Dönüş (film, 1972)

Gülcan, kendisi gibi bir köylü olan İbrahim ile evlenmiştir. Bir de oğulları olan bu mutlu çiftin sonunun hazin bitmesi sebebiyle film, bir dram olarak nitelendirilir. Kendi toplumuna giderek yabancılaşan İbrahim, Almanya'ya gitmeye karar verir. Önce karısının itirazlarına karşı koyamaz ve erteler ama toplumun yabancılaşması dayanılmaz bir hal alır ve Almanya'ya işçi olarak gider.[1]

İlk günlerde, İbrahim, eşine mektuplar yollamaya başlar ama Gülcan okuma yazma bilmediği için, muhtara ve köydeki çocuklara okutur. Daha sonra köylünün Gülcan'a cephe alması Gülcan'ın okuma yazmaya öğrenmesini mecbur kılar. Gülcan bu azimle köyün öğretmenine okuma yazma öğrenmek için başvurur. Köyün ağası Gülcan ile evlenmek ister ve ona bunu defalarca söylemesine rağmen, Gülcan eşini sevdiği için bunu her defasında reddettiği için ağada ona olmadık yollarla işkence eder.[1]

Ağanın oyunları arasındaki en çirkin ve en etkili olan ise: Gülcan öğretmenden eğitim alırken ağa, köylülerin kolay provoke edilebildiklerini fırsat bilerek, köylüleri Gülcan ve öğretmenin birlikte aşk yaşıyorlar iftirasını atar. Bunun üzerine köylü onları beraber yakalayıp kadını döve döve evine hapis ederler.[1]

Bu olaylardan sonra, muhtar efendi, köylü çocuklardan birine, İbrahim'e yollanması için bir mektup yazar. İbrahim o anda Almanya'da Gülcan'a ihanet etmiş ve bir Alman kökenli bir kadından bir çocuk yapıp üçü beraber köyün yolunu tutarlar. Ağa, adamlarını Gülcan'ın üzerine en son saldığında, Gülcan bir nehrin yanındadır. Şu anda kadına tecavüz amacıyla saldırırlar ama Gülcan'ın çocuğu kendi kucağından nehre düşerek talihsiz bir şekilde ölür. Çocuğunun ölüsünü babası görecek kendi diye, Gülcan çocuğunu gömmez ve evde tutar. köylülerin "gel yıkayıp gömelim. Yazıktır günaha girme" deyip ikna etmek isterler ama hiçbiri başaramadı. En son öğretmen köyden ayrılırken giderken Gülcan son defa rica eder ve gider.[1]

Bunun üzerine Gülcan ertesi gün yıkayıp oğlunu gömer. Ağa, hiç utanmadan, Gülcan'a yine evlenme teklifi eder ve eğer yine kabul etmese daha büyük şeyler olacak diye tehdit etmekten geri kalmaz. Bunun üzerine Gülcan teklifi kabul ediyor gibi görünüp beraber oğlunun öldürüldüğü nehirden geçerken bir Çifteli'ile oracıkta ağayı öldürür.[1]

İbrahim, yeni eşi ve çocuğu ile yolda giderken yüksek hızdan dolayı kaza yapar ve, çocuk hariç, hepsi ölürler. Kazanın yanından tesadüf'le geçen Gülcan kocası görünce, kendisi aldattığı halde, hala sevdiğini onun ölüsünün üstünde ağlayarak gösteren Gülcan, İbrahim'in yanında olan ve kazadan sağlam olarak kurtulan çocuğu fark eder. Çocuk ta "beni al, n'olursun" der gibi, arabanın arka koltuğunu ağlayarak çeker. Gülcan çocuğu alır ve gideler. Acı dolu bir son olur.

Başroller

• Türkân Şoray - Gülcan
• Bilal İnci - Ağa
• Kadir İnanır - İbrahim

Öteki Oyuncular

• Osman Alyanak - Ağanın köydeki adamı
• Mehmet Büyükgüngör
• Hikmet Taşdemir - Çocuğun katillerinden biri
• Reşit Çildam - Çocuğun katillerinden biri
• Yusuf Taşdemir - Çocuğun katillerinden biri
• Necip Tekce

• Yönetmen - Türkân Şoray
• Prodüktör - İrfan Ünal
• Müzik - Yalçın Tura
• Senarist - Safa Önal

• IMDB Sayfası18 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• Sinemalar.com Sayfası15 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.