Dünya Fantezi Ödülü
Dünya Fantezi Ödülleri, bir önceki takvim yılı boyunca yayımlanan en iyi fantastik kurmaca için her yıl verilen bir ödül serisidir. World Fantasy Convention tarafından organize edilen ve denetlenen ödüller, her yıl etkinliğin merkezi odağı olarak yıllık kongrede verilir. İlk defa 1975'teki birinci World Fantasy Convention'da verildi ve o tarihten beri her yıl verilmektedir. Ödülün verilmeye başlandığı tarihten günümüze kadar ödül verilen kategoriler değişmektedir; yazım dalında beş, yazar dalında bir ve bireylerin fantastik edebiyat alanındaki genel çalışmalarını onurlandırmak için dört ödül verilmektedir.
| Dünya Fantezi Ödülü | |
|---|---|
| Açıklama | Bir önceki yılın en iyi fantezi eserleri |
| Sunucu | World Fantasy Convention |
| Ülke | Uluslararası |
| Verilmeye başlandığı yıl | 1975 |
| Resmî sitesi | worldfantasy.org |
Ödüller, The Guardian gibi kitap eleştirmenleri tarafından "prestijli bir fantezi ödülü" ve Hugo ve Nebula Ödülleri (hem fantezi hem de bilimkurgu içeren) ile birlikte en prestijli üç spekülatif kurgu ödülünden biri olarak nitelendirildi. Dünya Fantezi Ödülü adayları ve kazananları, kongre katılımcıları ve genellikle fantastk kurgu yazarlarından oluşan bir jüri tarafından kararlaştırılmaktadır. Kazananlara küçük bir kupa verilmektedir; 2015 ödüllerinde karikatürist Gahan Wilson tarafından tasarlanan H. P. Lovecraft'ın bir büstü şeklinde ödül verildi. Büst, Lovecraft'ın ırkçılık geçmişi hakkındaki şikâyetlerin oluşmasıyla rafa kaldırıldı ve Vincent Villafranca'nın dolunay önündeki bir ağacı tasvir ettiği yeni bir heykelcik 2017'de verildi. 2017 ödülleri, 5 Kasım 2017'de Teksas, San Antonio'daki 43. Dünya Fantezi Kongresi'nde yapıldı ve 2018 ödülleri, 4 Kasım 2018'de Maryland, Baltimore'daki 44. Dünya Fantezi Kongresi'nde yapılacaktır.
Tarihi
Dünya Fantezi Ödülleri, 1975 yılında fantastik alanla ilgilenen profesyonellerin, koleksiyonerlerin ve fantezi ile ilgili alanlarla ilgilenen diğer kişilerin katıldığı ve korku yazarı H. P. Lovecraft'ın memleketi olan Providence, Rhode Island'da düzenlenen yıllık kongre olan ilk Dünya Fantezi Konferansı'nda verilmeye başlandı. Kazananlar, ilk kongrenin teması olan "Lovecraft Halkası" ile uyumlu olan ve "Howard" lakaplı karikatürist Gahan Wilson'ın tasarladığı Lovecraft'ın karikatürünün bir büstü şeklindeki ödülü aldı. First World Fantasy Awards: An Anthology of the Fantastic'te Wilson "Ödüllerin amacı, düşük finansal ödemeler yapılan ve kayıtsız kalınan fantastik edebiyat alanında çalışan yazarlara açık, olanak dahilinde kullanışlı ve teşekkür gösterme mahiyetindedir." sözlerini kullanmıştır.
1975'teki ilk ödül töreninde En İyi Roman, En İyi Kısa Kurgu, En İyi Koleksiyon, En İyi Sanatçı, Özel Ödül: Profesyonel, Özel Ödül: Profesyonel Olmayan ve Yaşam Boyu Başarı olmak üzere yedi kategori belirlendi. O zamandan beri sadece birkaç kategori değişti ve kurallarda herhangi bir değişiklik yapılmadı. 1978'te türe genel katkılarından ötürü verilen Kongre [Özel] Ödülü verildi ve bu ödül, başlangıçtan bu yana her yıl verilmeyen tek ödüldür. En İyi Kısa Kurgu kategorisi 1982'de Kısa Öykü ve Novella olmak üzere ikiye ayrıldı ve Koleksiyon kategorisine uygun olan çoklu yazar antolojileri 1988'de En İyi Antoloji kategorisine ayrıldı. Bunlardan itibaren herhangi bir değişiklik yapılmadı.
2015'te kazananlara H. P. Lovecraft büstü takdim edildi ve sunucular, ödülün gelecek törenlerde artık kullanılmayacağını duyurdu. Son yıllarda Lovecraft'ın ırkçılık geçmişi üzerine tartışmalar sürmesine rağmen büst için yapılan değişiklik için açık bir gerekçe belirtilmedi. Vincent Villafranca tarafından tasarlanan yeni bir heykelcik, 2016 ödülleri için kullanılacağına dair bir duyuru Nisan 2017'de yapıldı. Dolunay önünde bir ağacı tasvir eden yeni ödül; mitolojide, fantezide ve korku eserlerinde ağaçların ve gece imgelerinin kullanımını hatırlatmayı amaçlamaktadır.