Mutedil Hürriyetperveran Fırkası

Mutedil Hürriyetperveran Fırkası, İttihat ve Terakki Partisi'ne karşıt olan mebusların Meclis-i Mebûsan içinde başlattıkları yeni bir siyasal oluşumdur. Bu yeni oluşum, Kasım 1909'da Arap, Rum ve Arnavut mebuslar tarafından kurulmuştur.[1]

Mutedil Hürriyetperveran Fırkası
Genel başkan İsmail Kemal Bey
Kuruluş tarihi 1909
Kapanış tarihi 1911
Ardılı Hürriyet ve İtilaf Fırkası
Merkez İstanbul
İdeoloji Liberalizm

Fırkanın kurucuları Bingazi Mebusu Yusuf Şetvan, Halep Mebusu Cabirizâde Nafi Paşa, Şam Mebusu Rüştü Bey, Beyrut Mebusu Süleyman el-Büstani, Hama Mebusu Abdülhamid Zöhravî Efendi, Serfiçe Mebusu Yorgi Boşo Efendi ve Kerkük Mebusu Salih Paşa'dır.[2]. Fırka'nın mebus sayısı 30 ile 70 arasındaydı.[3][4]

Fırkanın programı 15 Şubat 1910’da kamuoyuna duyurulmuştur.[5] Mart 1910’da yapılan yönetim kurulu seçiminde Fırka'nın yönetimi şu kişilerden oluşturulmuştu: Başkan Berat Mebusu İsmail Kemal Bey; ikinci başkanlar Halep Mebusu Cabirizâde Nafi Paşa, Amasya Mebusum İsmail Hakkı Bey; kâtipler Kerbelâ Mebusu Abdülmehdî Bey ve Zor Mebusu Hıdır Lütfi Efendi; üyeler Bingazi Mebusu Yusuf Şetvan Bey, Kudüs Mebusu Said El Hüseynî Efendi, Priştine Mebusu Hasan Bey; veznedar Musul Mebusu Davud Yusufanî Bey.[6]

Fırkayı oluşturan mebuslar 1908 seçimiyle Meclis-i Mebûsan'a gelmişlerdi. Aynı mebuslar 1911 sonunda Hürriyet ve İtilaf Fırkası'na katılmışlardır.[7][8]

Kaynakça

Özel
  1. Asvaroğlu 2001, s. 27.
  2. Asvaroğlu 2001, s. 30.
  3. Asvaroğlu 2001, s. 29.
  4. Güneş 1997, s. 628.
  5. Asvaroğlu 2001, ss. 45-46.
  6. Asvaroğlu 2001, s. 60.
  7. Tunaya 1988, s. 209.
  8. Kurşun 1992, s. 52.
Genel
  • Asvaroğlu, Derman Altınay (2001). Mutedil Hürriyetperveran Fırkası (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı.
  • Güneş, İhsan (1997). Türk Parlamento Tarihi. I. Ankara: TBMM Vakfı Yayınları.
  • Tunaya, Tarık Zafer (1988). Türkiye'de Siyasal Partiler (2 bas.). Hürriyet Vakfı Yayınları.
  • Kurşun, Zekeriya (1992). Yol Ayrımında Türk-Arap İlişkileri. İstanbul: İrfan Yayınları.

İleri Okuma

  • Balcı, Doç.Dr.Sezai (2016). "Panislamist Bir Mebusun Biyografisi: Bingazili Yusuf Şetvan (1868-1949)". Malkoç, Eminalp; Odabaşı, İ. Arda (Edl.). Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Demokratik Kesitler. Derlem Yayınları. ISBN 978-605-66942-1-9.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.