1873 FA Cup Finali
1873 FA Cup Finali, 29 Mart 1873'te, İngiltere'nin başkenti Londra'daki Lillie Bridge'de, Wanderers ile Oxford University arasında oynanan ve FA Cup'ın 1872-73 sezonunun finali olan futbol maçıdır. Turnuvanın ikinci sezonunun finali olan maç, aynı gün düzenlenen yıllık Oxford-Cambridge kürek yarışı ile çakışmaması adına, alışılmadık bir şekilde sabah oynatıldı. Bir önceki turnuvayı kazanan Wanderers, önceki şampiyonun finalde yer alacağına dair kural nedeniyle doğrudan finalist oldu. Turnuvaya birinci turdan dahil olan Oxford University ise, dört turu geçmesinin ardından, yarı finaldeki rakibi Queen's Park'ın yarışmadan çekilmesiyle finale yükseldi.
 Preston'daki Ulusal Futbol Müzesi'nde sergilenen ve 1896-1910 yılları arasında kullanılan FA Cup kupasının replikası olan kupa | |||||||||
| Olay | 1872-73 FA Cup | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Tarih | 29 Mart 1873 | ||||||||
| Yer | Lillie Bridge, Londra | ||||||||
| Hakem | Alfred Stair (Upton Park) | ||||||||
| Seyirci | 3.000 | ||||||||
| |||||||||
Takımlar finalde eksik oyuncularla karşılaştı; bu oyunculara bir önceki yıl finalde Wanderers'ı temsil eden birkaç oyuncu da dahildi. Önce Arthur Kinnaird, ardından ise Charles Wollaston'ın attığı gollerle maçtan 2-0'lık skorla galip ayrılan Wanderers, üst üste ikinci FA Cup şampiyonluğunu kazandı. Bu kupa finali, 1893'ten önce The Oval'de oynanmayan tek finaldi.
Finale giden yol
| Tur | Rakip | Skor |
|---|---|---|
| 1. | Crystal Palace (d) | 2-3 |
| 2. | Clapham Rovers (d) | 0-3 |
| 3. | Royal Engineers (e) | 1-0 |
| Çeyrek final | Maidenhead | 4-0 |
| Yarı final | Queen's Park | Çekildi |
Önceki sezon oynanan FA Cup'ı şampiyon olarak tamamlayan Wanderers, turnuva kuralları gereğince 1872-73 sezonu finaline doğrudan katılma hakkını elde etti. 1872-73 sezonunda ise turnuva, Wanderers'ın finaldeki rakibini belirleme amacıyla düzenlenmekteydi.[1] Bu kural, yalnızca bu sezon uygulanmıştı.[2]
İlk turda Crystal Palace ile oynayan Oxford University, maçı evinde 3-2 kazandı. İkinci turda, Clapham Rovers karşısında deplasmanda 3-0'lık skorla kazanan takım; üçüncü turda karşılaştığı önceki sezonun ikincisi Royal Engineers'ı 1-0'lık skorla geçerek çeyrek finalde Maidenhead ile eşleşti. Diğer takımın bu turu bay geçmesi nedeniyle çeyrek final aşamasında tek maç olan karşılaşmadan Oxford, 4-0'lık skorla galip ayrıldı.[3] Yarı finalde, Oxford'un rakibi, diğer tüm yarışmacıların İngiltere'nin güneyinden olduğu bir yarışmada yarışmak için gereken seyahat miktarını azaltmak amacıyla yarı finale doğrudan katılım hakkı alan İskoç kulübü Queen's Park oldu.[2] Queen's Park'ın turnuvadan çekilmesiyle Oxford, yarı final aşamasında maç oynamadan finale yükseldi.[2] Phil Soar ile Martin Tyler'ın 1983 tarihli Encyclopedia of British Football adlı çalışmasında ise, iki takımın karşılaştığı maçta İskoç kulübünün Oxford'u yendiği; ancak final için Londra'ya gitme masraflarını karşılayamadığı için turnuvadan çekildiği ifade edilmektedir.[4]
Maç
Özet
