Lalla-Ded
Lalla Yogiswari ya da Lal Ded Keşmirli Brahman azizedir. Bilgenin hatırası Keşmir'de gerek Hindu gerekse Müslümanlarca hala aziz görülmektedir. Tanrı aşkıyla evini ve her şeyi terk edip gezgin zahit olmuştur.
Hayatı
Lalla'nın hayatı hakkında çok az bilgi vardır. Kendisinin ünlü Sufi Nakşibendi büyüğü Seyyid Ali Hemadani zamanında ve muhtemelen 1320 - 1390 tarihleri arasında yaşadığı şeklinde ortak bir anlayış vardır. Lalla, bir Yogini yani Şivacı Tantracılığın Keşmir kolunun takipçisiydi. Bununla birlikte Lalla, fanatik olmamakla ve her dinin temel unsurlarında bir olduğunu kabul etmekle tanınmıştır. Lalla'nın Seyyid Ali Hemadani ile diyaloğunun olduğu bilinmektedir. Hindular Seyyid Ali'nin Lalla'dan etkilendiğini kabul etmekte Müslümanlar ise böyle bir etkinin varlığını reddetmektedirler. Bununla birlikte Seyyid Ali'nin Lalla'ya büyük saygı duyduğu aktarılır.
Lalla vakh denilen dörtlük formunda şiirler söylemiştir. Şiirlerinde Tanrı Şiva'yı ve gurusuna (kaynaklar gurusunun adının Siddha Mol olduğunu aktarır) atıflar bulunur. Şiirlerinde ilahi benliği arayış ve onunla birlik halinin özleyişi terennüm edilir. Zihin ikilik düşüncesinden çözülüp ilahi birliği yaşar. Lalla manevi farkındalığın doruklarında süje ve obje, benlik ve diğeri, kadın ve erkek arasındaki farkın kaybolduğunu ifade eder. Şiirlerinde Tanrı mitoloji ve ikonografide temsil edildiği haliyle değil, tecrübe edilen bir hakikat olarak yer alır.
Kaynakça
- Sir George Grierson, Lalla-Vakyani or The Wise Sayings of Lal-Ded - A Mystic Poetess of Ancient Kashmir
- Karen Pechilis, The Graceful Guru: Hindu Female Gurus in India and the United States