Ontolojik kanıt

Ontolojik kanıt, ontolojik argüman ya da ontolojik veri; tanrının var olmasını, yetkin ve kusursuz olması ile açıklamaya çalışan teist savdır.

Ortaçağda tanrının varlığı kanıtlamaya yönelik tartışmalarda ve temellendirmelerde önemli bir mantıksal dizge olarak rol oynamıştır. Ontolojik kanıtın önemli bir biçimini kavram realizminde bulmak mümkündür. Anselmus'un felsefesinde bu yönde bir girişim görülür. Tümeller tartışmasında Platoncu kavramsal realizm ekseninde önemli bir taraf olmuştur.

Ontolojik ya da varlıkbilimsel kanıt, diğer kozmolojik, teleolojik ve ahlaki kanıtlar gibi, tanrının varlığını belirli bir mantıksallıkla öne sürmeye ve geçerli kılmaya çalışır. Buna göre, tanrı en yetkin varlıktır. Var olmamak en yetkin olmayla çelişir, dolayısıyla tanrı var olmak zorundadır. Bu argüman ilk olarak İbn-i Sina tarafından kullanılmıştır. Daha sonra Descartes da tanrının varlığının ispatı için bu argümanı kullanmıştır. Daha sonra Kant bu konuda "Var olmak bir özellik değildir" diyerek bu argümanın zayıf noktasını göstermiştir.