Çoban köpeği

Çoban köpekleri, sürülerin "idaresinde" kullanılan köpekler. Bu yönleriyle öncelikli görevleri sürüleri "korumak" olan bekçi ve koruma köpeklerinden ayrılırlar. Çoban köpekleri grubu, dünyadaki başlıca köpek kulüpleri tarafından tanınan bir köpek grubudur.[1][2][3]

Koyunları Collie bakışı olarak bilinen yöntemle süzerek kontrol eden bir Border Collie çoban köpeği.

Çoban köpekleri grubu, AKC tarafından herding group olarak adlandırılır ve 1983 yılında oluşturulmuştur.[1] İngilizce herding sözcüğü "gütmek, güden" anlamlarına gelir.[4] TKC tarafından pastoral group olarak adlandırılır.[2] İngilizce pastoral sözcüğü "küçükbaş ve büyükbaş hayvanların barındığı veya otlandığı araziye dair" anlamına gelir.[5] FCI'ya göre çoban köpekleri 1. grupta, koyun ve sığır köpekleri adı altında sınıflandırılırlar.[3]

Çoban köpekleri çevik hayvanlardır; çok çabuk süratlenebilirler ve kısa süreli olarak çok süratli koşabilirler. Her türlü arazide görev yapabilirler. Küçük ırkları dahi kaslı ve güçlüdür. Başları dik yürürler ve mağrur görünümlü hayvanlardır. Çoban köpekleri sahibinin el işaretleri ve ıslıkla verdiği komutları anlayarak sürüyü güdebilir, kaçan hayvanları sürüye katabilirler.[6] Örneğin Korgi, omuzlarının yerden yüksekliği yaklaşık 30 cm olan küçük bir ırk olmasına rağmen, kendisinden defalarca kat büyük olan sığırları otlaklara sürebilir.[1]

Çoban köpekleri sürüleri kontrol ederken havlamak, zıplamak, sürünün etrafında daire çizerek koşmak ve hayvanların topuklarını hafifçe ısırmak gibi yöntemler kullanırlar. Bazı çoban köpeği ırkları ise sessizce ve dikkatle bakarak (süzerek) çiftlik hayvanlarını kontrol edebilirler.[6]

Çoban köpekleri eğitildiklerinde çok iyi yakın koruma köpeği olabilirler. Bu amaçla sıklıkla polis ve askeriye tarafından kullanılırlar. Çoban köpekleri zeki ve hareketli köpeklerdir. İnsanlarla en yakın ilişki kuran ırklar arasındadır. Çok iyi birer evcil köpek ya da yetenek yarışması köpeği olabilirler.[6]