Bayan Ölgii ili
Bayan-Ölgiy ili (Moğolca: Баян-Өлгий аймаг; Kazakça: Бай-Өлке; Türkçe: Bay-Ülke; "Zengin Ülke"), Moğolistan'ın 21 ilinden biridir. İl, ülkenin en batısında yer almaktadır. Yüzölçümü 45,704.89 km² olan ilin nüfusu 2013 yılı itibarı ile 90.404'tür. İlin merkezi Ölgiy şehridir.
| Bayan-Ölgiy ili Баян-Өлгий аймаг | |
|---|---|
|
Bayan-Ölgiy ili | |
 | |
 Bayrak  Arma | |
| Ülke |
 Moğolistan |
| Kuruluş | 1940 |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 45.704,89 km² (1.764.675 mil²) |
| Nüfus (2013) | |
| • Toplam | 90,404 |
| Zaman dilimi | UTC+07.00 (UTC+7) |
| ISO 3166 kodu | MN-071 |
|
Resmî site www.bayan-olgii.gov.mn | |
Demografi
Bayan Ölgii'de oturanların çoğu %88,7 oranla Kazak Türkleridir. Küçük topluluklar halinde Uranhay Türkleri (%7,2), Dörvödler (%1,5), Halha Moğolları, Tuva Türkleri ve Hoşudlar yaşar. Bu bakımdan eyalet nüfusunun %98'i kadarını Türk halkları oluşturmaktadır.
İldeki önemli bir nüfus Kazak Türkçesi konuşmaktadır.
| 1975 |
1979 |
1981 |
1985 |
1989 |
1991 |
1993 |
1995 |
1998 |
2000 |
2002 |
2004 |
2005 |
2008 |
2009 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 66.600 | 71.400 | 74.500 | 82.400 | 90.900 | 102.817 | 75.043 | 82.259 | 87.341 | 94.094 | 98.066 | 99.112 | 95.758 | 93.931 | 93.017 |
Millî parklar
Bayan Ölgii'de
- Altai Tavan Bogd - 6,362 km²
- Khökh Serkhiin Nuruu - 659 km²
- Develiin Aral - 103 km²
- Tsambagarav Lul - 1,115 km²
Millî parkları bulunmaktadır.
İdari bölümler
Bayan-Ölgiy ili 14 ilçeye (сум, sum) ayrılmaktadır.
| Som | Moğolca | Nüfus (1985) |
Nüfus (1994) |
Nüfus (2005) |
Nüfus (2008) |
Nüfus (2009) |
Merkez nüfusu (2009) |
Yüzölçümü (km²) |
Yoğunluk (/km²) |
Ölgiy'den uzaklık (km) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Altay | Moğolca: Алтай | 3.400 | 3.237 | 3.914 | 3.659 | 3.811 | 973 | 3.163.56 | 1.20 | 112 |
| Altantsögts | Moğolca: Алтанцөгц | 3.300 | 3.038 | 3.038 | 3.114 | 3.080 | 826 | 1.786.10 | 1.72 | 43 |
| Bayannur | Moğolca: Баяннуур | 4.800 | 4.507 | 5.320 | 5.012 | 5.033 | 1.784 | 2.339.50 | 2.15 | 126 |
| Bugat | Moğolca: Бугат | 3.300 | 2.777 | 3.604 | 3.741 | 3.642 | 1.161 | 2.049.10 | 1.78 | 5 |
| Bulgan | Moğolca: Булган | 5.000 | 5.115 | 5.901 | 5.827 | 5.528 | 944 | 4.977.33 | 1.11 | 294 |
| Buyant | Moğolca: Буянт | 2.300 | 2.546 | 3.002 | 2.683 | 2.514 | 653 | 1.845.67 | 1.36 | 72 |
| Delün | Moğolca: Дэлүүн | 6.600 | 6.782 | 8.183 | 7.078 | 7.133 | 1.642 | 5.594.99 | 1.27 | 158 |
| Nogonnur | Moğolca: Ногооннуур | 7.500 * | 6.331 | 6.539 | 6.566 | 6.375 | 2.165 | 5,221.94 * | 1.22 * | 92 |
| Ölgiy | Moğolca: Өлгий | 24.000 | 21.569 | 28.248 | 28.496 | 28.448 | 28.448 | 100.92 | 281.89 | 0 |
| Sagsay | Moğolca: Сагсай | 4.100 | 3.746 | 5.185 | 5.174 | 5.089 | 1.375 | 3.139.99 | 1.62 | 27 |
| Tolbo | Moğolca: Толбо | 4.100 | 3.746 | 4.260 | 4.076 | 4.136 | 1.067 | 2.974.69 | 1.39 | 76 |
| Tsagannur | Moğolca: Цагааннуур | - | 1.878 | 1.528 | 1.452 | 1.473 | 1.473 | - | - | 69 |
| Tsengel | Moğolca: Цэнгэл | 6.700 | 6.539 | 8.364 | 8.305 | 8.348 | 2.028 | 6.463.17 | 1.29 | 79 |
| Ulanhus | Moğolca: Улаанхус | 7.300 | 6.807 | 8.672 | 8.748 | 8.407 | 1.480 | 6.047.93 | 1.39 | 46 |
Ulaşım
Ölgiy şehrinde Ulan Batur ve Almatı'ya seferler düzenleyen Ölgii Havaalanı bulunmaktadır. Ayrıca Tsagannur'dan başlayıp Rusya'ya bağlanan bir karayolu vardır. Çin sınırı yazın kısa bir süreliğine açılır.
Kaynakça
- Statoids (Gwillim Law) web page
- , Statistics office of Bayan-Ölgii aimag
- National Statistical Office
- National Economy of the Mongolian People's Republic (1921 - 1981), Ulaanbaatar 1981
- GeoHive: Global Statistics
Dış bağlantılar
 |
Wikimedia Commons'ta Bayan-Ölgii Aimag ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Resmi site
- Bayan-Ulgii blog (İngilizce)
