Yusufçuk

Yusufçuk adını, yüz güzelliği ve rengarenk kaftanı ile meşhur Yusuf peygamberden aldığı iddia edilir.[1] Arapçası olan يعسوب ya'sub sözcüğünden de geliyor olabilir. Yusufçuk anlamında çamcarı sözcüğü de bulunmaktadır.

Bir yusufçuk böceğinin yumurtadan ölümüne yaşam süresi 6 ay ile 7 yıl arasında değişebilir. Dişi yusufçuklar yumurtalarını su kenarlarına ya da su içindeli bitkilerin üzerlerine yumurtlarlar ya da uçarken suya serpiştirir. Yumurtadan çıkan ve "nemf" adı verilen yavru yusufçuklar yaşamlarının büyük bir bölümünü su altında geçirirler ve solungaç bezneri organları ile soluk alırlar. Genelde omurgasız hayvanları ve zaman zaman da iribaşlar ile balık yavrularını yakalayarak beslenirler. Çok hızlı hareket yeteneğine sahiptirler. Avlarını yakalayabilmek için diğer canlılarda rastlanmayan organlara sahiptirler.[2]

Yusufçuklar suda gelişimlerini bir yıl içinde tamamlar ve sudan çıkarak uygun bir yere tırmanırlar. Derilerinin sırtları boyunca yarılmasını bekler ve bu işlemden sonra yarılan derinin içinden yetişkin yusufçuk çıkar. İlk anlarda küçük olan kanatları ve gövdeleri kısa sürede gelişir ve olması gereken boyutlarına ulaşır. Fakat renklerinin olması gereken parlaklık düzeyine ulaşması için saatler ya da günler geçmesi gerekebilir. Yetişkin yusufçuklar sadece uçarak avlanırlar, havadayken birçok uçan zararlıyı yerler. Yarım saat içinde kendi ağırlıklarına eşit oranda besin tüketebilmeleri mümkündür.[3]

Bir yusufçuğun yakın çekimden başı ve gözleri (fotoğraf sırt kısmından ters olarak çekilmiş)

Yusufçuklar genelde güneşli havalarda uçmayı tercih ederler. Görme duyuları çok gelişmişdir. Birbirlerine birleşmiş olan petekgözleri yaklaşık 1000 ayrı "göz"den oluşur. Görme algıları harekete çok duyarlıdır ve gördükleri her şeyi ağır çekimde algılarlar. Bu nedenle öldürme konusunda çok atik ve serttirler. Kanatları gövdelerinin üst kısımlarında bulunur ve genelde saydam iki çift kanatları olur. Bilinen 500 dolayında alt türü bulunur ve en çok tropik iklimde yaşarlar. Kimilerinin uçuş hızı saatte 95 kilometreyi bulabilir. Ayrıca Yusufçuk böceklerinin dişileri çiftleştikten sonra erkek yusufçuk böceğinin kafası ile beslenirler. Bu yüzden tüm erkek yusufçuk böcekleri sadece 1 defa çiftleşebilirler. Yusufçuk böceklerine Türkçede kız böceği, helikopter böceği de denildiği gibi gövdeleri ince olan türlere iğnecik de denir.

Yusufçukların kuzey yarımkürede bulunabilen en yaygın kimi türleri şunlardır;

Çiftleşen bir yusufçuk çifti. Çizgili sarı avcı (Austrogomphus guerini)

• Anax imperator
• Orthetrum coerulescens
• Orthetrum cancellatum
• Libellula lydia
• Aeshna mixta
• Aeshna caerulea
• Aeshna cyanea
• Aeshna isosceles
• Aeshna juncea
• Sympetrum fonscolombii
• Sympetrum striolatum
• Sympetrum vulgatum
• Sympetrum flaveolum
• Libellula depressa
• Libellula quadrimaculata
• Libellula fulva
• Anax junius
• Cordulia aenea
• Aeshna multicolor
• Orthemis ferruginea
• Libellula luctuosa
• Erythemis vesiculosa
• Anax longipes
• Celithemis fasciata

Wikimedia Commons'ta Dragonfly ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Kızböcekleri

Wikimedia Commons'ta Dragonfly ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Tree of Life Odonata21 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Curlie'de Yusufçuk (DMOZ tabanlı)
• Dragonflies of North America - diagnostic photos and information
• Identification key to dragonflies found in Ireland17 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• British Dragonfly Society
• List of Anisoptera of the World
• Photos of most British species
• Dragonflies and Damselflies (Odonata) of the United States13 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Photogallery by Dan Bárta et al. + some texts in Czech
• DragonflyIndia Group
• PHAON (Pinhey's Heritage African Odonata Network)
• Odonatologica
• Photos of South African species
• Maps, photographs and additional information pertaining to the Odonata of North America
• Short film, Emergence of a Dragonfly
• Asian Dragonfly