Phaidon (kitap)

Phaidon, Yunan filozof Platon'un ‘ruhun ölümsüzlüğü’ düşüncesini ele aldığı bir diyalogdur. Adını Elis'li Phaidon'dan alır. Phaidon diyalogu geleneksel sınıflandırmaya göre ruh üzerine (antik yunanca: peri psihis) ve "ahlaka dair" (antik yunanca: ethikos) sıfatlarıyla tanımlanır. Platon'un olgunluk dönemine ait olduğuna ve Akademia'yı kurmuş olduğu dönemde, MÖ 385'ten birkaç yıl sonra yazılmış olduğuna inanılır.[1]

Diyalog, bir tiyatro oyununun sergilenmesi gibi şekillendirilmiştir.[2] Eserde idama mahkûm edilmiş Sokrates’in ölmeden önce ruhun ölümsüzlüğüne yürekten inandığı için mutlu bir adam izlenimi verdiği anlatılır.

Eserin başında Ekhekrates ile Phaidon arasında geçen konuşma yer alır. Phaidon, Sokrates baldıran zehrini içerken bizzat oradadır. Ekhekrates’in sorusu üzerine Sokrates’in ölümünden önceki anlarını anlatır. Diyalog içindeki diyaloglarda Pythagorasçı Kebes ve Simmias öne çıkarlar. Sokrates, ölmeden önce yanındakilerle ölüm ve öte dünya üzerine tartışmıştır. Sokrates, ölümün ruhun bedenden kurtulması olarak gördüğünü açıklar. Ölümü bir son olmadığını, ruhun sonsuzluğunu savunur. Öldükten sonra ruhların gittikleri Hades’e ilişkin Mitos’u anlatır. Diyalogda Sokrates'in Dünya'nın nasıl bir yer olduğuna ve bölgelerine dair düşüncelerine yer verilmiştir. Sokrates, Dünya'nın gökyüzünün ortasında bulunduğuna ve yuvarlak olduğuna inanır. Evrenin homojen olduğuna ve bu yüzden dünyanın konumunu korumak için başka bir kuvvete ihtiyacı olmadığına inanmaktadır. İnsanların tıpkı balıklar gibi bir oyukta yaşadığına inanır. Diyalogda şu sözler ile bu özetlenir; "Bir insan eğer havanın sınırına varabilseydi ya da kanatlanıp uçabilseydi -başını denizden çıkaran balıkların bizim dünyamızı gördüğü gibi- başını kaldırıp yukarı evreni görebilirdi.". Yukarı evren, insanların yaşadığı yer ile kıyaslanamayacak güzellikte rengeranktir bir yerdir.[3] Diyalog, Sokrates’in ölüm anının anlatıldığı bir sahneyle sona erer.[2]

Eser, Yunanca'dan Henry Aristippus tarafından 1160 yılında Latince’ye çevrilmiştir.