Bahçeli, Bor

Bahçeli, Niğde ilinin Bor ilçesine bağlı bir beldedir. Beldeye bağlı 4 mahalle bulunmaktadır. Bunlar; Cumhuriyet, Zafer, Saray ve Bor Şeker Fabrikası'nın içinde bulunduğu Şeker mahalleridir.[2]

Bahçeli
Bahçeli
Bahçeli'nin Türkiye'deki konumu
Ülke Türkiye
İl Niğde
İlçe Bor
Coğrafi bölge İç Anadolu Bölgesi
İdare
  Belediye başkanı Zafer Tokgöz (AKP)
Nüfus
 (2013)
  Toplam 2.576
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
İl alan kodu 388
İl plaka kodu 51
Posta kodu 51710[1]

Tarihçe

Bahçeli'nin eski adı "Diravun"[3] ya da "Diragun"dur.[4] 1501 yılındaki kaynaklarda adı "Didragun" olarak geçmektedir.[5] Tuvana Krallığı (Tyana) içinde değişik adlarla anılmış olabilmesi de olasıdır.[4] Roma Havuzu ve Köşk Höyük'ün beldede bulunması bölgenin MÖ 6030'a varan eski bir tarihe sahip olduğunun göstergesidir.[6]

Günümüz Bahçeli kasabası önceleri Kemerhisar'ın (tarihi Tyana kenti) bağ ve bahçeleri olarak oluşmuş daha sonra insanlar yerleşmeye başlamıştır. Kemerhisarlılar Bahçeli'ye yaz aylarında gelerek bağ evlerinde oturmuşlar, ürün hasatlarını yaptıktan sonra kışın Kemerhisar’a göçmüşlerdir.[4] Tyana ve Diravun, eski çağlarda tarihi Efes kentini İpek yolu'na bağlayan yol üzerinde bulunmaktaydılar.[3]
Önceleri Diravun ve Kemerhisar arasında Kergâh adında bir yerleşim birimi vardı. 1935'te Niğde il meclisinde alınan bir kararla Diravun'la Kergâh'a Bağçalı, sonra da Bahçeli adı verildi.[3] 1954 yılına kadar köy olan Bahçeli, o yıl belediyelik olmuştur.[7] Ayrıca Bahçeli'nin çevresinde birçok kervan yolu izleri ve han kalıntıları vardır.[4] Halk arasında Peldaaci ve Adıyaman adı verilen mevkilerde de eski insanların korunma amaçlı kullandıkları düşünülen doğal kaya mağaraları bulunmaktadır.[3]

Tarihi yerler

Köşk Höyük

Roma Havuzu'nun doğusundaki kayalık yamaç üzerinde yer alan, Neolitik dönem ve Kalkolitik dönem kalıntılarının ortaya çıkarıldığı höyüktür.[8] Höyükte geç neolitik döneme ait 66 adet mezar bulunmuştur.[3] Köşk Höyük’te Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü arkeologlarınca sürdürülen kazılarda 4 ayrı tabakaya ait yapılar ortaya çıkarılmış ve kemikten ve taştan yapılmış küçük objelerin yanı sıra üzerinde kabartma bulunan seramikler de bulunmuştur.[6] Bulunan eserlerin birçoğu Niğde Müzesi 1. Salon'da sergilenmektedir.[8]

Roma Havuzu

Köşk Höyük'ün hemen yakınında bulunan antik havuz, Roma dönemi mermer sanatının 23x66x2,5 m boyutlarındaki ender bir örneğidir.[9] Havuzun Türkiye'de başka bir örneği bulunmamaktadır.[3] Tamamen toprak altında bulunan havuz, 1949 yılında ortaya çıkarılmıştır.[10] Gezgin Roma imparatorlarının önemli bir mesire yeri olan antik havuzun yapımında iri bloklu mermerler yapı taşı olarak kullanılmıştır.[9] Bu havuzda toplanan suyun Tyana şehir merkezine kemerlerle taşındığı bilinmektedir.[3] Antik Roma Havuzu'nun kaynak suyunu üzerlerindeki oluklardan Tyana'ya taşıyan kemerlerin yaklaşık 2 kilometrelik kısmı Bahçeli'de, yalnız toprak altında bulunmaktadır.[11]

Coğrafya ve ulaşım

Niğde il merkezine 18 km, Bor ilçesine ise 8 km uzaklıktadır.[2] Kemerhisar beldesiyle bitişik durumdadır. Arazisi genelde düzlük olmakla birlikte çevresinde Köşk Höyük'ün üzerinde bulunduğu tepe de dahil birkaç yükselti bulunmaktadır. Ayrıca çevresindeki geniş bozkırların aksine, adından da anlaşılacağı üzere belde meyve bahçeleriyle kaplıdır.

