Geceyarısı Ekspresi

Geceyarısı Ekspresi Alan Parker'ın yönetmenliğini yaptığı İngiliz-Amerikan ortak yapımı ve 1978 çıkışlı bir sinema filmidir. 1970'te, Türkiye'de tutuklanıp hapse atılan Billy Hayes'in gerçek öyküsünden yola çıkılarak yazılmış hikâyeyi anlatmaktadır.

Geceyarısı Ekspresi
Midnight Express
Geceyarısı Ekspresi filminin sinema afişi
Yönetmen Alan Parker
Yapımcı Alan Marshall
David Puttnam
Senarist Kitap:
Billy Hayes
William Hoffer
Uyarlama:
Oliver Stone
Oyuncular Brad Davis
Irene Miracle
Bo Hopkins
Kevork Malikyan
John Hurt
Müzik Giorgio Moroder
Görüntü yönetmeni Michael Seresin
Kurgu Gerry Hambling
Stüdyo Casablanca Filmworks
Cinsi Sinema filmi
Türü Dram
Renk Renkli (Eastmancolor)
Yapım yılı 1978, Birleşik Krallık, ABD
Süre 121 dakika
Dil İngilizce
Türkçe
Bütçe 2,3 milyon $

Konusu

Amerikalı genç bir turist olan Billy Hayes, sevgilisi Susan ile birlikte Türkiye'de tatildedir. Hayes tatil dönüşü arkadaşlarına satıp para kazanmak amacıyla ülkesine dönerken yanında iki kilogram haşhaş götürmeye teşebbüs eder. Vücuduna canlı bomba gibi yerleştirdiği küçük paketler hâlindeki uyuşturucu uçağa binmek üzereyken yapılan ani bir güvenlik aramasıyla polisler tarafından bulunur ve İstanbul Sağmalcılar Cezaevi'nde tutuklu geçireceği süreç başlar.

Analiz

Film ve kitap arasındaki farklar
  • Gerçekte William Hayes Türkiye'de yalnızken filmde sevgilisi ile birliktedir.
  • İşkence sahneleri tamamen sonradan eklenmiştir. William Hayes, Türk gardiyanlar tarafından işkence gördüğünden ya da cinsel istismara uğradığından hiçbir zaman söz etmemiştir. Ancak filmde de olduğu gibi kendi isteğiyle homoseksüel ilişkide bulunduğunu açıklamıştır.
  • Kitapta; William Hayes, hapishane arkadaşının dilini ısırmıyor.
  • Kitabın ve filmin bitişleri de farklıdır: Kitapta Hayes İmralı Adası'ndaki başka bir hapishaneye transfer edilir ve oradan deniz yoluyla kaçar; filmde ise Hayes, istemeden öldürdüğü başgardiyanın üniformasını giyerek gardiyan kılığında hapishaneden kaçar.

Gelişimi

Film büyük çoğunlukla Türkiye'de geçmesine rağmen İstanbul Valiliği'nin filme ev sahipliği yapmayı reddetmesi üzerine, filmin tamamı Malta'da çekilmiştir.[1][2] Aktörlerin çoğunluğu Maltalıyken; İtalyan, Amerikan, Yunan ve Ermeni oyuncular da filmin kadrosunda yer almaktadır.

Tepkiler ve sonuçları

Gösterime girmeden önce Türkiye tarafından protesto edilen Geceyarısı Ekspresi, 52. Akademi Ödülleri'nde aday olduğu 6 dalın 2'sinde Akademi Ödülü kazandı (En iyi özgün müzik: Giorgio Moroder ve en iyi uyarlama senaryo: Oliver Stone).[3]

18 Mayıs 1978'de Midnight Express farklı ülkelerden gelen gazetecilerden oluşan bir izleyici grubuna Cannes Film Festivali kapsamında gösterildi. 43 gün sonra Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye mahkûmların değişimi konusunda bir müzakereye girdi.

Aralık 2004'te Türkiye'ye yaptığı bir ziyaret sırasında kitaptan uyarlanan filmin senaryo yazarı Oliver Stone yazdığı şeyleri çekim aşamasında fazla dramatize ettiğini kabul ederek özür diledi.[4]

Yakın zamanda Amerikan basınına yaptığı açıklamalarda da Billy Hayes Türkiye hakkında fikir ve anılarının filmde olduğu gibi sadece negatif şeylerden oluşmadığını ve filmde çarpıtılan Türkiye görüntüsü yüzünden vicdan azabı duyduğunu belirtiyor. [5]

Kaynakça
  1. "Geceyarısı Ekspresi ve Malta". 24 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2011.
  2. "Geceyarısı Ekspresi, Çekim Yeri". 28 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2011.
  3. "Geceyarısı Ekspresi, Kazandığı Ödüller". 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2007.
  4. (İngilizce) Helena Smith, Stone'un Pişmanlığı
  5. Hayes'in Pişmanlığı
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.