Func Devleti
Func Devleti, Func Sultanlığı veya Sennar Sultanlığı, 1504 yılında, bugün Sudan'ın Nübye bölgesinde yer alan Sennar merkezli olarak kurulan zenci krallığı. Sonradan Müslüman olmuş, fiilen Osmanlı Devleti'ne bağlı olmakla birlikte, 1821 yılında Mısır Valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa tarafından fethedilerek doğrudan Mısır Hidivliği'ne ilhak edilmiştir.
Sennar السلطنة الزرقاء Mavi Sultanlığı / Func Sultanlığı | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1504-1821 | |||||||||
 1750 yılında Sennar Sultanlığı (pembe) ve diğer devletler | |||||||||
| Başkent | Sennar | ||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||
• 1504–1533/4 | Amara Dunqas (ilk) | ||||||||
• 1805–1821 | VII. Badi (son) | ||||||||
| Yasama organı | Büyük Konsey[1] | ||||||||
| Tarihçe | |||||||||
• Kuruluşu | 1504 | ||||||||
• Func Devleti'nin kuruluşu | 1504 | ||||||||
• Kavalalı tarafından fethi | 15 Temmuz 1821 | ||||||||
• Mısır Hidivliğine ilhakı | 15 Şubat 1841 | ||||||||
• Dağılışı | 1821 | ||||||||
| Nüfus | |||||||||
• Sayılan | 5156000[b] | ||||||||
| Para birimi | Yok (barter)[c] | ||||||||
| |||||||||
.svg.png.webp){kind=small}
Func Devleti'nin denize mahreci Suakin limanı olup, daha 1517 yılında bu liman kenti Türk topraklarına katılmıştı. Bu sayede Osmanlı Devleti kendine biçimsel olarak bağlı krallığın ticaretini de denetim altında tutabiliyordu.
Devlet kabile anlayışı üzerineydi. Çünkü, halk kabilelerden oluşuyordu. Kabile büyükleri kabile içerisinde özgür konumdaydılar. Func Sultanları vergi almanın haricinde kabilelere fazla müdahale etmiyorlardı. Bu da millî şuurun zayıflığına sebep olmuştur. Func Devleti, özellikle Sudan tarihinde Arap Kültürü ve İslam Kültürü'nün yayılmasında etkin olmasıyla meşhurdur.
Bu devlet zamanında Kahire veya Bağdat gibi önemli ilim merkezleriyle kültürel bağlar kurulmuştur. Oralara senelik hediyeler gönderilmiştir. Hatta bu hediyelere bir mukabele olarak devrin bazı alimleri Func Sultanı Süleyman Badi Sani'yi methetmişlerdir. Yine Func Devleti tarafında İslam öğretimi için çeşitli ilim merkezlerinden alimler bölgeye davet edilmişlerdir. Bu davet edilen alimlerin gelişleriyle Sudan topraklarında birçok mescit inşa edilmiştir. Yine Func Devleti El-Ezher Üniversitesi'ne öğrenciler göndermişlerdir.
Bu devirde birçok mutasavvıf grup Func Devleti topraklarına gelmiştir. Mutasavvıf grupların gelmesiyle İslam daha hızlı yayılmaya başlamıştır. Aynı dönemde Sudan tarihinde bir ilk olarak Vezirlik oluşturulmuştur. İlk vezir ise Muhammed Ebu Likeylek olmuştur.[2]
Kaynakça
- Welch, Galbraith (1949). North African Prelude: The First Seven Thousand Years. New York: W. Morrow. s. 463. OCLC 413248. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (snippet view) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2010.
The government was semirepublican; when a king died the great council picked a successor from among the royal children. Then—presumably to keep the peace—they killed all the rest.
- >المختصر في الدراسات السودانية<