Anozmi
Anozmi veya koku kaybı, bir veya daha fazla kokuyu algılama yeteneğinin kaybedilmesi.[1][2] Anozmi geçici veya kalıcı olabilir. Bazı kokulara veya tüm kokulara karşı duyarlılığın azalmasını kapsayan hipozmiden farklıdır. Bazı insanlar belirli bir koku için anozmik olabilir, bu durum "spesifik anozmi" olarak bilinir. Doğumdan koku duyusunun yokluğu konjenital anozmi olarak adlandırılır.
Anozmi | |
---|---|
Diğer adlar | Koku kaybı |
İltihaplanmış nazal mukoza | |
Uzmanlık | Kulak burun boğaz |
Tipler | Partiyel, tamamen |
Anozmi, burun mukozasının iltihabı, burun boşluğu tıkanması veya bir temporal lobun tahrip edilmesi gibi bir dizi faktöre bağlı olabilir. Enflamasyon, paranazal sinüs astarında ve orta ve üst konkalarda kronik mukoza değişikliklerinden kaynaklanır.
Anozmi eğer burun boşluğunda yer alan enflamatuar değişikliklerden kaynaklanıyor ise, inflamasyonun azaltılması ile tedavi edilebilir.[3] Durum aynı zamanda uzun bir süre boyunca intrakraniyal basınç artışına sebep olan kronik menenjit ve nörosifiliz kaynaklı da olabilir.[4] Bazı durumlarda anozmiden siliyopati (örneğin primer silyer diskinezi sonucu oluşan siliyopati) sorumludur.[5]
Terim, Eski Yunanca ἀν- (an) + ὀσμή (osmḗ, "koku") kelimelerini baz almakta olup, Yeni Latince'deki anosmia vasıtasıyla literatüre geçmiştir.
Amerika Birleşik Devletleri'nde 2012 yılında 40 yaş ve üstü kişilerin koku alma kabiliyetleri değerlendirilmiştir. Anozmi/şiddetli hipozminin yaygınlığı 40-49 yaş grubunda %0.3 iken, 80 yaş ve üzeri grupta %14.1 olarak bulunmuştur. Hipozmi oranları ise çok daha yüksek olup, 40-49 yaş grubunda %3.7, 80+ yaş grubunda %25.9 olarak tespit edilmiştir. Her iki durum da siyahilerde beyazlardan daha yaygındır.[6]
Kaynakça
- Coon, Dennis; Mitterer, John (2006). Introduction to Psychology: Gateways to Mind and Behavior (İngilizce). Cengage Learning. s. 174. ISBN 9780495091554.
- Jones, Nicholas (2010). Practical Rhinology (İngilizce). CRC Press. s. 25. ISBN 9781444108613.
- Knight (1988). "Anosmia". The Lancet. 332 (8609). s. 512.
- "Anosmia". The Lancet. 241 (6228). 1943. s. 55.
- Ul Hassan A, Hassan G, Khan SH, Rasool Z, Abida A (Ocak 2009). "Ciliopathy with special emphasis on kartageners syndrome". International Journal of Health Sciences. 3 (1). ss. 65-9. PMC 3068795 $2. PMID 21475513.
- Hoffman (10 Haziran 2016). "New chemosensory component in the U.S. National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES): first-year results for measured olfactory dysfunction". Reviews in Endocrine and Metabolic Disorders. 17 (2). ss. 221-240.