Ekonomi

Beldenin %97'si tarımsal üretim ile uğraşmaktadır. Bağcılık alanında her ne kadar etkin olunsa da, bölgenin iklim ve toprak yapısından ötürü belde geçiminin en büyük payını elma üretimi aldığı görülmektedir. Bu ürünler ya çevredeki yerleşim birimlerinin pazarlarında ya da toptancılara satılmaktadır. Toplandıktan sonra satılamayan meyveler için Bahçeli Belediyesi'ne ait bir soğuk hava deposu[12] bulunmaktadır. Bor Şeker Fabrikası da belde sınırları içindedir. Ayrıca beldede birer adet küçük çapta turşu ve bakliyat fabrikası bulunmaktadır.

Nüfus

Yıllara göre belde nüfus verileri
2013 2.576[2]
2012 2.315[2]
2011 2.316[2]
2010 2.325[2]
2009 2.423[2]
2008 2.445[2]
2007 2.474[2]
2000 3.575[2]
1990 3.721[2]

Yönetim

Belediye başkanlığı

Seçildiği yıl Belediye başkanları[2][7]
2014 Zafer Tokgöz (AKP)
2009 Zafer Tokgöz (AKP)
2004 Fevzi Kaya (CHP)
1999 Ali Güler (ANAP)
1994 Ali Güler (ANAP)
1989 Kemal Çelenkoğlu (DYP)
1984 Ali Güler (ANAP)
1977 Kemal Akoğlu (AP)
1973 Kemal Çelenkoğlu (BĞMSZ)
1968 Kemal Çelenkoğlu (BĞMSZ)
1963 Ali Kandemir (BĞMSZ)

Altyapı bilgileri

Beldede Cumhuriyet mahallesinde 1 lise ve her biri ayrı mahallelerde 4 ilköğretim okulu bulunmaktadır. Beldede kanalizasyon sistemi 2013 yılında belediye tarafından yapılmıştır. Meyve bahçelerinin sulama suyu ise beton arklarla yer seviyesinde taşınmaktadır.[12] Bu suların kaynağı, bir adet baraj, Roma Havuzu'ndan çıkan kaynak suyu ve Dipsiz ve Kalaygöl mevkilerinden çıkan sulardır. Peldaacı mevkisinden çıkan su ise Bahçeli beldesinde içme suyu olarak kullanılmaktadır.[3] Kasabadaki ilk sağlık birimi, 1965 kurulan sağlık evidir. Hizmette olduğu 20 yıl boyunca belediye binasında görev yapan sağlık evi, 5 Kasım 1986 tarihinde inşa edilen sağlık ocağı olarak hizmete açılmıştır. Kasabada, 1981 yılında bir halk kütüphanesi açılmıştır.

Kaynakça

  1. "Bahçeli, Bor, Niğde Posta Kodu". 10 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2009.
  2. "Tuana Kemerhisar". 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2009.
  3. Bahçeli Atatürk Lisesi. "Bahçeli Kasabası Tarihi". 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2009.
  4. Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. 9 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2014.
  5. www.ntvmsnbc.com. "Bahçeli köşk höyük - M.Ö. 6030". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2009.
  6. Bahçeli Belediyesi. "Bahçeli'nin geçmiş belediye başkanları". 28 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2009.
  7. "Niğde Müzesi salonları". 28 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2009.
  8. Niğde Üniversitesi. "Bahçeli Antik Roma Havuzunun Mühendislik Özellikleri". 9 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2009.
  9. Niğde İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. "Niğde'deki Tarihi Yerler". 9 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2009.
  10. Niğde Üniversitesi. "Tyana (Kemerhisar) Su Kemerlerinin Jeoarkeolojik Özellikleri". 9 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2009.
  11. Bahçeli Belediyesi. "Belediyenin hizmetleri". 18 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2009.

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.