Svanca

Svanca (Gürcüce: სვანური ენა, Svanuri ena; Svanca: ლუშნუ ნინ / შკა̈ნ, Luşnu nin / şkan), Gürcistan'ın kuzeybatı bölümünde yaşayan Svanların konuştuğu dildir. Güney Kafkas dillerinden biridir ve aynı zamanda dil ailesinde kendi başına bağımsız bir kol teşkil eder.

Svanca
Ana dili olanlar Gürcistan’ın Svaneti ve Abhazya bölgeleri
Konuşan sayısı 30.000 (toplam), 15.000 (anadili)  (2015)
Dil ailesi
Yazı sistemi Gürcü alfabesi (Araştırma amaçlı)
Dil kodları
ISO 639-3 sva

Dağılım

Svanca, etnik Güney Kafkasyalı olup Svaneti’de yaşayan yaklaşık 30.000 Svan’ın dilidir. Enguri, Tshenistskali ve Kodori nehirleri boyunca, Gürcistan’ın Mestia ve Lentehi ilçelerinde konuşulur. Svanların küçük bir bölümü Kodori Vadisi'nde yaşamaktadır. Bu yörede Svanca konuşan kişi sayısı yaklaşık 2.500’dür.

Svanca, Svanlar arasında aile dili ve toplumsal iletişim dili olarak kullanılır. Yazılı dil olmadığı gibi resmi bir statüsü de yoktur. Svanlar eğitim ve yazı dili olarak Gürcüce'yi kullanır. Svanca, giderek unutulmakta ve genç kuşaklar tarafından daha az konuşulmaktadır.

Tarih

Svanca, Güney Kafkas dilleri arasında en fazla farklılık gösteren dildir. Diğer üç Güney Kafkas dili olan Gürcüce, Megrelce ve Lazca ile anlaşılabilirliği neredeyse yoktur. Svanca'nın bu dillerin kaynaklandığı asıl dilden MÖ 2. binyılda ayrıldığı kabul edilir. Gürcüce'nin diğer iki dilden ayrışmaya ise bin yıl önce başladığı var sayılır.

Lehçeler

Svanca, aşağıdaki lehçe ve ağızlara ayrılır:

  • Yukarı Bali (yaklaşık 15.000 kişi): Uşguli, Kala, İpari, Mulahi, Mestia, Lenzeri, Latali.
  • Aşağı Bali (yaklaşık 12.000 kişi): Beço, Tshumari, Etseri, Pari, Çubehi, Lahami.
  • Laşhi.
  • Lentehi: Heledi, Hopuri, Rtshmeluri, Çoluri.

Örnekler
  • ბალე yaprak
  • ბაჩ taş
  • დიარ ekmek
  • თანაღ dağ
  • თვი bal
  • თხერე kurt
  • იარ kim
  • ლაირ kitap
  • ლეღვ et
  • მეღიამ ağaç
  • მეშხე siyah
  • მი ben
  • სი sen
  • ქალაქ şehir
  • ქორ ev
  • ყალმახ balık
  • ჩააჟ at
  • წორნჷ kırmızı
  • ჭაშ erkek
  • ხეხვ kadın

Kaynakça
  • Kevin Tuite, Svan. Université de Montréal. ISBN 3-89586-154-5.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.