Zacharias Rhetor
Mytilene'li Zacharias (c. 465, Gazze - 536 sonrası), Zacharias Scholasticus ya da Zacharias Rhetor olarak da bilinir, piskopos ve kilise tarihçisi.
Hayatı
Mytilene'li Zacharias'ın hayatı çağdaşı kaynakların dağınık raporlarından yeniden inşa edilebilir (anlatımlar kısmen birbiri ile ihtilaflıdır, örneğin Suriyeli yazarlar "Mytilene" yerine "Melitene" yazmışlardır). Zacharias, Geç Antik Çağ'da önemli bir Retorik olulu barındıran Gazze'da Hristiyan bir ailde yanında doğup, büyümüştür. İlk eğitiminide bu şehirde almıştır. 485 yılında İskenderiye'ye seyahat etmiş ve iki yıl felsefe eğitimi almıştır. İskenderiye'de Hristiyanlar ile Paganlar arasında Horapollo meselesi ile bağlantılı ihtilafa dahil oldu. Orada ayrıca daha sonra Antakya'nın önemli bir patriği olan Antakyalı Severus ile bir araya geldi. 487 yılında Zacharias Beyrut'a Hukuk Mektebi'ne gitti. Orada 491 yılına kadar çok sofu bir hayat sürdü fakat dini bilgilerini artırmak için Filistin'in farklı yerlerine seyahatlar yaptı. Sonunda uzun bir süre avukat olarak çalışacağı Konstantinopolis'e taşındı. Kristolojide Miafizittir. Ancak, Kalkedon inancına şiddetle karşı çıkmamıştır, keşiş olma düşüncesi ile sıkça oynadığı görülüyor. Anlaşılan İmparatorluk sarayı ile iyi bağlantıları vardı ve bu muhtemelen onun Midilli Piskopos'u (Lesbos'nda) olarak atanmasını sağladı. Ardılının bu makama 553 yılında geçtiği bilinmektedir, ölümüne kadar makamda kaldığı düşünülebilir. 536 yılında kesinlikle hayattaydı çünkü Konstantinopolis'te bir Synod'a katıldı.
Çalışmaları
Zacharias, Yunanca'da birkaç eser yazmıştır ve bunların arasında 5. yüzyılın sonlarına doğru tamamlanmış kilise tarihi vardı. Bir sağlık çalışanı olan Eupraxius'a adanan belge değerli tarihi bilgiler içerir ve 451 ile 491 arası dönemi anlatır. Evagrius Scholasticus tarafından kendi tarihi için kullanılmıştır. Zacharias ayrıca şahsen tanıştığı üç Monofizit din adamı biyografisi oluşturdu: yukarıda belirtilen Severus, İberyalı Peter ve Mısırlı keşiş Genç Isaiah. Biyografiler farklı düzeylerde günümüze ulaşmıştır. Zacharias ayrıca filozof Ammonius Hermiae ve Mânilere karşı birkaç polemik eser yazdı.
Pseudo-Zacharias Rhetor
Zacharias'ın Kilise Tarihi'nin tüm orijinal sürümleri daha sonra kaybolurken, kısaltılmış ve gözden geçirilmiş bir Süryanice versiyonu Amida'dan Monofizit bir keşiş olduğuna inanılan bir yazar tarafından korunmuştur. Yaygın olarak Pseudo-Zacharias Rhetor olarak bilinen bu isimsiz yazar, 12 kitaplık bir kilise tarihi derlemesi olan Historia Miscellanea'ya dahildir. Zacharias'ın Kilise Tarihi'nin Pseudo-Zacharias Rhetor sürümü Pseudo-Zacharias Rhetor olarak da bilinen 3-6 kitabını içerir.
İlk İngilizce Pseudo-Zacharias Rhetor çevirisi The Syriac Chronicle by F. J. Hamilton and E. W. Brooks ismiyle 1899 yılında basılmıştır.[1] J. B. Bury tarafından derlenen 5 ciltlik Byzantine Texts serisinin bir parçasıydı. Yeni İngilizce çevirisi The Chronicle of Pseudo-Zachariah Rhetor: Church and War in Late Antiquity ismiyle Liverpool University Press tarafından 2011 yılında basılmıştır. Geoffrey Greatrex tarafından düzenlemiş, Robert R. Phenix ve Cornelia B. Horn tarafından İngilizceye çevrilmiştir, ilk cilt Historia Miscellanea'nın 3 ile 12 arası kitabını içerir, 1. ve 2. kitapların çevirisini içeren ikinci cilt planlanmıştır.
Literatür
Edisyonlar ve Çeviriler
- Zacharias of Mytilene, Ammonius. Transl. by S. Gertz. London 2012.
- The Chronicle of Pseudo-Zachariah Rhetor: Church and War in Late Antiquity. Ed. by G. Greatrex. Liverpool 2011.
- Historia ecclesiastica Zachariae Rhetori vulgo adscripta. Ed. by E.W. Brooks. Louvain 1919-1924 [with Latin translation].
- Die sogennante Kirchengeschichte des Zacharias Rhetor. Transl. by K. Ahrens & G. Krüger. Leipzig 1899.
- The Syriac Chronicle known as that of Zachariah of Mitylene. Transl. by F. J. Hamilton & E. W. Brooks. London 1899.
İkincil Kaynaklar
- P. Allen: Zachariah Scholasticus and the Historia Ecclesiastica of Evagrius. In: JTS 31 (1980), p. 471–488.