Serinyol, Antakya

Serinyol veya eski adıyla Bedirge, Akdeniz bölgesinin Hatay ilinde, Antakya'ya bağlı bir mahalledir. Nüfusu 25.000 civarındadır. İskenderun-Antakya arasındaki E-5 karayolundan güneye giderken sağda, Nur Dağları (Amanos Dağları)'nın eteklerinde konumlanmıştır.

Serinyol
Mahalle
Ülke  Türkiye
İl Hatay
İlçe Antakya
Coğrafi bölge Akdeniz
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
Resmî site

Tarih

Mahalle, 1536 tarihli 397 numaralı Haleb Livâsı mufassal tahrîr defterinde (yayın no. 109 ve 110) Bakraz'a (Bakras, Belen) bağlı "Bedirgiyye" olarak geçmektedir.

"Bedirge" adının Arapça "el-Batrikeyn/البطرکین'den ("iki Patrik") geldiği düşünülmektedir. 1870 (1287 h.) ve 1873 (1290 h.) Halep Vilayeti Salnamelerinde Karamurt Nahiyesi'ne bağlı "Bedirge"/بدرکه olarak geçmektedir. 1883'te bölgeyi gezen Alman doğubilimci Martin Hartmann, bu yerin el-batraken (bitirken olduğunu yazmıştır.

Mahalle, Hatay'ın Türkiye'ye katılmasına dair kararnamede ve bununla ilgili sonraki tarihte yapılmış bir düzenlemede, T.C. Resmi Gazete'nin 11 Temmuz 1939 ve 5 Şubat 1940 tarihli nüshalarında "Bedirge" ve "Batırga" olarak geçmektedir. Bedirge, 10 Temmuz 1964'te Resmi Gazete'de yayımlanan karara ve "Yabancı kökten gelen ve karışıklığa yer veren Bucak adlarının Türkçeleştirilmesi ile ilgili olarak içişleri Bakanlığınca, 5442 sayılı 11 idaresi Kanununun 2 nci maddesine göre" "Serinyol" adını almıştır. Serinyol'da 1968 yılında belediye teşkilatı kuruldu.[1]

Hatay ili Reyhanlı ilçesine yerleşmiş Çerkes köylerinden biri olan "Bedirge" mahallesinde "Hanıko" ismine rastlanmaktadır. Serinyol'da, 19. yüzyıl sonlarında göçle gelen muhacirlerin iskan edildiği "Bedirge Çerkez" Mahallesinde yapılan cami de mescit tarzında basit bir yapıdan ibarettir. Kasaba, Cumhuriyetin ilk yıllarında muhtemelen küçük bir köy ya da mezra gibi bir yer olmuş olabilir. Ancak 1950'li yıllardan sonra Hatay'ın değişik bölgelerinden göç alarak nüfusu hızla arttı. I. Dünya Savaşı'nı izleyen bölgedeki Fransız işgali, birçok yer gibi Hatay çevresini de değiştirdi. Hatay'ın büyükşehir olması ile birlikte mahalle olarak Antakya Belediyesi'ne bağlandı. Bugün Serinyol nüfusunun büyük bir bölümü Arap Alevisi'dir. Yerel halk Türkçe ve Arapça konuşmaktadır.

Görünür bir örnek, Antakya'dan İskenderun'a uzanan eski asfalt yoldur. Hatay'ın anavatana katıldığı 1939 yılına kadar burada kalan Fransızlar zamanında yapılan bu yol bugünkü E-5 Karayoluna göre batıda kalır. Yolun kenarına o zamanlar sağlı sollu ekilen çınar ağaçları tamamen kesilmemiş, yolun halen kullanıldığı yerlerde günümüzde varlığını sürdürmektedir. Eski asfalt yol Serinyol'dan sonra jandarma kışlasının yanından geçerek dağlara paralel devam eder ve Kırıkhan yol ayrımında Topboğazı'nda tırmanışa geçer. Günümüzde yolun Antakya-Serinyol arası olan kısmı halen ikinci yol olarak kullanılır. Kalan kısımları bazı köylerden geçen yamalı bir yoldur ya da kullanılmaz haldedir.

Serinyol, ovadaki Paşaköy, Aşağıoba, Arpahan (Araphan), Maraşboğazı (Bağlama) ve dağda yerleşik Tahtaköprü, Uzunalıç gibi köylere merkez bir konumdadır. Kasabada 5-6 ilköğretim okulu ile bir lise mevcuttur. Belirgin kurumsal yapılar arasında, dağ eteğinde yer alan Huzurevi, Hatay'ın üniversitesi olan Mustafa Kemal Üniversitesi'ne ait inşaatı bitmeye yakın (2007) Tıp Fakültesi Hastanesi, onun hemen yanında Zülüflühan (Yeniköy) mevkiinde bu üniversitenin (MKÜ) kampüsü vardır. Bu binaların tümü eski Serinyol-Antakya yolu kenarındadır.

Tarım, sanayi ve doğa
Baharda bir zeytinlik

Serinyol'un batısında Amanos Dağları, doğusunda Amik Ovası uzanır. Bedirge Çayı ile birlikte birkaç küçük dere Amanoslar'dan doğup ovaya inerek Asi Nehri'nin kolu Karasu ile birleşir. Tarım sulak ve zengindir (Pamuk, zeytin, tahıllar, turunçgiller, mevsimlik sebzeler). Hayvancılık da yapılır.

Tipik Akdeniz meyve bahçesi

Tarıma dayalı sanayi olarak, pamuk işleyen "Çırçır ve Prese" Fabrikası, Bulgur Fabrikası, ovanın kenarında "Hataş" Konserve-Salça Fabrikası, zeytinyağı fabrikası vardır. E-5 karayolu kenarında kasabanın girişinde Serinyol Orman Fidanlığı yer alır. Burası çok uzun zamandır bulunduğu il ve çevresi için değişik ağaç türü fidanlarının yetiştirildiği yerdir. Bedirge Çayının Amanoslardaki kaynağına doğru yukarı çıkan vadilerde mesire yeri olarak da sıkça gidilen ormanlık alanlar vardır. Dağlardan inen suların ovada açılan derin kuyulardan güçlü bir şekilde çıktığı "Artezyen" kuyular mevcut olup, Serinyol'un bu sularının bir kısmı yakın zamanda döşenen tesisatla Antakya'nın Çekmece Beldesi'ne de içme suyu olarak yönlendirilmiştir.

Kaynakça
  • Werner Arnold, Die arabischen Dialekte Antiochiens (Harrasowitz 1998) (bkz. Google Books)
  • Martin Hartmann, "Das Liwa Haleb (Aleppo) und ein Teil des Liwa Dschebel Bereket", Zeitschrift der Gesellschaft für Erdkunde zu Berlin, no. 29 (1894), s. 142-188 ve 475-550.
  • Halep Vilayeti Salnamesi, 1287/1870 ve 1290/1873.

Notlar
  1. Adıgüzel, Şenol (2014). "Hatay Büyükşehir Belediyesi". Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 1 (Özel). dergipark.org.tr. s. 59. Erişim tarihi: 24 Eylül 2020.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.