Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi

Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi, Avrupa Birliği Liderler Zirvesi ya da kısaca Avrupa Zirvesi (İngilizce: European Council) Avrupa Birliği'nin en yüksek siyasi kurumudur.[1] İngilizcede European Council olarak anılan ve yalnızca Avrupa Birliği üyesi ülkeler ile ilgili olan bu kurum, kırk yedi üyeli Avrupa Konseyi (İngilizce: Council of Europe) ile karıştırılmamalıdır. Zirve, Avrupa Birliği üyesi devletlerin devlet ya da hükûmet başkanlarının ve Avrupa Komisyonu başkanının katılımlarıyla yürütülür. Zirveye Avrupa Birliği Konseyi'nin başkanı başkanlık eder.[2]

Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi
Kuruluş 1961 (eski)
2009 (mevcut)
Tür AB Kolektif Başkanlığı
Merkez Yeni Europa Binası, Brüksel
Başkan Charles Michel
Resmî site European Council

Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi, yasama ve yürütme gibi güçlere sahip değildir ancak Avrupa Birliği'nin önemli konularını ele alır. Zirve yılda en az iki kez toplanır. Toplantılar genellikle Avrupa Birliği Bakanlar Konseyi'nin de karargâhı olan Belçika'nın başkenti Brüksel'deki Justus Lipsius binasında yapılır.[3][4][5]

Geçmişi

İlk Avrupa Zirveleri, 1961 yılının şubatında Paris'te, temmuzunda Bonn'da gerçekleştirildi. İlk yapılan toplantılar Avrupa Topluluğu'nun üyelerinin gayriresmî bir araya gelmesiydi. 1969 yılına dek düzensiz periyotlarda bir dizi zirve düzenlendiyse de gerçek anlamda ilk zirve bu yıl geldi. 1969 Lahey Zirvesi'nde üye ülkelerin başkanları Birleşik Krallık'ın topluluğa kabulü üzerine görüş birliğine vardılar ve [Avrupa Politik İşbirliği]'ni oluşturdular.[1][6]

Zirveler, 1974 yılına gelindiğinde resmiyete döküldü ve zirvelerin o dönemki Fransa cumhurbaşkanı Valéry Giscard d'Estaing tarafından yapılan bir öneri üzerine düzenli olarak yapılması kararına varıldı. 1987 yılında Avrupa Tek Senedi imzalanarak uygulamaya koyuldu ve Maastricht Antlaşması uyarınca tanımlanan bir role sahip oldu. İlk başlarda yılda yalnızca iki zirve düzenlenirken bu sayı günümüzde dörttür. Dönem başkanlığını yürüten her ülke iki kez bu toplantılara ev sahipliği yapar. Olağan zirvelerin yanı sıra, özel ya da olağanüstü zirveler de düzenlenebilir.[1][6]

Bu zirveler pek çok kişi tarafından Avrupa Birliği tarihinde dönüm noktası olan olayların yaşandığı yer olarak görülmektedir.Örneğin:[1]

Gücü ve işlevi

Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi, Avrupa Birliği'nin yaptığı pek çok antlaşmada "birliğin gelişmesi için gerekli yardımı yapacak" bir birim olarak anılsa da Avrupa Birliği'nin resmî kurumlarından biri değildir. Avrupa Zirevlerinde Avrupa Birliği'nin dış politikası belirlenir ve bu nedenle Avrupa entegrasyonunun motor gücü olarak tanımlanmaktadır. Bunu yaparken resmî herhangi bir dayanağı olmayan kurumun etkisi Avrupa Birliği üyesi ülkelerin devlet ve hükûmet başkanlarından oluşuyor olmasındandır.[1][4]

Ulusal liderlerden oluştuğu için üye ülkelerin yürütme güçlerini bir araya getiren zirve, Ortak dişişleri ve güvenlik politikası ile Güvenlik güçleri ve adalet alanında iş birliği programlarında olduğu gibi Avrupa Topluluğu dışında da etkili bir güce sahiptir.

