I. Karl

I. Karl veya I. Charles (Karl Franz Joseph Ludwig Hubert Georg Otto Maria; 17 Ağustos 1887 – 1 Nisan 1922) Avusturya'nın son imparatoru, Macaristan'ın son kralı, (Macarca: IV. Károly) Bohemya Krallığı'nın son kralı, (Çekçe: Karel III.) ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun dağılmasından önce Habsburg-Lorraine Hanedanı'na ait son hükümdar.

Taziz
I. & IV. Karl
Avusturya İmparatoru
Macaristan ve Hırvatistan kralı
Bohemya kralı
Hüküm süresi 21 Kasım 1916 - 11 Kasım 1918
Taç giymesi 30 Aralık 1916, Budapeşte
Önce gelen Franz Joseph
Sonra gelen Monarşi kaldırıldı.
Eş(leri) Bourbon-Parma Prensesi Zita
Hanedan Habsburg-Lorraine Hanedanı
Babası Arşidük Otto
Annesi Maria Josepha (Saksonya)
Doğum 17 Ağustos 1887(1887-08-17)
Aşağı Avusturya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
Ölüm 1 Nisan 1922 (34 yaşında)
Madeira, Portekiz Cumhuriyeti
Dini Katolik

Hayatı
I. Karl'ın çocukluğu, 1889.

Avusturya Arşidükü Arşidük Otto ve Saksonya Prensesi Maria Josepha'nın oğlu olan Charles, 1914'te amcası Arşidük Franz Ferdinand'a yapılan Saraybosna Suikastı ile öldürüldükten sonra İmparator Franz Joseph'in varisi oldu. 1911'de Bourbon-Parma Hanedanı'ndan Prenses Zita ile evlendi.[1][2]

I. Karl ve Zita'nın düğünü, 21 Ekim 1911.

Karl, Franz Joseph'in ölümünden sonra Kasım 1916'da tahta çıktı. Avusturya-Macaristan'ın I. Dünya Savaşı'ndan çıkışını müzakere etmek için gizli girişimlerde bulundu, ancak başarısız oldu. Karl'ın imparatorluğu federal bir birliğe dönüştürerek koruma niyetine rağmen, Avusturya-Macaristan hızla çözünmeye doğru yöneldi; Çekoslovakya, Sloven, Hırvat ve Sırp Devleti ilan edildi ve Macaristan, Ekim 1918'in sonuna kadar Avusturya ile monarşik ilişkilerini durdurduğunu açıkladı. 11 Kasım 1918 Ateşkesi'nin ardından Karl'ın devlet işlerinden çekilmesi istendi, ancak feragat etmedi.[3] Ertesi gün Alman-Avusturya Cumhuriyeti ilan edildi ve Nisan 1919'da Avusturya Parlamentosu tarafından resmi olarak tahttan indirildi ve İsviçre'ye sürüldü.[4]

Karl hayatının geri kalan yıllarını monarşiyi restore etmek ve tahta yeniden çıkmak için harcadı. 1921'de Macar tahtını geri almak için iki girişimde bulundu; Her ikisi de Macaristan'ın naibi Miklós Horthy'nin desteğinin olmaması nedeniyle başarısız oldu.

Ölümü

Charles ikinci kez Portekiz adası Madeira'ya sürüldü ve kısa süre sonra hastalandı. 1922'de solunum yetmezliğinden öldü. 2004 yılında Papa II. Ioannes Paulus tarafından aziz ilan edilen Karl, Katolik Kilisesi tarafından Avusturya'nın Kutsanmış Karl'ı olarak bilinir.[5]

Kaynakça
  1. EB1922; Pribram, Alfred Francis
  2. Brook-Shepherd, G. (1991). The Last Empress: The Life and Times of Zita of Austria-Hungary, 1892–1989. New York: HarperCollins. ISBN 9780002158619.
  3. (Hrvatska) Krunidbena zavjernica Karla IV. hrvatskom Saboru 28. prosinca 1916. (sa grbom Dalmacije, Hrvatske, Slavonije i Rijeke iznad teksta), str. 1.-4. Hrvatski Državni Arhiv./ENG. (Croatian) Coronation oath of Karl IV to Croatian Sabor (parliament), 28 December 1916. (with coat of arms of Dalmatia, Croatia, Slavonia and Rijeka above the text), p.1-4 Croatian State Archives
  4. Edward P. Keleher, "Emperor Karl and the Sixtus Affair: Politico-Nationalist Repercussions in the Reich German and Austro-German Camps, and the Disintegration of Habsburg Austria, 1916-1918." East European Quarterly 26.2 (1992): 163+.
  5. "Blessed Karl of Austria". Emperorcharles.org. 17 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2018.

Daha fazlası
  • Bogle, James and Joanna (5 Eylül 2005). A Heart for Europe: The Lives of Emperor Charles and Empress Zita of Austria-Hungary. Gracewing Publishing. ISBN 978-0852441732.
  • G. Brook-Shepherd, The Last Empress: The Life & Times of Zita of Austria-Hungary, 1892–1989, 1991. 0-00-215861-2.
  • Hopwood, Robert F. "The Conflict between Count Czernin and Emperor Charles in 1918." Austrian History Yearbook 4 (1968): 28-43.
  • Bernhard A. Macek, Kaiser Karl I. Der letzte Kaiser Österreichs. Ein biografischer Bilderbogen, Sutton Erfurt, 2012. 978-3-9540-0076-0.
  • Mason, John W. The Dissolution of the Austro-Hungarian Empire, 1867-1918 (Routledge, 2014).
  • Valiani, Leo. The End of Austria-Hungary (London: Secker & Warburg, 1973).
  • PRECLÍK, Vratislav. Masaryk a legie (Masaryk and legions), váz. kniha, 219 str., vydalo nakladatelství Paris Karviná, Žižkova 2379 (734 01 Karviná) ve spolupráci s Masarykovým demokratickým hnutím (in association of Masaryk Democratic Movement), 2019, ISBN 978-80-87173-47-3, s. 28-30, s.84, s. 131, s. 166

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.