Piyon
Piyon (♙♟, bazı kaynaklarda er olarak da adlandırılır), satranç oyunundaki en zayıf ve sayıca en fazla olan taştır. Satranç bir savaş oyunu olarak düşünülürse piyonlar bu savaştaki en yalın asker olan piyadeyi temsil eder. Satranç oyununda her oyuncu oyuna sekiz piyonla başlar. Bu piyonlar oyuncunun gördüğü taraftan bakıldığında satranç tahtasının ikinci sırasını kaplar. Piyonların başlangıç konumu beyaz taşlarla oynayan oyuncu için a2, b2, c2, d2, e2, f2, g2 ve h2, siyah taşlarla oynayan oyuncu için a7, b7, c7, d7, e7, f7, g7 ve h7 kareleridir. Piyon bir orduda rütbesiz bir askere benzetilebilir.
 |
 |
| Satranç Taşları | ||
|---|---|---|
 |
Şah |  |
 |
Vezir |  |
 |
Kale |  |
 |
Fil |  |
 |
At |  |
 |
Piyon |  |
Piyonun hareketi
Satranç oyununda piyon her zaman düz ve ileri doğru hareket eder. Piyonların bir kere ileri gittikten sonra geri dönmesi mümkün değildir. Bir piyon açılış dışında her adımda yalnızca bir kare ileri gidebilir. Açılış durumunda hiç oynamamış bir piyon ilk hamle olarak iki kare ileri oynanabilir.
Piyonların bir satranç oyunundaki başlangıç konumu
|
Piyon olağan durumda ileri yönde ve bir kare hareket eder
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Piyonun başka taşları alması
Piyon düz ve ileri doğru hareket etse de karşı oyuncunun taşlarını çapraz olarak yer (oyundan çıkarır). Piyon doğrudan önünde olan bir taşı alıp yoluna devam edemez. Bu nedenle piyonların önleri başka taşlar tarafından kesilebilir.
Piyonun diğer satranç taşlarının sahip olmadığı bir başka özelliği de, rakibin açılışta iki hamle ilerleyerek yanına gelen piyonunu, çaprazında olmasa da çaprazındaymış gibi arkasına hareket ederek oyun dışında bırakabilmesidir.Bu harekete ateş hattı denir. Bu özellik yalnızca rakibin açılışta iki kare ilerleyen piyonları için geçerlidir.
d5'teki piyon kaleyi ve atı yiyerek oyundan çıkarabilir ancak d6'daki fili alamaz. Fil bu durumda eğer kale ve atın olmadığı düşünülürse piyonun yolunu kesmektedir.
|
Siyah piyon ilk açılışta iki kare ilerlemiş ve beyaz piyonun yanına gelmiştir. Beyaz piyon bu özel durumda c6 karesine geçerek siyah piyonu oyundan çıkarabilir.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Piyonun terfi etmesi
Bütün tahtayı geçerek tahtanın son sırasına ulaşan piyon oyuncunun isteğine göre aynı renkteki vezir, kale, fil ya da at'a terfi edebilir. Terfi eden piyon oyundan çıkarılır ve diğer oyuncu hamlesini yapmadan önce bulunduğu kareye seçilen yeni taş yerleştirilir.
Piyonun terfi edeceği taş belirlenirken seçenekler oyundan çıkarılan taşlarla sınırlı değildir. Bir oyuncunun 10 at, 10 kale, 10 fil ya da 9 vezire sahip olması Satranç oyun kurallarına uygundur ve oyun sırasında böyle bir durumun oluşması olasıdır. Böyle bir durum uygulamada çok nadiren görülebilir.
Bazı nitelikli satranç takımları her bir renk için fazladan bir vezir sağlasa da pek çok satranç takımında fazladan taşlar bulunmaz. Bu nedenle uygulamada piyonun terfi edeceği taşlar genellikle daha önce oyundan çıkarılan taşlardır. Terfi edilmek istenen taş bulunmadığında kalelerin ters çevrilerek vezir olarak kullanılması gibi bilgisayarda satrançta mümkün olmayan olağan dışı yöntemler de kullanılır.