Sulejman Kemura

Saraybosna’da doğdu. Babası Saraybosna’da Kemura ailesinden Hacı İbrahim Ağa’dır. İlkokuldan sonra 1918-1922 yılları arasında Saraybosna Rüşdiyesi’nde okudu. Ardından 1925’e kadar Gazi Hüsrev Bey Medresesi’nde öğrenim gördü ve aynı yıl girdiği Şeriat Kadılık Okulu’ndan (Šerijatska Sudačka Škola) 1930’da mezun oldu. Foča ve Konjic kasabalarında kadı olarak bir süre görev yaptıktan sonra Mostar Müftülüğü sekreterliğine getirildi. Bu arada Mostar Lisesi’nde (Mostarska Gimnazija) ve Öğretmen Okulu’nda (Učiteljska Škola) din bilgisi hocası olarak çalıştı. Bölge müftülükleri lağvedildikten sonra Kemura bir süre Saraybosna’daki Ulemâ Meclisi’nde Din Eğitimi Daire başkanı, ardından yine Ulemâ Meclisi’ne bağlı Vakıflar Müdürlüğü’nde (Vakufska Direkcija) önce Din Eğitimi Daire başkanlığı, sonra da Vakıflar Genel müdürlüğü görevine tayin edildi ve 1949 yılına kadar bu görevde kaldı. 1949’da Gazi Hüsrev Bey Medresesi’ne müdür oldu ve burada İslam tarihi dersleri verdi. Ayrıca 1950’de kurulan Yugoslavya Din Görevlileri Birliği’nin (Udruženje Ilmije) sekreterliğine seçildi. Bu arada İslam Birliği tarafından Glasnik VIS dergisinin başyazarlığı görevine de getirildi ve bu görevi 1957’ye kadar devam etti. Reîsü'l-ulema Ibrahim Efendi Fejić’in emekliye ayrılması üzerine 15 Kasım 1957 tarihinde Yugoslavya İslam Birliği Meclis-i Âlîsi (Vrhovni Sabor IVZ) tarafından Yugoslavya (FNRJ) Reîsü'l-ulema seçildi. Ölümüne kadar görevini sürdüren Kemura, Yugoslavya İslam Birliği makamında en uzun süre kalan kişidir. 19 Ocak 1975 tarihinde vefat edince Gazi Hüsrev Bey Camii avlusundaki hazirede defnedildi.[1]

II. Dünya Savaşı’nın ardından Yugoslavya İslam Birliği çok zor bir döneme girmişti. Vakıf mallarına devlet tarafından el konulmuş, sıbyan mektepleri kapatılmış, camilerin büyük bir kısmı tahrip edilmişti. Radikal bir ateizmin hâkim olduğu bu dönemde din adamlarının büyük bir kısmı görevlerini terkedip kamu sektöründe çalışmaya başladıklarından Yugoslavya İslam Birliği kadrosunda hissedilir derecede bir azalma, malî kaynaklarda da büyük bir düşüş olmuştu. Bunun üzerine Kemura ve arkadaşları zekât ve fitrelerin bir merkezde toplanması, kurban derilerinden elde edilen paranın din eğitimi için sarfedilmesi uygulamasını başlattılar. Bölgede Arapça ve Türkçe okunan hutbelerin büyük bir kısmının 1 Ocak 1959 tarihinden itibaren Boşnakça tercümesiyle okunması kararlaştırılmış.

Kemura’nın yeni din görevlileri kadrosunu oluşturmak için İslam dünyasındaki üniversitelerle kurduğu ilişkiler başarılı bir adım olarak kaydedilmektedir. Her ne kadar Yugoslavya Devleti yetkilileriyle olan iyi ilişkileri ve Genç Müslümanlar (Mladi Muslimani) teşkilatı hakkındaki olumsuz görüşleri yüzünden bazı çevrelerce eleştirilmişse de dönemindeki ateizm politikasının ortaya çıkardığı toplumsal ve siyasal güçlüklere rağmen dinî kurumları canlandırmış ve geleceğe yönelik olumlu adımların atılmasına vesile olmuştur. Bu çerçevede Saraybosna’da 1977’de faaliyete geçen İlâhiyat Fakültesi’nin (Islamski teološki fakultet) kuruluşunda da önemli hizmetleri geçmiştir.[1]

• Kratka obuka o namazu (Saraybosna, 1955)
• Jasini-Šerif (Saraybosna, 1957)

• Bosna Hersek İslam Birliği

• Sulejman Kemura27 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Boşnakça)