Ladinolar
Ladinolar (İspanyolca Los ladinos), Latin Amerika'da, özellikle de Guatemala'da yaşayan, yerli halklar ile İspanya kökenli Avrupalıların melezi olan Mestizo halkı. Adları Latino («Latin») kelimesinden gelir.
Guatemala'da konuşulan dillerin dağılım haritası (Ladinoların anadili: Castilian = Guatemala İspanyolcası) | |
| |
| |
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
---|---|
Guatemala | 6.750.170[1] |
Diller | |
| |
Din | |
|
Eş sesli olan ve Yahudi İspanyolcası için kullanılan Ladino adıyla karıştırmamak gerekir.
Guatemala Ladinoları
Avrupalılaş[tır]manın (Guatemala İspanyolcası ladinización) sonucu olarak, Guatemala Kızılderilileri ile İber Yarımadası kökenli Avrupalıların (İspanyollar, Kastilyalılar, Katalanlar) melezi olan Mestizolara Ladino (los ladinos chapínes) adı verilir. Ana dilleri Guatemala İspanyolcasıdır ve yasa gereği ayrı bir etnik grup olarak tanımlanır[2][3][4].
Guatemala'da 2002 rakamlarına göre nüfusu 6.750.170[1] kişidir ve % 60 gibi çoğunluğu oluştururlar.
1778-1990 yılları arasındaki Guatemala Kızılderilileri ile Ladinoların nüfusu:[5]
Yıl | Toplam | Ladino | Kızılderililer | Kızılderili yüzdesi |
1778 | 392.272 | 80.485 | 311.797 | 78.4 |
1837 | ? | 179.047 | ? | ? |
1880 | 1.224.602 | 379.828 | 844.744 | 68.9 |
1893 | 1.364.678 | 481.954 | 882.733 | 64.6 |
1921 | 2.004.900 | 704.793 | 1.299.927 | 64.8 |
1950 | 2.790.868 | 1.293.607 | 1.497.261 | 53.5 |
1964 | 4.287.997 | 2.497.055 | 1.808.942 | 42.2 |
1973 | 5.160.221 | 2.900.197 | 2.260.024 | 43.8 |
1981 | 6.054.227 | 3.517.705 | 2.536.522 | 41.9 |
1990 | 9.197.351 | 5.347.340 | 3.850.011 | 41.8 |
Kaynakça
- "XI Censo Nacional de Población y VI de Habitación (Censo 2002) : Variable Grupo_etnico : Pertenencia de grupo étnicor". 5 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2013.
- Ministerio de Educación (MINEDUC) (2008). "Reflexiones sobre el mestizaje y la identidad nacional en Centroamérica: de la colonia a las Républicas liberales" (İspanyolca). 26 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2008. Tarih değerini gözden geçirin:
|erişimtarihi=
(yardım) - Instituto Nacional de Estadística (INE) (2002). "XI Censo Nacional de Poblacion y VI de Habitación (Censo 2002) - Pertenencia de grupo étnico" (İspanyolca). 20 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2008. Tarih değerini gözden geçirin:
|erişimtarihi=
(yardım) - Rodríguez L, Lic. Carlos Antonio. "La determinación Estadística de los grupos étnicos, el indigenismo, la situación de la pobreza y la exclusión social. Los Censos Integrados del 2002 y la inclusión social de los grupos étnicos. Perfil nacional del desarrollo sociodemográfico" (PDF) (İspanyolca). 2 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 2008. Tarih değerini gözden geçirin:
|erişimtarihi=
(yardım) - Flavio Rojas Lima (1992), Los indios de Guatemala, Ed. Mapfre, S.A, 1992 (İspanyolca)
Bibliyografya
- Adams, Richard N. Guatemalan Ladinization and History. In: The Americas, Vol. 50, No. 4 (Apr., 1994), pp. 527–543. Academy of American Franciscan History.
- Falla, Ricardo (translated by Phillip Berryman). Quiché rebelde: religious conversion, politics, and ethnic identity in Guatemala. University of Texas Press, 2001. ISBN 0-292-72532-9 in Google books
- Martínez Peláez, Severo. La patria del criollo: Ensayo de interpretación de la realidad colonial guatemalteca. Guatemala: Editorial Universitaria, USAC, 1970.