Eşeysiz üreme

Eşeysiz üreme tek bir organizmadan yalnızca bu organizmanın genlerini alarak yeni bir canlı üremesidir. Bu üreme yönteminde ploitlik görülmez. Otomiksis durumu dışında eşeysiz üreme sonucu oluşan organizma, ana organizmanın birebir genetik kopyasıdır. Daha dar bir tanımlama gametlerin birleşmesi dışında oluşan üreme yöntemi demek olan agamogenez terimidir. Eşeysiz üreme arkea, bakteri ve protistler gibi tek hücreli organizmalar için ana üreme yoludur. Birçok bitki ve mantar da eşeysiz ürer.

Ciğer otlarında eşeysiz üreme: çatlama yoluyla oluşan filoid.

Tüm prokaryotlar eşeysiz olarak üreseler de bazen bakteriyel konjugasyon, transformasyon, transdüksiyon gibi yatay gen transferi mekanizmaları rekombinasyon anlamında eşeyli üremeye benzetilir.[1] Çok hücreli canlılarda, özellikle hayvanlarda tamamen eşeysiz üreme görece nadir olarak görülmektedir. Çok hücreli canlılarda eşeyli üremenin neden çok yaygın olduğu anlaşılamamıştır. Günümüzdeki hipotezler [2] eşeysiz üremenin hızlı popülasyon artışında ve kararlı ortamlarda kısa süreli avantajları olabileceğini ancak eşeyli üremenin daha hızlı bir genetik çeşitlilik sağlayarak değişen ortamlara adaptasyonda çok bariz bir avantajı olduğunu önermektedir. Gelişimsel kısıtlamalar[3] neden çok az hayvan türünün yaşam döngüleri boyunca eşeyli üremeden neden tamamen vazgeçtiğini açıklayabilir. Eşeyli üremeden eşeysiz üremeye geçmenin önündeki kısıtlardan biri mayoz bölünmenin kaybolmasıyla birlikte mayoz bölünme sayesinde DNA tahribatının rekombinasyon sayesinde koruyucu onarımında yok olması olabilir.[4][5]

Notlar
  1. Narra HP, Ochman H; Ochman (2006). "Of what use is sex to bacteria?". Current Biology. 16 (17). ss. R705-710. doi:10.1016/j.cub.2006.08.024. PMID 16950097.
  2. Dawson KJ (Ekim 1995). "The Advantage of Asexual Reproduction: When is it Two-fold?". Journal of Theoretical Biology. 176 (3). ss. 341-347. doi:10.1006/jtbi.1995.0203.
  3. Engelstädter J (Kasım 2008). "Constraints on the evolution of asexual reproduction". BioEssays. 30 (11–12). ss. 1138-1150. doi:10.1002/bies.20833. PMID 18937362.
  4. Bernstein H, Hopf FA, Michod RE; Hopf; Michod (1987). "The molecular basis of the evolution of sex". Adv. Genet. Advances in Genetics. Cilt 24. ss. 323-70. doi:10.1016/s0065-2660(08)60012-7. ISBN 9780120176243. PMID 3324702.
  5. Avise, J. (2008) Clonality: The Genetics, Ecology and Evolution of Sexual Abstinence in Vertebrate Animals. See pp. 22-25. Oxford University Press. ISBN 019536967X ISBN 978-0195369670
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.