Nur Cihan

Cihangir, Şehzade Hürrem Nur Cihan'la beraber.

Nur Cihan adına basılan gümüş sikkeler.

Babası Babür İmparatorluğu veziri İran asıllı Mirza Gıyas Bey'dir. Doğum adı Mihrünnisa'dır. İlk eşi Şir Afgan Han'dır. Cihangir tahta çıktıktan sonra Nur Cihan'ın babasını vezir tayin etti. Bir süre sonra Nevruz kutlamaları sırasında gördüğü Nur Cihan'a âşık oldu ve evlendiler. Güzelliği ve zekasıyla kocası üzerinde etkili oldu ve yakınlarını çeşitli görevlere getirtti. Kardeşinin kızı Mümtaz Mahal Şah Cihan adını alacak olan Şehzade Hürrem ile evlendi. Devlet içinde ailesinin giderek güçlenmesi rahatsızlıklara sebep oldu. Nur Cihan vezir olan babasının ölümünün ardından yönetimde gücünü daha da arttırdı. Fermanlar çıkartmaya, kendi adına para bastırmaya başladı.[1] Veliahtlık sorunu sebebiyle Şehzade Hürrem ile arası açıldı.

Kabil Valisi Mehabet Han'ın sadakatini ölçmek için isyan eden Şehzade Hürrem'in üzerine gönderdi. İsyan bastırıldıktan sonra Mehabet Han'ı başkentten uzaklaştırdı ve ağır vergiler istedi. Bunun üzerine Mehabet Han Cihangir ile görüşmek için yola çıktı ve Kâbil'de karşılaştılar. Görüşmede Nur Cihan'ın Mehabet Han'a hakaret etmesi üzerine Mehabet Han çevrelerini kuşatıp Nur Cihan'ı teslim aldı ancak bir süre sonra serbest bırakıp kaçtı.

Kocası Cihangir'in 1627'de ölümü üzerine kardeşi Asaf Han ile Nur Cihan arasında tahta kimin çıkacağı konusunda ihtilaf çıktı. Asaf Han kardeşi Nur Cihan'ı etkisiz hale getirip kumandanların desteğini alarak Şehzade Şehriyâr'ı öldürtüp damadı Şah Cihan'ı tahta çıkarttı. Bundan sonra gözetim altında tutulan Nur Cihan 1645 yılında ölünce kendisi için yaptırdığı Lahor'daki türbesine gömüldü. Sanatkârlara destek olan ve sanata düşkün olan Nur Cihan babası ve kendisi için mimarî açıdan seçkin türbeler yaptırmıştır.[1]

• Babur Devlet Siyasetinde Kadınların Rolü, Zafer Bölen