Gürün

Coğrafi olarak Doğu Anadolu Bölgesi sınırları içindeki Gürün; Sivas, Malatya, Kayseri ve Kahramanmaraş illerinin farklı farklı en uç noktalarında bulunur. Sivas'a 137 km, Malatya'ya yaklaşık 140 km, Kayseri'ye ise 190 km uzaklıktadır. 69 bağlı köyü bulunmaktadır. Evliya Çelebi seyahatnamesinde[2] şöyle anlatır;

Afşin’den kuzeye doğru giderek Gürün kasabasına geldik. Gürün, Sivas eyaletinde, Engel toprağında, 150 akçelik nahiye kazasıdır. 1000 haneli olup, camisi, mescidi, hanı, hamamı, sultan çarşısı olan şirin bir kasabadır. Türkmen Ağası hükmündedir. Şehir içinden nehir akar.

Şehir merkezinde 2 adet otel bulunmaktadır. Birisi Aktaşlar Otel iken diğeri Bozkuşlar Oteldir.

Kökeni MÖ 2000'lere dayanmaktadır. Hititler dönemindeki adı 'Tilgarimo' dur. Başlıca bilinen bölgelerinden biri olan Gökpınar Gölü görülmeye değer bir doğa harikasıdır. Gürün'ün toplam nüfusu 19,076 (2018) olup merkez nüfusu ise 10.000 civarındadır. En çok nüfusu olan mahallesi ise sanılanın aksine Çayboyu mahallesi değildir, Pınarönü mahallesidir.[3]

Hitit kalıntıları Gürün’ün o dönemlerde önemli bir merkez olduğunu göstermektedir. Asurluları uzun zaman uğraştırdıktan sonra, MÖ 713’te Asur egemenliğine girmiştir. Hidi adlı yerel bir kralın egemenliği, Perslerin gelmesiyle son bulmuştur. Gürün, MÖ 63 yılında bütün Anadolu ile birlikte Roma, daha sonra da Bizans hâkimiyetine girmiştir.

Malazgirt Savaşı’nın ardından Danişmend, İlhanlı ve Eretna egemenliklerini tanıyan yöre, 1408’de Çelebi Mehmed tarafından Osmanlılara katılmıştır. Şemseddin Sami’ye göre: “Gürün, Sivas Vilayeti Merkez sancağına bağlı bir kazadır. Dokumacılık küçük bir sanayi denecek kadar yaygındır. 4 nahiye ve 40 köyünde 21,000’i Müslüman, 27,000 kişi yaşar.”Gürün, 1830 yılında Subaşılık olmuş ve idari bakımdan Pınarbaşı’na (Kayseri) bağlanmıştır. 1845 yılında Bucak, 1869 yılında ise ilçe olarak tekrar Sivas’a bağlanmıştır.[4]

Ali Cevad, 1869’da “42 okulunda 1,026 öğrenci okumaktadır” diyerek ilçenin o günkü okur yazarlık oranını vermektedir.

Gürün, Gökpınar Gölü

İlçe merkezinin güney tarafında yer alan ve yaklaşık 10 km uzaklıkta bulunan Gökpınar gölü görenlerin şaşkınlıktan durgunluk yaşadığı bir doğal akvaryumdur. Gökpınar ismi ise gök gibi parlayan turkuvaz renginden gelmektedir. Restoran ve restorana bağlı otel, kamelya yapısı ile desteklenen bu turistik bölge yeşilliği ile Gürün'ün bir doğa harikası olduğunu tekrar gözler önüne seriyor.

Gürün, Şuğul Vadisi

İlçe merkezinin batı tarafında yer alan ve yaklaşık 2 km uzaklıkta bulunan Şuğul Mahallesi görülmeye değecek bir doğa güzelliğine ev sahipliği yapmaktadır. Ulaşım mahalleye ayrılan tali yol üzerinden yapılmaktadır. Yaklaşık 3,5 km sonra Mağarabaşı ve Kuşkayası mevkilerinde yer alır. Tohma Dağı'ndan kaynaklanan ırmağın aktığı, dik kayalarla çevrili kanyona ulaşılmaktadır.[5]

İçerisinde yürüyüş yolu yapılmış olan kanyonun girişinde bir balık lokantası ve kır kahvesi bulunmaktadır. Dik kayalıkların içlerinden kaynayan suların döküldüğü ırmağın saydam mavi suyu ve içinde ışıldayan balıklar güzel bir görünüm oluşturmaktadır.[6]

Wikimedia Commons'ta Gürün ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Kaymakamlık web sitesi 26 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Belediye web sitesi
• SİVAS TESCİLLİ TABİAT VARLIKLARI, Mağarabaşı ve Kuşkayası Mevkiinde bulunan Şuğul Vadisi
• Türkiye Kültür Portalı, Şuğul Vadisi
• Sivas İli Yüzey Araştırmaları, Merkez ve İlçeler (Höyükler ve Tarihi Yerleşim Alanları, 1992 - 1993 - 1994 - 1995, İndirilebilir PDF)