Muharebe kruvazörü

Muharebe kruvazörü (veya savaş kruvazörü), 20. yüzyılın ilk yarısında yapılmış büyük savaş gemisi sınıfı. İlk olarak 1900 ila 1910 yılları arasında, zırhlı kruvazörün yerine geçmesi için yapılmıştır. Evrimi zırhlı savaş gemilerine (dretnot) daha çok benzemektedir. Maliyetleri ve büyüklükleri bir savaş gemisi ile hemen hemen aynıdır. Yüksek kalibreli silah donanımları nedeniyle, hızları diğer kruvazörlere nispeten daha düşüktür.

HMS Hood, bugüne kadar yapılmış en büyük muharebe kruvazörü.

Muharebe kruvazörleri, I. Dünya Savaşı boyunca, savaş gemisi filolarına hızlı ve güçlü atışlarla destek olmuştur. İngiliz Donanması, Alman Donanması ve Japon Donanması'nda savaş boyunca sıkça kullanılmıştır. Jutland Muharebesi gibi çoğu taarruz ve çarpışmada kullanılmıştır. Savaşın sonlarında bir muharebe kruvazörü ile hızlı savaş gemisinin tasarımları arasında çok az fark vardı. İngiltere, Japonya ve Amerika'da, I. Dünya Savaşı'ndan sonra bir savaş gemisi kadar ağır silahlandırılmıştır. Hızları ise yine de bir savaş gemisinden daha yüksektir. 1922 yılından itibaren savaş gemisi yapımını sınırlandıran Washington Denizcilik Antlaşması; savaş gemilerini, muharebe kruvazörlerini ve planlanan yenilerinin yapımını engellediğinden yapım aşamasında olan birçok gemi iptal edilmiştir ve USS Lexington ve Japon muharebe kruvazörü Amagi gibi bazı muharebe kruvazörleri antlaşma koşuluna uyacak şekilde uçak gemisine dönüştürülmüştür.

Yapıldığı zaman HMS Renown'nin ilk hâli (1919)

Restore edildikten sonra HMS Renown (1939)

1930'lardan itibaren muharebe kruvazörlerine ilgi kalmamıştır. Muharebe kruvazörlerinin dizaynının efektif olmadığı düşünülmüş ve muharebe kruvazörleri yerine daha efektif olan hızlı savaş gemileri ve uçak gemileri yapımına yönelinmiştir. Japonya ve İngiliz Kraliyet Donanması eski muharebe kruvazörlerini filolarından kaldırmamış, yalnızca modifiye etmiş ve farklı bir görünüme büründürmüştür. Bununla beraber Almanya ve Fransa tarafından geliştirilen "Scharnhorst" ve "Dunkerque" sınıfı savaş gemileri de bazılarına göre muharebe kruvazörü sayılmıştır.

II. Dünya Savaşı'nda muharebe kruvazörü sayılabilecek sadece "USS Alaska" ve "USS Guam" yapılmıştır. İkinci Dünya Savaşı sonrasın dönemde yalnızca Sovyet Donanması'na ait "Kirov" sınıfı gemiler muharebe kruvazörü olarak tanımlanmıştır.