Maçın, her yıl düzenlenen Oxford-Cambridge kürek yarışı ile aynı gün yapılması planlanmıştı. İki etkinliğin saatlerinin çakışmaması ve seyircilerin her ikisine de katılabilmesine olanak sağlama amacıyla final maçının sabah oynanması kararlaştırıldı.[5] Her iki takımda da eksik oyuncular mevcuttu. Oxford'un birinci kalecisi Charles Nepean ile önceki sezon şampiyonluğa ulaşan takımda da yer alan Thomas Hooman, William Crake ve Albert Thompson da dahil olmak üzere Wanderers'ın dört as oyuncusu bu maçta forma giymedi.[1] Kupanın son şampiyonu Wanderers'ın, maçın oynanacağı stadyumu seçmesine izin verildi. Kulüp tarafından sürekli olarak kullanılan bir stadyum olmadığından, kulüp yetkilileri West Brompton'daki Lillie Bridge'i seçmişti.[4] Maçın hakemi ise, önceki finalde de görev yapan ve aynı zamanda Upton Park oyuncusu olan Alfred Stair olarak belirlenmişti.[1]
Oxford, maçın ilk dakikalarında Arnold Kirke-Smith'in gösterdiği performansla birlikte rakibi karşısında üstünlük kurdu. The Sportsman gazetesindeki maç raporunda "bu on bir oyuncunun birlikte iyi ve enerjik bir şekilde çalıştığı" ifadeleri kullanılmıştı.[1] Wanderers oyuncusu William Kenyon-Slaney'in attığı şutta top ağlarla buluşsa da, bu gol ofsayt olduğu gerekçesiyle geçerli sayılmadı. Karşılaşmanın 27. dakikasında, basın tarafından "top sürme becerisi nedeniyle maçın en iyi oyuncusu" olarak değerlendirilen Wanderers kaptanı Arthur Kinnaird, Oxford'un defans oyuncularını geride bırakarak takımını öne geçiren golü kaydetti.[1] Beraberlik golünü atmak için Oxford, kaleci kullanımından vazgeçti ve o pozisyonda oynayan Andrew Leach'i forvet pozisyonunda görevlendirdi.[1] Ancak Oxford beraberlik için gereken golü bulamadı ve Wanderers'tan Charles Wollaston, maçın 80. dakikasında attığı golle birlikte maçın skorunu belirledi. Wanderers ise ilk defa açılış yılında kazandığı kupayı üst üste ikinci kez kazanmış oldu.[6] The Field muhabiri, "bir kaleci olsaydı golle sonuçlanan şutun kolayca kurtarılacağını" ifade etmişti.[1]
Ayrıntılar
        Wanderers
|
  O. University
|
|
|
.svg.png.webp){kind=small}
- Maç kuralları
- 90 dakika
- Skor eşitse, kaptanların takdirine bağlı olarak 30 dakika uzatma süresi
- Skor hâlâ eşitse tekrar maçı
- Yedek oyuncu yok
Sonrası
Maçı 3.000 seyirci izledi.[1] 1882'ye kadar standart olarak kazanan takıma kupa maç günü stadyumda verilirken, bu maçla birlikte kupa yılın ilerleyen günlerinde düzenlenen bir yıllık akşam yemeğinde kazanana verilmeye başlandı.[7] Maçtan bir ay sonra, Pall Mall restoranda gerçekleştirilen bir akşam yemeğinde kupa, Wanderers'a takdim edildi.[7]
Kaynakça
- Özel
- Warsop 2004, s. 41.
- "F.A. Cup 1872–73". The Football Club History Database. 21 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2009.
- "England FA Challenge Cup 1872–73". Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. 27 Ocak 2001. 17 Mart 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2009.
- Soar, Phil; Martin Tyler (1983). Encyclopedia of British Football (İngilizce). Willow Books. s. 154. ISBN 0-00-218049-9.
- Matthews, Tony (2006). Football Firsts (İngilizce). Capella. s. 86. ISBN 1-84193-451-8.
- Gibbons, Philip (2001). Association Football in Victorian England – A History of the Game from 1863 to 1900 (İngilizce). Upfront Publishing. ss. 38-39. ISBN 1-84426-035-6.
- Warsop 2004, s. 53.
- Genel
- Warsop, Keith (2004). The Early FA Cup Finals and the Southern Amateurs (İngilizce). SoccerData. ISBN 1-899468-78-1.