Ova Kızılderilileri

Ova Kızılderilileri ya da Ovalar Bölgesi Yerlileri[1] veya Buffalo Yerlileri[1], Kuzey Amerika'nın ortasında Büyük Ovalar bölgesinde Kuzey Amerika yerlileri kültür bölgesinden yerli kültürü oluşturan Kızılderililer. Kuzeyde Subarktik Kızılderilileri, batıda Plato Kızılderilileri, Büyük Havza Kızılderilileri, güneybatıda Güneybatı Kızılderilileri, güneydoğuda Güneydoğu Kızılderilileri, doğuda ise Kuzeydoğu Kızılderilileri kültür gruplarıyla çevrilidir. Algonkin dilleri, Siyu dilleri, Atabask dilleri gibi birbirinden oldukça farklı dilleri konuşsalar da aynı kültürde buluşurlar.

Sınıflandırma

İki ana kültür grubu olarak sınıflandırılır:

  1. Birinci grup, çoğu 18. ve 19 yüzyıllarda ata bağımlı tam göçebe olup bizon gibi büyük sürüleri avlayan avcı ve toplayıcı, ufak bir kısmı ise tütün ve mısır yetiştiren halklardır:
    1. Algonkin dillerini konuşanlar: Karaayaklar, Arapaholar, Atsinalar, Şayenler, Ova Krileri, Ojibvalar (Ova Ojibvaları)
    2. Atabask dillerini konuşanlar: Tsutinalar, Ova Apaçileri (Kiyova Apaçileri), Lipanlar
    3. Siyu dillerini konuşanlar: Apsalokeler, Nakotalar, Nakodalar, Lakota Siyuları
    4. Uto-Aztek dillerini konuşanlar: Komançiler
    5. Tano dillerini konuşanlar: Kiyovalar
    6. İzole dillerden: Tonkavalar
  2. İkinci grup, Büyük Ovaların asıl yerlilerini içerir. Bizon avlasalar da ayrıca hem tarım hem de ticaret yapan yarı yerleşik halklardır:
    1. Siyu dillerini konuşanlar: Hidatsalar, Mandanlar, Dakota Siyuları, Ayovalar, Otoeler, Misuriler, Omahalar, Ponkalar, Kansalar, Osageler, Kuapalar
    2. Kado dillerini konuşanlar: Arikaralar, Kiçaylar, Pavniler, Viçitalar

Bizon soykırımı
Amerika bizonu Ova Kızılderililerinin hem ana besin hem de ana geçim kaynağıdır. Yaşamlarını ve kültürlerini bunun üzerine kurmuşlardır

Amerika bizonunun Kuzey Amerika'daki nüfusu:[2]

Tarih Bizon nüfusu
Kızılderili zamanları 60.000.000
1800 40.000.000
1850 20.000.000
1865 15.000.000
1870 14.000.000
1875 1.000.000
1880 395.000
1885 20.000
1889 1.091
1895 1.000 den az
1902 1.940
1983 50.000

Kaynakça
  1. AnaBritannica (1989, 17. cilt, sayfa: 264 madde: Ovalar Bölgesi Yerlileri)
  2. Thornton, Russell (1990). American Indian Holocaust and Survival: A Population History since 1492. Norman: University of Oklahoma Press. 312 pp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.