2019 Kazakistan cumhurbaşkanlığı seçimi
2019 Kazakistan erken başkanlık seçimleri, dönemin devlet başkanı Nursultan Nazarbayev'in istifasından dolayı 9 Haziran 2019'da yapılan seçimdir.[2] Seçim gününe kadar vekaleten devlet başkanlığı görevini yapan Kasım Cömert Tokayev'in de aday olduğu seçimde kayıtlı olarak toplam yedi aday bulunmaktadır.
 | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||
| Katılım | %77.4[1] | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
 İllerin katılım oranları | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Mevcut Devlet başkanı Kasım Cömert Tokayev, %70.76'lık oy oranıyla devlet başkanı seçildi.[3]
Arka plan
Önceki seçimde beşinci dönem için seçilen devlet başkanı Nursultan Nazarbayev, Mart 2019'da istifa etmeseydi görev süresi 2020 yılında dolacaktı. İstifadan sonra ise dönemin Kazakistan Meclisi başkanı Kasım Cömert Tokayev görevi devraldı. Fakat Tokayev, siyasi belirsizlikten kaçınmak amacıyla 2020 yılında yapılması planlanan seçimlerin 9 Haziran 2019'da yapılacağını duyurdu.
Seçim sistemi
Kazakistan devlet başkanı seçimleri iki turda yapılmaktadır. Eğer hiçbir aday ilk turda oyların çoğunluğunu alamazsa ilk iki aday arasında ikinci tur oylama yapılır.
 |
| Bu kategoride yer alan maddeler Kazakistan hükûmeti ve siyasetinin bir parçasıdır. |
|
|
Tepkiler
Başkent Nur-Sultan'da ve Almatı'da çok sayıda grup, seçimleri ve hükûmeti protesto etti. Protesto etmek isteyen yüzlerce vatandaş gözaltına alındı.[4][5]
Adaylar
Seçimlere itiraz etmek için Merkez Seçim Komisyonuna dokuz aday başvurdu. Bir adayın yeterli derecede Kazakça bilmemesi ve diğer bir adayın seçimlerden çekilmesi nedeniyle kayıtlı yedi aday bulunmaktadır.
| Aday ve partisi | Mesleği | ||
|---|---|---|---|
| Jambıl Ahmetbekov Komünist Halk Partisi |
.jpg.webp) |
Meclis üyesi (2012–günümüz) | |
| Daniya Yespayeva Ak Yol |
.jpg.webp) |
Meclis üyesi (2016–günümüz) | |
| Amirjan Qosanov Ult Tagdyry |
.jpg.webp) |
Gazeteci | |
| Toleutai Rahımbekov Auyl |
 |
Ulusal Tarım Bilim ve Eğitim Merkezi
Yönetim kurulu başkanı | |
| Amangeldy Taspikhov Kazakistan Sendikalar Federasyonu |
 |
Batı Kazakistan Bölgesi Sendikaları
Bölge birliği başkanı
| |
| Kasım Cömert Tokayev Nur Otan |
.jpg.webp) |
Kazakistan devlet başkanı (2019–günümüz) Kazakistan Cumhuriyeti Parlamentosu Senatosu başkanı (2007–2011 ve 2013–2019) Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi genel müdürü (2011–2013) Kazakistan dışişleri bakanı (2002–2007) Kazakistan başbakanı (1999–2002) | |
| Sadybek Tugel Uly Dala Kyrandary |
|
Kazakistan Ulusal Spor Birliği ilk başkan yardımcısı
| |
Sonuçlar
Nur Otan partisinin adayı Kasım Cömert Tokayev, %70.76'lük bir oy oranıyla birinci turda Kazakistan devlet başkanı olarak seçildi.[3][6]
| Aday | Partisi | Aldığı oy | Oran |
|---|---|---|---|
| Kasım Cömert Tokayev | Nur Otan | 6.504.054 | %70.76 |
| Amirjan Qosanov | Ult Tagdyry | 1.472.733 | %16.2 |
| Dania Yespayeva | Ak Yol | 470.153 | %5.2 |
| Toleutai Rakhimbekov | Auyl | 294.271 | %3.2 |
| Amangeldy Taspikhov | Kazakistan Sendikalar Federasyonu | 190.304 | %2.7 |
| Jambıl Ahmetbekov | Komünist Halk Partisi | 167.249 | %1.83 |
| Sadybek Tugel | Uly Dala Kyrandary | 84 348 | %0.92 |
Kaynakça
- The Central Election Comission of The Republic of Kazakhstan
- https://www.sozcu.com.tr/2019/dunya/kazakistanda-erken-secim-karari-4352627/
- https://www.aa.com.tr/tr/dunya/kazakistanda-kasim-comert-tokayev-secimi-kazandi/1499757
- https://www.dw.com/tr/kazakistanda-se%C3%A7im-protestocular%C4%B1na-g%C3%B6zalt%C4%B1/a-49120613
- https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-48577489
- https://www.sabah.com.tr/dunya/2019/06/10/kazakistanda-cumhurbaskanligi-secimini-kasim-comert-tokayev-kazandi