Liderler zirvesi çoğu zaman belirli bir liderinin olmamasından, zayıf yapısından, yılda dört kez iki gün süreyle toplanmasından ve bir personel kadrosunun olmamasından dolayı sık sık eleştirilmektedir.[7]

Oluşum

Resmî olarak Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi üye ülkelerin devlet ya da hükûmet başkanlarından ve Avrupa Komisyonu'nun başkanından oluşur. Komisyon başkanının oy kullanma yetkisi yoktur. Toplantıların düzenlendiği ülkenin dişişleri bakanı da toplantılara katılır. Avrupa Komisyonu başkanınına da bir başka komisyon üyesi eşlik edebilir.[1][4][5] Avrupa Konseyi Genel Sekreteri ya da onun temsilcisi de düzenki katılımcılardandır. Bu görev son zamanlarda Genel Sekreterin zirveleri düzenlemedeki etkin rolü nedeniyle bir hayli önem kazanmıştır. Toplantılar başlamadan önce Avrupa Parlamentosu başkanı da bir açılış konuşması yapar.[1][4][5]

Ancak zirveler sırasındaki görüşmelerde sahne arkasında da pek çok görevli çalışır. Ancak ülke başına 2 temsilci dışında bu görevliler toplantı salonlarına giremez. Her üye ülkenin temsilcisi kendi dilinde konuşma hakkına sahip olduğu için çoğu zaman toplantı salonunda metinleri diğer temsilcilere çevirmek amacıyla çevirmenler de bulunur.[1]

