eseridir. Ancak bunun yanı sıra “Philosophical Papers” (Felsefi Kâğıtlar) ve “Sense and Sensibilia” (Algı ve Duyarlılık) eserleri de ölümünden sonra yayımlanmıştır.

Metnin orijinal basımı Austin’in el yazması şeklindedir (Bodleian Library, MS. Eng. Misc. C. 394/5) ve aynı başlık altında derse misafir olarak katılan birinin tuttuğu, 1955 yılında Austin’in Harvard’da “William James Lectures” (William James Dersleri) ders notları da vardır.Çeviri