Munis Tekinalp
Munis Tekinalp (doğum Moiz Kohen, 1883 – 1961), Türk yazar, filozof ve gazeteci. Farklı zaman aralıklarında farklı hareketlerin ideologlarından biri oldu: Osmanlıcılık, Türkçülük ve Kemalizm.
Munis Tekinalp | |
---|---|
Doğum |
Moiz Kohen 1883 Serez, Selanik Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm |
1961 Nice, Fransa |
Milliyet | Türk |
Diğer isim(ler)i | Tekin Alp |
Etnik köken | Yahudi |
Vatandaşlık | Osmanlı İmparatorluğu, Türkiye |
Meslek |
|
Hareket | Osmanlıcılık, Türkçülük, Kemalizm |
Başlangıçta, kökenlerine bakılmaksızın tüm Osmanlı vatandaşları için ortak ve kapsayıcı bir kimlik yaratan Osmanlıcılık akımını savundu. Türk olmamasına rağmen özellikle Birinci Dünya Savaşı öncesi ve sırasında Türk vatanseverliğini coşkuyla kucakladı ve Türkçülük akımının bir savunucusu oldu. Türkiye'de cumhuriyetin ilanından sonra Kemalizm akımını savundu. Azınlıkların zorla Türkleştirilmesini destekledi ve 1928'de bu konuda Türkleştirme başlıklı bir risale yayımladı.[1]
2004 yılında Liz Behmoaras tarafından kaleme alınan Bir Kimlik Arayışının Hikâyesi adlı kitap Munis Tekinalp'in yaşam öyküsünü konu almıştır. Tekinalp hakkındaki en önemli kitap Jacob M. Landau tarafından kaleme alınan Tekinalp: Bir Türk Yurtseveri (1996) başlıklı kitaptır. Kitapta Tekinalp'in II. Meşrutiyet'ten Cumhuriyet'e uzanan düşünsel serüveni, hem kendi yazılarından örneklerle hem de Landau'nun değerlendirmeleriyle izlenebilir.[2]
Erken yaşamı ve kariyeri
Tekinalp, 1883'te Serez, Selanik Vilayetinde, Yahudi bir ailenin oğlu olarak Moiz Kohen ismiyle dünyaya geldi. İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne üye oldu. Selanik'te çıkan Asır adlı bir Türkçe gazetede yazılar yazdı. Selanik'te başladığı hukuk eğitimini, Balkan Savaşı'ndan sonra İstanbul'a gelerek, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde tamamladı. Aynı fakültede hukuk ve iktisat dersleri verdi. İsmini "Munis Tekinalp" olarak değiştirdi. Türkiye'deki Yahudileri Türkleşmeye ikna etme amaçlı yazılar yazdı. 1961 yılında tedavi amacıyla gittiği Fransa'nın Nice şehrinde öldü.
Kaynakça
- Suny, Ronald Grigor; Göçek, Fatma Müge; Gocek, Fatma Muge; Naimark, Norman M.; Naimark, Robert and Florence McDonnell Professor of East European Studies Norman M. (23 Şubat 2011). A Question of Genocide: Armenians and Turks at the End of the Ottoman Empire (İngilizce). Oxford University Press, USA. s. 302. ISBN 978-0-19-539374-3.
- "Moiz Kohen'den Munis Tekinalp'i yaratan süreci anlamak". bilgilidunya.net. 16 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2012.