Onur Devrimi
Onur Devrimi (Ukraynaca: Революція гідності; Revoliutsiya hidnosti) veya 2014 Ukrayna devrimi, 18 Şubat 2014 ila 23 Şubat 2014 arasında Ukrayna cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç'e karşı düzenlenen ve sonunda Ukrayna hükûmetinin düşmesiyle sonuçlanan bir devrimdir.[1]
2000'lerden itibaren göreve gelen Ukrayna hükûmetleri Avrupa Birliği'yle yakın ilişki içindeydi.[2][3] Yanukoviç hükûmeti de 2012'den AB ile ortaklık için müzakere ediyordu.[4] AB ile böylesi kapsamlı bir anlaşma Rusya ile ilişkileri olumsuz etkileyecekti[5] ancak Yanukoviç, pürüzlerin giderilebileceğini düşünüyordu.[6] Fakat anlaşmayı sürekli erteledi.[7] Bunu anlaşmadan vaz geçmenin ilk adımları olarak algılayan Ukrayna halkı Yevromaydan adı verilen eylemler düzenledi. Göstericilerle polis arasındaki karşılıklı şiddet gösterileri zamanla çatışmaya dönüştü ve 18'i polis olmak üzere 130 vatandaş hayatını kaybetti.[8] İsyan sürdükçe görevdeki cumhurbaşkanı Yanukoviç'in görev onayı düşüyordu.[9] Sonunda Yanukoviç Rusya'ya sığındı[10] ve aynı gün parlamento tarafından oybirliğiyle azledildi.[11][12][13]
Rusya'ya sığınan Yanukoviç, oylamayı yasadışı ve geçersiz olarak tanımladı. Ayrıca Rusya'dan yardım dilendi.[14] Rusya da bunun bir darbe olduğuna kanaat getirdi. 2010 Ukrayna cumhurbaşkanlığı seçiminde Yanukoviç'e destek veren bölgelerde devrime karşı eylemler düzenlendi. Bunun sonucunda Kırım, gayrimeşru şekilde Ukrayna'dan koparıldı ve Ukrayna'nın doğusu Ruaya tarafından işgal edildi.[15][16]
Arseniy Yatsenyuk liderliğindeki geçici hükûmet Avrupa Birliği'yle ortaklık anlaşması imzaladı. 2014 Ukrayna cumhurbaşkanlığı seçimi sonucu Petro Proşenko Ukrayna'nın yeni cumhurbaşkanı oldu. Yeni hükûmet, 2010'da büyük tartışmalara neden olarak kaldırılan 2004 anayasa değişikliklerini geri getirdi[17] ve devrilen rejimle bağlantılı olan memurların geniş çaplı tasfiyesini başlattı.[18][19][20] Ukrayna'nın büyük kültürel azınlıklara sahip bölgelerinin yerel yönetimlerinde kendi dillerini kullanmalarına izin veren Bölgesel Diller Yasası da yürürlükten kaldırıldı.
Kaynakça
- Viktory for the blue camp The Economist, published 11 February 2010, accessed 16 January 2016
- "Frequently asked questions about Ukraine, the EU's Eastern Partnership and the EU-Ukraine Association Agreement" (PDF). European Union External Action. 24 Nisan 2015. 13 Haziran 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2015.
- Thompson, Mark (12 Mart 2014). "Soros: Ukraine needs EU Marshall Plan". 16 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2014.
- Coy, Peter; Matlack, Carol; Meyer, Henry (27 Şubat 2014). "The New Great Game: Why Ukraine Matters to So Many Other Nations". Bloomberg BusinessWeek. Erişim tarihi: 23 Mart 2014.
- Workman, Daniel (24 Nisan 2019). "Ukraine's Top Trading Partners". World's Top Exports (İngilizce). 16 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2019.
- "EU to Ukraine: Reforms necessary for trade pact - Feb. 25, 2013". KyivPost. 25 Şubat 2013. 19 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2019.
- Kramer, Andrew (15 Aralık 2013). "EU suspends trade deal talks with Ukraine". The Boston Globe. 28 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2014.
- Smith-Spark, Laura; Gumuchian, Marie-Louise; Magnay, Diana (23 Ocak 2014). "Ukraine, Russia sign economic deal despite protests". Erişim tarihi: 27 Mart 2014.
- Golubov, Alexander Baunov, Balázs Jarábik, Alexander. "A Year After Maidan: Why Did Viktor Yanukovych Flee After Signing the Agreement With the Opposition?". Carnegie Moscow Center (İngilizce). 22 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2019.
- "Ukraine crisis: Timeline". BBC News. 13 Kasım 2014. 19 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- "Parliament votes 328-0 to impeach Yanukovych on Feb. 22; sets May 25 for new election; Tymoshenko free" (İngilizce). 22 Şubat 2014. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2019.
- "Ukraine MPs vote to oust president" (İngilizce). 22 Şubat 2014. Erişim tarihi: 24 Mart 2019.
- "Ukraine's parliament votes to oust president; former prime minister is freed from prison". The Washington Post.
- Kramer, Andrew E. (24 Ocak 2019). "Ukraine's Ex-President Is Convicted of Treason". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 24 Mart 2019.
- Sullivan, Tim (1 Mart 2014). "Russian troops take over Ukraine's Crimea region". Associated Press. 1 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Somini Sengupta (15 Mart 2014). "Russia Vetoes U.N. Resolution on Crimea". The New York Times. Erişim tarihi: 12 Mart 2015.
- Damien McElroy (23 Şubat 2014). "Ukraine revolution: live – Ukraine's president has disappeared as world awakes to the aftermath of a revolution". The Daily Telegraph.
- Zabyelina, Yuliya (2017). "Lustration Beyond Decommunization: Responding to the Crimes of the Powerful in Post-Euromaidan Ukraine". State Crime Journal. 6 (1). ss. 55-78. doi:10.13169/statecrime.6.1.0055. ISSN 2046-6056. JSTOR 10.13169/statecrime.6.1.0055.
- "Ukraine to launch 'full clean-out' of corrupt officials". Reuters (İngilizce). 10 Ekim 2014. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2019.
- Mishina, Ekaterina (14 Nisan 2015). "Risks of Delayed Lustrations". Institute of Modern Russia (İngilizce). 12 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2019.