Acuka
Acuka (Abhazca: аџьыка, аџьыкаҟaҧшь veya aџьыкаҵәаҵәа, Gürcüce: აჯიკა, Rusça: аджика) Kafkas halklarına özgü, kahvaltılık ve yemeklik olarak iki çeşidi olan, biber, ceviz ve çeşitli baharatların karışımından yapılan tuzlu meze. Acuka(аџьыка) Abhazca'da "tuz" kelimesinden gelmektedir.[1][2][3]
Kafkas kökenli halkların (Çerkesler, Abhazlar, Gürcüler, Tatarlar, Azeriler) ortak ve geleneksel mutfaklarının ayrılmaz lezzetidir. İçine konan biberin rengine bağlı olarak kırmızıdan turuncuya kadar değişen renklerde olabilir. Yine içine konan bibere bağlı olarak acı ya da tatlı olarak yapılan acuka, genelde soğuk olarak kahvaltıda ekmek ile tüketilir. Yemeklik acuka daha tuzlu daha acı ve cevizsiz iken, kahvaltıda tüketilecek ise, tuz miktarı az, acısız ve öğütülmüş ceviz ile yapılır. Taze toplanmış bahçe biberi en başlıca malzemesidir.
Yapılışı emek ve zaman isteyen acuka, bu nedenle kırsal kesimde kadınlar tarafından bir seferde çok miktarda yapılır. Tuzlu yapısı sayesinde raf ömrü uzun olduğundan, kışları çetin geçen bölgelerdeki (Kafkasya, Doğu Anadolu vb.) halklar tarafından daha çok tercih edilmiştir. İçine katılan baharatların çeşidi ve miktarına bağlı olarak lezzeti değişiklik gösterdiğinden, yapan kişiye göre kişisellik kazanır. Günümüzde ticari olarak bazı marketlerdede satılmaktadır.
Genel içeriği; biber salçası, zeytinyağı, tuz, sarımsak, ekmek içi, kişniş tohumu, karabiber, reyhan ve öğütülmüş cevizdir.
Ayrıca bakınız
- Ежегодник иберийско-кавказского языкознания. 12. Академия наук Грузинской ССР. 1985. s. 222. [Annual of Ibero-Caucasian linguistics (Rusça). 12. Academy of Sciences of the Georgian SSR. 1985. s. 222.]
- T. Yanagisawa (2010). "а-џьы́ка". Analytic Dictionary of Abkhaz. Hitsuji Shobo Press.
- В. Касланӡиа (2005). "а-џьы́ка". Аԥсуа-аурыс жәар.