Karamazov Kardeşler (film, 1958)

1870'lerde Çarlık Rusyasındaki küçük Ryesk kasabasında geçen bu aile dramında varlıklı ama eli sıkı bir hovarda olan Baba Karamazov (Lee J. Cobb)'un dört erişkin oğluyla olan sorunları anlatılır. Kumarbaz, çapkın ve meteliksiz bir subay olan büyük oğul Dmitri (Yul Brynner), aileden kopuk yaşayan tanrı tanımaz nihilist oğul Ivan (Richard Basehart), onun aksine kendini dine vermiş bir keşiş olan Alexi (William Shatner) ve saralı gayrimeşru çocuk Smerdjakov (Albert Salmi) hepsi farklı annelerden doğmuşlardır. Bencil baba çocuklarına karşı çok acımasızdır.

Genelde edebiyat eserlerinin sinema uyarlamaları film eleştirmenlerince pek başarılı bulunmazlar. Dostoyevski'nin Rus edebiyatının doruklarındaki bu dev eserinin Hollywood'da yapılmış bu ilk sinema uyarlaması da aynı şekilde söz birliği etmişçesine hiçbir eleştirmen tarafından beğenilmemişti. Her şeyden önce ağdalı bir dili olan ve karışık bir teknikle yazılmış bu hacimli romanı (Türkçe ilk baskısı 1700 sayfa ve dört ciltti) 2,5 saatlik bir filme sığdırmanın olanaksız olduğu, bunun için en az 4 saatlik bir film yapmak gerektiği belirtilmiştir. Nitekim romanın 1969 tarihli Sovyet uyarlaması 4 saat sürüyordu ve romana daha sadık bulunmuştu. Yine Rusya'da yapılan TV dizisi toplamda 7,5 saat uzunluğundaydı, Brezilya'da yapılan dizi ise birer saat süren 178 bölümden oluşuyordu.

Klasik eserlerin çizgi roman haline getirilmiş versiyonlarına (Classics Illustrated gibi) gönderme yapılarak bu filmin de bir klasikten çok bir 'klasik çizgi roman' gibi durduğu da ileri sürülmüştür. Oyuncuların yer yer iyi oyun çıkardıkları anlarda alkışı hak edecek kadar göz doldurdukları ama çoğunlukla düz ve ruhsuz oynadıkları hatta zaman zaman gülünç oldukları yazılmıştır. Romanın ruhunu yakalayamayan bu grotesk filmin dönemin atmosferini de yeterince yansıtamadığı ileri sürülmüştür.

Görüntü yönetmeni John Alton'un çektiği filmin çarpıcı sıcak renkli görüntüleri, ışıklandırması ve egzotik müziği neredeyse filmin yegane beğenilen tarafları olmuştur.[5]

Richard Brooks'un 1958'de yönettiği bu film romanın o tarihe kadar yapılmış 4. sinema uyarlamasıdır ve Hollywood'da yapılan ilk uyarlama olma özelliğini de taşır. Aynı zamanda da renkli çekilmiş ilk uyarlamadır. 1921 ve 1931'deki uyarlamalar Almanya'da, 1947'deki uyarlama ise İtalya'da yapılmıştı ve siyah beyaz çekilmişlerdi.

• IMDb'de The Brothers Karamazov
• allmovie.com'da "The Brothers Karamazov"27 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.