McOndo

McOndo, Latin Amerika edebiyatı hareketidir. Harekete adını veren terim, McDonald's, Macintosh ve Gabriel García Márquez'in Yüzyıllık Yalnızlık (1967) adlı romanında geçen hayalî ülke Macondo'nun karışımından meydana gelmektedir. Iowa Üniversitesi'nde düzenlenen uluslararası yazı atölyesine katılan Şili'li yazar Alberto Fuguet, burada yazdığı bir öyküyü bir editöre gösterir ve "gerçekliğin yeterli olmadığı, büyünün de yer almadığını" yanıtıyla reddedilir. Latin Amerika edebiyatı, Márquez'in büyülü gerçekliğinden ötürü Macondo edebiyatı olarak görülmeye başlandığından Fuguet ve Sergio Gómez, bu yargılara karşı saldırıya geçip Latin Amerika'nın imgesinin değiştirilmesi gerektiğini belirtirler ve Latin Amerika'yı McOndo olarak nitelerler ve "McOndo Ülkesinin Sunuluşu" başlığıyla bir manifesto yayımlarlar. Mart 1996'da yayımlanan manifesto, kısa bir öykü antolojisi olarak Barselona'daki bir yayınevinden Fuguet'in önsözüyle piyasaya sürüldü. Antolojide Latin Amerika ağırlıklı olmak üzere toplamda on ülkeden yirmi yedi yazar yer aldı. Akım, estetikten sosyo-kültürel alana bir tepkisellik içermekte ve politik ve felsefi noktalara değinmektedir. Yüksek sınıfa mensup ailelerin çocukları olan akımın yazarları, neoliberal dönemde yüksek sınıf kültürüyle yetişmişlerdir.

Latin Amerika (koyu yeşil renk) ve Karayipler (turuncu renk)

Tarihi

Etimolojisi

McOndo: La computadora Macintosh 128K, 21. yüzyılı temsil etmektedir.
Arka plan

1960'lı yılların sonlarında Latin Amerika edebiyatında kurgusal yer adı olan Macondo'dan Macondismo ve Macondo terimleri elde edildi ve bu terimler, büyülü gerçekçi edebiyat hareketini, bir anlatı modunu ve edebi bir türü simgelemektedir. Zamanla, Macondo'daki kırsal kesimde yaşanan öykülerin popülaritesi, Latin Amerika şehrindeki şehir yaşamı hakkında yazmış olan Latin Amerikalı yazarları yaratıcı bir şekilde sınırlamaya başladı. Latin Amerika Boom ve Macondismo'nun edebi ve mali başarısının yarattığı kısıtlamalardan kurtulmak için McOndo yazarları Latin Amerika Boom'unu reddetti ve el Realismo Mágico'yu (Büyüü Gerçekçilik) kültürel bir karikatür olarak kınadı ve karşı tepki olarak, McOndos, kültürel olarak Amerika Birleşik Devletleri'nin popüler kültürünün hakim olduğu kentsel-banliyö bir dünyadaki Latin Amerikalı bir erkek ve Latin Amerikalı bir kadın olma deneyimlerini gerçekçi bir biçimde ortaya koyan edebiyatı yayımladı.[1]

Uydurma terim

1990'ların sonlarında, Şili yazarları Alberto Fuguet ve Sergio Gómez kısa öykü antolojisi McOndo'yu (1996) yayımladılar. Kitabın adı, fast-food şirketi McDonald's ile Macondo'nun birleşimiyle oluşmaktadır. Fuguet'in uydurduğu terim McOndo, "McDonald's [restoranları], Macintoshes ve condo'ların dünyası"nı belirtmektedir.[1][2] Büyülü gerçekçi anlatım tekniği olmayan Latin Amerika deneyimi hakkında literatürü anlamada McOndo adlı kitap adı, McOndo edebiyat hareketinin adına dönüşmüştür.[1][3][3] Terimin etimolojik ve tipografik gelişimi şöyledir: "McOndo" dan McOndo'ya, oradan da McOndo'ya; kısa öyküden, kitap adına, oradan da edebiyat hareketine geçmiştir ve Macondo'nun kelime oyunu/cinası olarak McOndo'ya türemiştir. Benzer şekilde telaffuz edilmesine rağmen, terimler ideolojik açıdan farklıdır çünkü McOndo edebiyatı, Macondismo'nun anlatı biçimine karşı koymaktadır.[4] Bundan dolayı "McOndo"nun "McDonald's" (küresel tüketici firması) ile fonik ve tipografik benzerlikleri, anlatım olarak ulusal ve toplumsal modernleşme seyrinde Latin Amerika halkları üzerine tüketimi özendirmenin toplumsal etkilerinin varoluşsal bağlamı olarak kentsel ve popüler kültürlerin toplamını ifade etmektedir ve belirtmektedir.[4]

Dipnotlar

  1. Fuguet, 2001, 70
  2. Fuguet, 1997
  3. Klemann
  4. Barr, 2008

Kaynakça

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.