Koma Wetan

Koma Wetan, Kafkaslar’da (Gürcistan) yaşayan üçü Yezîdî Kürdü biri Ermeni olan dört gencin 1973 yılında bir araya gelerek kurdukları ilk Kürtçe rock müzik grubudur. Önceleri kendi ortamlarında eğlenmek amacıyla çalmaya başlayan gençler daha sonra grup kurmaya ve dışarıda çalmaya karar verdi. Kendileri gibi Kafkaslar’da yaşayan Mîkaîlê Reşîd, Karlênê Çaçanî, Eliyê Îsko, Ordixanê Celîl ve Latifî Husret gibi Kürt şairlerin şiirlerini bestelemeye başladılar. İlk yıllarında enstrüman sıkıntısı çeken grup, o dönemde Gürcistan Komünist Partisi Merkez Komitesinde çalışan Keremê Anqosî adındaki bir Kürt aracılığıyla devletten enstrüman alabildiler.[1] Grup 1978 yılında Gürcistan’da gerçekleştirilen bir müzik festivaline davet edildi. Festival tüm Sovyet cumhuriyetlerinde naklen yayınladı. Gürcü televizyonu grupla ayrıca özel bir program da düzenledi.[6][11] Bu festivalde büyük ilgi görüp dereceye giren grup plak çıkarmaya karar verdi. 1979 yılında grubun ilk albümü Bayê Payîzê’nin (Sonbahar Rüzgârı) demosu (fonogram) yapıldı. Albüm, Moskova’daki Sovyet Kompozitörleri Komisyonu’ndan geçtikten sonra 1989 yılında Melodiya plak şirketi tarafından Tiflis’de yayınlandı.[12] Grup ilk plağın gelirlerini 1988 yılındaki Halepçe Katliamı için düzenlenen yardım kampanyasına bağışladı. Plak kapağının üzerine de “Bu plaktan elde edilen gelir Halepçe’de zarar görenler için Londra’da açılan banka hesabına aktarılacaktır’ ibaresi yazıldı.[1]

Sovyetler Birliği'nin çöküşü ile ekonomik problemler yaşayan grup 1991 yılında dağıldı. Grubun solisti Kerem Gerdenzeri 1992’de Moskova’ya taşındı ve müzik hayatına kaldığı yerden devam etti. Ancak grubun Gürcistan ve Ermenistan’da yaşayan diğer üyeleri müziği bırakarak başka işlerde çalışmaya başladı.

2011 yılında grubun tarihçesini anlatan, yönetmenliğini Halil Fırat Yazar ve Mehmet Hadi Sümer'in yaptığı Bê Wetan (Vatansız) isimli bir belgesel çekildi.[7][13][14][15]

• Kerem Gerdenzeri: Bas-gitar, solist, grup yöneticisi
• Rafael Şamil Dasini: Bateri
• Levon Grigori Şahbazyan: Klavye
• Omer Sebri Recevi: Solo-gitar, vokal[5][6][16]

• 1979: Bayê Payîzê, (Sonbahar Rüzgârı)

• Koma Dengê Azadî
• Sovyetler Birliği'nde Kürtler