Vuhan

Vuhan[1] veya Wuhan (Basitleştirilmiş Çince: 武汉; Geleneksel Çince: 武漢; pinyin: Wǔhàn ),[dipnot 1] Çin Halk Cumhuriyeti'nin Hubei eyaletine bağlı bir eyalet altı şehirdir.[2] Hubei'nin yönetim merkezi ve en büyük şehridir. Çin'in en büyük metropollerinden biri olup[3] "Ulusal Merkezi Şehir" olarak kılınmıştır.[4] Merkez Çin'in en büyük şehri olmanın yanı sıra bu bölgenin siyasi, ekonomik, finansal, ticarî, lojistik, bilim, teknoloji, kültürel, eğitim, ulaşım ve iletişim merkezidir.[5] 2020 yılı itibarıyla nüfus açısından Dünya'nın en büyük 42. metropolü olduğu tahmin edilmektedir.[6]

Vuhan 武汉市
Eyalet altı şehir
Vuhan şehri
Üstten aşağıya saat yönünde: Vuhan manzarası, Guishan TV Kulesi, Doğu Gölü (Vuhan), Xinhai Devrimi ve Wuchang Ayaklanması Anıtı ve Sarı Turna Kulesi
Vuhan Vuhan'ın Çin'deki konumu
Ülke	Çin
Eyalet	Hubei
İdare
• Belediye başkanı	Zhou Xianwang (ÇKP)
Yüzölçümü
• Toplam	8.494,41 km² (327.971 mil²)
Nüfus  (2015)
• Toplam	10,607,700
Zaman dilimi	UTC+08.00 (CST)
Resmî site www.wuhan.gov.cn

"Wuhan" ismi, şehrin tarihî olarak Wuchang, Hankou ile Hanyang kasabalarının birleşmesinden kaynaklanır. Bu üç kasaba toplu olarak "Vuhan'ın Üç Kasabası" (武汉三镇) lakabıyla bilinir. Jianghan Ovası'nın doğusunda, Yangtze Nehri ile Yangtze'nin en büyük kolu olan Han Nehri'nin kesiştiği noktada bulunur ve "Dokuz İlin Geçidi" (九省通衢) olarak da bilinir.[7][8]

Çing Hanedanlığı'nın ortasından Çin Cumhuriyeti'nin kuruluşuna kadar Hankou'nun ekonomisi büyük oranda gelişti ve Hankou Asya'nın en müreffeh yerlerinden biri oldu;[9] hem tarihî olarak[10] hem de günümüzde[11] yabancı kaynaklarda "Doğu'nun Chicago'su" veya "Çin'in Chicago'su" lakabıyla anılmıştır. Çing Hanedanı'nın dağılmasına ve Çin Cumhuriyeti'nin kuruluşuna yol açan 1911 Devrimi'ni tetikleyen Wuchang Ayaklanması burada gerçekleşti.[12] 1927 yılında Milliyetçi Hükümet, Vuhan'ın Üç Kasabası'nı birleştirip Vuhan'ı Çin'in ilk doğrudan yönetilen şehri yapmaya karar verdi ve kısa bir süre için Vuhan'ı ülkenin başkenti olarak yaptı.[13] Vuhan, İkinci Çin-Japon Savaşı sırasında on ay boyunca geçici olarak tekrar ülkenin başkenti olarak işlev gösterdi[14] ve İkinci Dünya Savaşı'nın bir odak noktası oldu. Çin Halk Cumhuriyeti'nin 1949 yılındaki kuruluşundan sonra Vuhan, ülkenin önemli bir sanayi, eğitim ve ulaşım merkezine dönüştü.

Vuhan, Çin'in önemli bir bilim Ar-Ge merkezidir ve birçok yeni gelişen endüstriye ev sahipliği yapar. 2011 yılı itibarıyla Vuhan'da bir milyondan fazla üniversite öğrencisi barındırıp Dünya'daki tüm şehirlerin arasındaki en büyük öğrenci nüfusunu barındırır.[15] 2015 yılı itibarıyla Vuhan'da 82 tane yükseköğretim kuruluşu var; yani Vuhan, Çin'de Pekin'den sonra en fazla yükseköğretim kuruluşunu barındıran ikinci şehirdir.[16] Vuhan'ın ekonomisi son yıllarda önemli ölçüde büyümüş[17] ve tüm Çin şehirleri arasındaki en hızlı büyüme oranlarından birine sahiptir.[18] Vuhan günümüzde önemli bir inovasyon merkezidir ve inovasyon kapasitesi açısından tüm Çin çapındaki şehirler arasında Shenzhen'den sonra ikinci sırada yer alır.[19] Vuhan ayrıca son yıllarda şehrin dışından gelen çok sayıda göçmen çekmiş, ve genç nüfustaki net artış oranı, Shenzhen'inkinden sonra Çin'in en büyük ikincisidir.[20]

Çin'in en üst seviyeli tenis yarışmalarından biri olan Vuhan Açığın 2014 yılından 2028'e kadar her sene Eylül ayında Vuhan'da düzenlenmesi planlanmıştır.[21] 2019 yılında Vuhan, Dünya Askerî Oyunları'na[22] ve FIBA Basketbol Dünya Kupası'nın bazı maçlarına ev sahipliği yaptı.[23]

Ekim 2017'de Vuhan, UNESCO'nun Yaratıcı Şehirler Ağı programı dahilinde "Tasarım Şehri" olarak seçildi; Vuhan, Çin'de Shenzhen, Şanghay ve Pekin şehirlerinden sonra bu unvanı kazanmış dördüncü şehirdir.[24] Aralık 2017'de ise Vuhan Şehri, Zhongguo Xinwen Zhoukan (中国新闻周刊) dergisinin verdiği "2017 Yılı İnovasyon Şehri" ödülüne layık görüldü.[25]

2019 yılının sonunda SARS-CoV-2 virüsü Vuhan'da ortaya çıktı ve salgın hâline geldi.[26] Virüsün daha fazla yayılmasına engel olmak maksadıyla Çin Hükûmeti, 23 Ocak 2020 tarihinde şehri tecrit ettirdi.[27] 8 Nisan 2020 tarihinde bu tecrit sona erdi ve dış trafiğe tekrar izin verildi.[28]