Bakü-Tiflis-Kars demiryolu

Demiryolu'nu tanıtan bir Gürcistan pulu

Bu proje evvelinde Avrupa ile Asya arasındaki demiryolu ağı Türkiye'den sonra Ermenistan'a kadar gelmekte, daha sonra ise Ermenistan'ın içerisinde üç kola ayrılarak şu şekilde dağılmaktadır. Kars-Gümrü-Ayrum-Marneuli-Tiflis yolu ile Gürcistan'a, İçevan-Kazakh-Bakü yolu ve Kars-Gümrü-Erivan-Nahçıvan-Meğri-Bakü yolu ile Azerbaycan.[5] Ermenistan ile Azerbaycan arasında gerçekleşen savaş sonrasında Türkiye, Ermenistan ile olan sınır kapılarını kapatması sonucunda bu ülke ile ve dolayısıyla Orta Asya, Rusya, Ukrayna, Gürcistan ve Çin ile demiryolu aracılığıyla ulaşamaz hale gelmiştir.[5] Devam eden sorunlar sonucunda iki ülke arasında diplomatik ilişkilerin bulunmayışı ve Türkiye'nin Orta Asya devletlerine ulaşma isteği, eski hatta alternatif olarak Bakü-Tiflis-Kars demiryolu projesinin doğmasına yol açmıştır. Bu amaçla Gürcistan, Azerbaycan ve Türkiye hükûmetleri arasında, 7 Şubat 2007 [6] tarihinde Tiflis'te antlaşma imzalanmıştır.

İstanbul Boğazı'nda sürdürülen Marmaray Projesi'nin de tamamlanmasına paralel olarak, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Projesi hayata geçirildiğinde Avrupa'dan Çin'e demiryoluyla kesintisiz yük taşınması mümkün hale gelecek. Böylece Avrupa ile Orta Asya arasındaki yük taşımalarının tamamının demiryoluna kaydırılması planlanmaktadır.[7]

Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu hizmete girdiğinde, orta vadede yıllık 6.5 milyon ton yük taşınması hedeflenmekte 2034 yılına gelindiğinde ise 16 milyon 500 bin ton yük ile 1 milyon 500 bin yolcu taşınması hedeflenmektedir.[5]

Hattın Gürcistan kısımının temeli 21 Kasım 2007 tarihinde üç ülkenin cumhurbaşkanlarının katılımı ile atıldı. Hattın 24 Eylül 2012 tarihinde tamamlanması öngörülmektedir.[8] Türkiye tarafında kalan bölümünün yapılması icin ise 24 Temmuz 2008 de temeli atılmıştır.[9][10]

76 km’si Türkiye, 29 km’si ise Gürcistan’da altyapısı çift, üstyapısı tek, sinyalli ve elektrifikasyonlu olarak inşa edilmesi planlanan toplam 105 km uzunluğundaki hat ile Gürcistan sınırlarında kalan mevcut 230 km ve Azerbaycan sınırlarında kalan mevcut 503 km uzunluğundaki hatların renovasyonu ile Kars, Tiflis ve Bakü arasında yük taşımacılığının yanında yolcu taşımacılığı da öngörülmüştür.

Hattın işletmeye alınacağı planlanan 2011 yılında; 1 Milyon yolcu ve 6,5 Milyon ton yük, 2034 yılında ise söz konusu proje hattı üzerinde 3 Milyon yolcu ve 17 Milyon yük taşıma kapasitesi olacağı tahmin edilmektedir.

Hattın gerçekleştirilmesi ile bu bölgeye gerek istihdam, gerekse ticari açıdan büyük bir canlılık getireceği rakamlardan net olarak anlaşılmaktadır.

Bakü-Tiflis-Ceyhan ve Bakü-Tiflis-Erzurum Projelerinden sonra her üç ülkenin gerçekleştirdiği üçüncü büyük proje olan bu proje, yukarıda da belirtildiği üzere, üç ülkenin tarihten gelen dostluklarını daha da pekiştirecek, bölge halkına barış ve refah getirecektir.

BTK Projesinin hayata geçirilmesi ve inşası devam eden Boğaz Tüp Geçişinin (Marmaray Projesi) tamamlanması ile ayrıca bu projeleri destekleyen diğer demiryolu projelerinin inşasıyla; Asya’dan Avrupa’ya, Avrupa’dan Asya’ya çok büyük hacimde taşınabilecek yüklerin önemli bir bölümü Türkiye’de kalacak, böylece Türkiye, uzun vadede milyarlarca dolar taşıma geliri elde edebilecektir.Bu hat Pekin Londra arasında yük taşımacılığı yapabilecek duruma gelmiştir ve 30 Ekim 2017 tarihinde açılmıştır.

• Proje hakkında bilgi29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• 23 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

1. Standart (1435 mm) hat açıklığından Rus (1520 mm) hat açıklığına geçiş yapılır.
2. Aynı zamanda Tiflis - Marabda - Erivan demiryolu'nun bir parçasıdır.