Katılımcılar
Temsilci Resim Üye Devlet Makam Siyasi Parti Üyelik
Michel, CharlesCharles Michel Başkan
Oylanmadı		 Başkan Avrupa Halk Partisi
Ulusal: Sivil Platform (PO)		 02019-12-01 1 Aralık 2019
Belçika Başbakanı: 2014-2019
von der Leyen, UrsulaUrsula von der Leyen Komisyon
Oylanmadı		 Başkan Avrupa Halk Partisi
Ulusal: Hristiyan Sosyal Halk Partisi (CSV)		 02019-12-01 1 Aralık 2019
Almanya Savunma Bakanı: 2013-2019
Kurz, SebastianSebastian Kurz  Avusturya Şansölye Avrupa Sosyalistler Partisi
Ulusal: Sosyal Demokrat Parti (SPÖ)		 02020-01-07 7 Ocak 2020
De Croo, AlexanderAlexander De Croo  Belçika Başbakan Avrupa için Liberal ve Demokrat İttifakı
Ulusal: Reformist Hareket (MR)		 02020-10-01 1 Ekim 2020
Borisov, BoykoBoyko Borisov  Bulgaristan Başbakan Avrupa için Liberal ve Demokrat İttifakı
Ulusal: İstikrar ve İlerleme Ulusal Hareketi (NDSV)		 02017-05-04 4 Mayıs 2017
Plenković, AndrejAndrej Plenković  Hırvatistan Başbakan Avrupa Halk Partisi
Ulusal: Hırvat Demokratik Birliği		 02016-10-19 19 Ekim 2016
Anastasiades, NikosNikos Anastasiades  Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Avrupa Halk Partisi
Ulusal: Demokratik Seferberlik (DISY)		 02013-02-28 28 Şubat 2013
Babiš, AndrejAndrej Babiš  Çekya Başbakan Avrupa Sosyalistler Partisi
Ulusal: Sosyal Demokrat Parti (ČSSD)		 02017-12-06 6 Aralık 2017
Frederiksen, MetteMette Frederiksen  Danimarka Başbakan Avrupa için Liberal ve Demokrat İttifakı
Ulusal: Venstre (V)		 02019-06-27 27 Haziran 2019
Kallas, KajaKaja Kallas  Estonya Başbakan Avrupa için Liberal ve Demokrat İttifakı
Ulusal: Estonya Merkez Partisi (EK)		 02021-01-26 26 Ocak 2021
Marin, SannaSanna Marin  Finlandiya Başbakan Avrupa için Liberal ve Demokrat İttifakı
Ulusal: Merkez Parti (C)		 02019-12-10 10 Aralık 2019
Macron, EmmanuelEmmanuel Macron  Fransa Cumhurbaşkanı Avrupa Sosyalistler Partisi
Ulusal: Sosyalist Parti (PS)		 02017-05-14 14 Mayıs 2017
Merkel, AngelaAngela Merkel  Almanya Şansölye Avrupa Halk Partisi
Ulusal: Hristiyan Demokrat Birliği (CDU)		 02005-11-22 22 Kasım 2005
Miçotakis, KiryakosKiryakos Miçotakis  Yunanistan Başbakan Avrupa Solu Partisi
Ulusal: Radikal Sol Koalisyon (Syriza)		 02019-07-08 8 Temmuz 2019
Orbán, ViktorViktor Orbán  Macaristan Başbakan Avrupa Halk Partisi
Ulusal: Yurttaş Birliği (Fidesz)		 02010-05-29 29 Mayıs 2010
Önceki dönem: 1998–2002
2004'ten beri üye devlet
Martin, MicheálMicheál Martin  İrlanda Taoiseach[a 1] Avrupa Halk Partisi
Ulusal: Fine Gael (FG)		 02020-06-27 27 Haziran 2020
Conte, GiuseppeGiuseppe Conte  İtalya Başbakan Avrupa Sosyalistler Partisi
Ulusal: Demokratik Parti (PD)		 02018-06-01 1 Haziran 2018
Krišjānis Kariņš, ArtursArturs Krišjānis Kariņš  Letonya Başbakan None
Ulusal: Liepāja Partisi (LP)		 02019-01-23 23 Ocak 2019
Nausėda, GitanasGitanas Nausėda  Litvanya Cumhurbaşkanı Bağımsız 02019-07-12 12 Temmuz 2019
Bettel, XavierXavier Bettel  Lüksemburg Başbakan Avrupa için Liberal ve Demokrat İttifakı
Ulusal: Demokratik Parti (DP)		 02013-12-04 4 Aralık 2013
Abela, RobertRobert Abela  Malta Başbakan Avrupa Sosyalistler Partisi
Ulusal: İşçi Partisi (PL)		 02020-01-13 13 Ocak 2020
Rutte, MarkMark Rutte  Hollanda Başbakan Avrupa için Liberal ve Demokrat İttifakı
Ulusal: Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi (VVD)		 02010-10-14 14 Ekim 2010
Morawiecki, MateuszMateusz Morawiecki  Polonya Başbakan Avrupa Muhafazakârlar ve Reformcular İttifakı
Ulusal: Hukuk ve Adalet (PiS)		 02017-12-11 11 Aralık 2017
Costa, AntónioAntónio Costa  Portekiz Başbakan Avrupa Sosyalistler Partisi
Ulusal: Sosyalist Parti (PS)		 02015-11-26 26 Kasım 2015
Iohannis, KlausKlaus Iohannis  Romanya Cumhurbaşkanı Avrupa Halk Partisi[a 2]
Ulusal: Bağımsız[a 3]		 02014-12-21 21 Aralık 2014
Matovič, IgorIgor Matovič  Slovakya Başbakan Avrupa Sosyalistler Partisi
Ulusal: Yön-Sosyal Demokrasi (SMER-SD)		 02020-03-21 21 Mart 2020
Janša, JanezJanez Janša  Slovenya Başbakan Avrupa için Liberal ve Demokrat İttifakı
Ulusal: Merkez Parti (SMC)		 02020-03-13 13 Mart 2020
Sánchez, PedroPedro Sánchez  İspanya Başbakan Avrupa Halk Partisi
Ulusal: Halk Partisi (PP)		 02018-06-02 2 Haziran 2018
Löfven, StefanStefan Löfven  İsveç Başbakan Avrupa Sosyalistler Partisi
Ulusal: Sosyal Demokrat Parti (SAP)		 02014-10-03 3 Ekim 2014
Notlar
  1. İrlanda Başbakanı, genellikle hem İrlandaca hem de İngilizcede Taoiseach olarak anılır. Bakınız: İrlanda Anayasası, Madde 28.5.1°.
  2. Resmi websitesine göre bir EPP üyesi olarak değerlendirildi.
  3. Ulusal Liberal Parti (PNL) önceki lideri ve seçim kampanyasında desteklendi, Iohannis Romanya Anayasası'ndaki cumhurbaşkanlığı görevlerine göre tarafsızdır.

    Kaynakça
    1. van Grinsven, Peter (Eylül 2003). "The European Council under Construction" (PDF). Netherlands Institution for international Relations. 16 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2007.
    2. "How does the EU work". Europa (web portal). 4 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2007.
    3. "European Council". Council of the European Union. 20 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2007.
    4. "Consolidated versions of the treaty on European Union and of the treaty establishing the European Community" (PDF). Europa (web portal). 7 Şubat 1992. 1 Aralık 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2007.
    5. "European Council". Europa (web portal). 24 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2007.
    6. Stark, Christine. "Evolution of the European Council: The implications of a permanent seat" (PDF). Dragoman.org. 8 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2007.
    7. Laming, Richard (10 Temmuz 2003). "Too much champagne, not enough leadership". Open Democracy. 15 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2007.
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.