Kalsiyum karbonat

Kalsiyum karbonat, halk arasında kireç taşı olarak bilinen bir tür kimyasal bileşiktir. Bileşik formülü CaCO3 şeklindedir. Bu bileşik doğada en fazla eski kayaçlarda ve deniz kabuklarında bulunur. Kalsiyum karbonat, antiasitlerin bir üyesi olsa da, fazlası biyolojik olarak zararlıdır.

Kalsiyum karbonat
Kalsiyum karbonatın iyon yapısı
CaCO3 boşluk doldurma modeli
Tanımlayıcılar
CAS numarası 471-34-1
PubChem 10112
EC numarası 207-439-9
KEGG D00932
ChEBI 3311
RTECS numarası FF9335000
ATC kodu A02AC01,Şablon:ATC
SMILES
InChI
ChemSpider 9708
Özellikler
Molekül formülü CaCO3
Molekül kütlesi 100.0869 gr/mol
Görünüm İnce beyaz toz; tebeşir tadında
Koku kokusuz
Yoğunluk 2.711 gr/cm³ (kalsit)
2.83 gr/cm³ (aragonit)
Erime noktası

1339 °C (kalsit)
825 °C (aragonit) [1]

Kaynama noktası

parçalanır

Çözünürlük (su içinde) 0.013 gr/L (25 °C)[2][3]
Çözünürlük (sulandırılmış asitler içinde) çözünür
Asitlik (pKa) 9.0
Tehlikeler
NFPA 704
0
0
0
Parlama noktası 825 °C
ABD maruz
kalma limiti (PEL)
TWA 15 mg/m³ (total) TWA 5 mg/m³ (solunum)
LD50 6450 mg/kg (oral, sıçan)
Belirtilmiş yerler dışında verilmiş olan veriler, Standart sıcaklık ve basınçtadır. (25 °C, 100 kPa)
Bilgi kutusu kaynakları
Kalsit mineralinin kristal yapısı

Kalsiyum karbonatın doğada bulunduğu kayaçlar içinde en yoğun bilinenleri, aragonit, kalsit, vaterit, tebeşir, kireç taşı, mermer ve travertendir. Bir kayaç üzerinde kalsiyum karbonatın varlığının tespit edilmesi için hidroklorik asit veya sülfürik asit kullanılır.

Kimyasal özellikleri

  • Kalsiyum karbonat, diğer karbonat türleriyle hemen hemen aynı özellikleri taşır. Güçlü asitlerle karşılaştığında karbon dioksit gazı açığa çıkar:
CaCO3(k) + 2HCl(s) → CaCl2(s) + CO2(g) + H2O(s)
CaCO3 → CaO + CO2

Kullanım alanları

500 mg'lık kalsiyum karbonat içeren haplar.

Kalsiyum karbonat, sanayide, mermer, tebeşir ve kireç taşı gibi farklı malzemelerin üretiminde yoğun olarak kullanılır. Aynı şekilde boya malzemelerinin üretilmesinde yoğun olarak bu bileşikten yararlanılır. PVC üretiminde de kullanılan kalsiyum karbonat, seramik yapımında yararlanılan bir moleküldür. Tıp alanında,genellikle Böbrek fonksiyonunu kaybetmiş, kandaki fosforu idrar yolu ile atamayan kronik böbrek yetersizliği durumlarında besinlerdeki fosforu bağlamasında, fosfatlı bileşiklerin dengelenmesinde kullanılır. (phos-ex) Gıda alanında ise E170 adıyla katkı maddesi şeklinde ve soya sütünde kullanılır. Son yıllarda çevresel dengenin sağlanmasında kalsiyum karbonatın önemli bir yere sahip olduğu görülmüştür.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. "Occupational safety and health guideline for calcium carbonate" (PDF). US Dept. of Health and Human Services. 22 Haziran 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2011.
  2. Aylward, Gordon and Findlay, Tristan (2008). SI Chemical Data Book (4th ed.). John Wiley & Sons Australia, Ltd. ISBN 978-0-470-81638-7.
  3. Rohleder, J.; Kroker, E. (2001). Calcium Carbonate: From the Cretaceous Period Into the 21st Century. Springer Science & Business Media. ISBN 3-7643-6425-4. 19 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2015.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.