İkinci Sadabad Sarayı

İkinci Sadabad Sarayı, İstanbul'da Kağıthane Deresi kenarında bulunan Lale Devri'nin ünlü sarayının yerine 1809-1816 arasında inşa edilen ve 1862'de yıktırılan saraydır.

Tarih boyunca aynı yerde yapılıp yıktırılan üç saraydan ikincisidir. Sadabad saraylarının birincisi, 1822'de inşa edilmiş, Lale Devri'nin simgesi haline gelip Patrona Halil İsyanı'nda tahrip edildikten sonra III. Selim devrinde onarılmış ve pâdişahların yabancı elçilerle buluşma, Anadolu ve Rumeli âyânı ile görüşme yeri hâline gelmişti.[1] Birinci saray, 1809’da padişah II. Mahmut’un emri ile yıktırıldı ve yerine yeni saray inşa edildi.

İkinci sarayın mimarı, Balyan ailesinden Krikor Kalfa idi. 1809'da başlayan inşaat, 1816'ya kadar sürdü. Bu esnada saray bahçesindeki “Kasr-ı Neşat” adlı kameriye de yıkıldı ve yerine “Çadır Köşkü” inşa edildi.[2]

Sarayın ana yapısı olan Kasr-ı Hümayun, 1814'te tamamlandığında II. Mahmut burada haremi ile birkaç gün geçirdi.[3] Daha sonraki yıllarda da çeşitli vesilelerle sarayda ziyafetler ve törenler yapıldı. 1835’te Şehzade Abdülaziz, burada düzenlenen törenle Kuran-ı Kerim'e başladı; 1836’da ağabeyi Abdülmecid ile birlikte sünnet törenleri burada yapıldı.[3]

II. Mahmut'tan sonra tahta geçen oğlu Abdülmecit, saltanatı sırasında bu saraya hiç uğramadı ve bakımsız kalan yapı harap oldu. Abdülmecit'in 22 yıllık saltanatından sonra tahta geçen Sultan Abdülaziz'in isteği üzerine 1862'de saray yıktırılmış ve yerine Sarkis Balyan tarafından üçüncü bir saray inşa edilmiştir.