Jules Massenet

Jules (Émile Frédéric) Massenet (d. 12 Mayıs 1842, Montaud, Saint-Étienne, Fransa - ö. 13 Ağustos 1912, Paris), özellikle opera eserleri hazırlayıcısı olarak tanınan, bir Fransız besteci ve müzik hocasıdır.

Jules Massenet
Jules Massenet
Doğum 12 Mayıs, 1842
Montaud (Saint-Étienne), Fransa
Ölüm 13 Ağustos 1912
Paris
Meslek Müzisyen, Besteci, Müzik hocası

Besteleri 19. yüzyıl sonlarında ve 20. yüzyıl başlarında çok popüler olarak sahnelenmiştir. Zamanının en iyi melodi besteleyen müzisyeni olarak bilinmektedir. Fakat ölümünden sonra hemen hemen ismi unutulmuştur. "Manon" ve "Werther" adlı operalarının ender olarak sahnelenmesi dışında eserleri uzun zaman hiç yazmamıştı. 1970'li yıllar ortasından itibaren Thais ve Esclarmonde operalarını düzenlemesiyle birlikte yeniden ilgi çekmeye başlamıştır.

Yaşamı

Massenet

Massenet, Fransa'nın şimdi Saint-Étienne şehrinin bir varoşu olan ve zamanında şehre yakın bir köy olan "Montaud" doğdu. Altı yaşına geldiğinde babasının fena sağlık durumu dolayısıyla aile Paris'e taşındı. Orada ailenin geçimini temin için üvey annesi özel piyano dersleri vermeye başladı. Messent'de üvey annesinden dersler alıp 11 yaşında iken Paris Konsevatuvarı'nda müzik eğitimine başladı. Ailesi Paris'ten ayrılmakla beraber Messanet yakın bir akrabasının evinde yaşayarak müzik eğitimine Paris'te devam etti. Bu müzik eğitimi sırasında kendi geçimin temin etmek için boş zamanlarında 6 yıl boyunca "Theatre Lyrique"de timpani çalıgıcılığı; diğer tiyatrolarda çeşitli perküsyon çalgıcılığı ve "Cafe de Belleville"'de piyanistlik yaptı.

Önceleri konservatuvarda kendini gösterememişti; hocaları onun bir besteci olarak ün yapacağını hiç beklemiyorlardı. Ama 1852'de Roma'da "Grand Prix de Roma" yarışmasında David Rizzio adlı kantata bestesi ile birinciliği kazandı. Bundan sonra eğitimine üç yıl Roma'da devam etti. Orada Franz Liszt ile tanıştı. Massenet'in sonradan evlendiği eşinin annesine Massenet'yi kızına piyano öğretmek için Liszt tavsiye etmişti .

İlk operası bir perdelik La grand' tante, 1867de Paris'te "Opera Comique"de yapımlandı. Massenet Fransa-Prusya Savaşı'nda askerlik yapması dolayısıyla bestecilik kariyerinden uzaklaşmıştı. Ama 1871den sonra tekrar sanatına geri dönebildi. Onun müzikseverler ve müzikçilerin çok ilgisini çeken ilk önemli eseri 1873de Marie-Magdeleineadlı dramatik oratoryo oldu. Bu eser birçok müzikci (örneğin Charles Gounod, Pyotr Çaykovski, "Vincent d'Indy") tarafından övüldü. Massenet'nin ilk patronları kendisine tiyatro sosyetesinin kapılarını açan besteci Ambroise Thomas ile Paris'in medya ve sosyal çevrelerine girmesini sağlayan kitap yayımcısı "George Hartmann" oldu.

1878de "Paris Konservatuvarı"nda kompozisyon hocalığına başladı ve uzun süre kaldığı bu görevde birçok tanınmış müzisyen (örneğin Gustave Charpentier, Reynaldo Hahn, Georges Enesco, Charles Koechlin) yetiştirdi. Genellikle opera besteciliği ile ün salıp, en başarılı eserleri Manon (1884), Werther (1892) ve Thaïs (1894) olmuştur. Operaseverlerin dikkatini çeken onun son dönem operaları arasında Le jongleur de Notre-Dame (1902) ve Don Quichotte (1910) bulunmaktadır.

Fransa devleti tarafından 1876da Légion d'honneur nişanı ile onurlandırıldı ve 1899'da bu nişanın "Grand-Officier (Büyük-Subay)" sınıfına kabul edildi. 1878de ise daha 36 yaşında iken o zamana kadar en genç olarak "Académie des Beaux-Arts" üyesi seçildi.

Operalar yanında Massenet baleler, konser süitleri, oratoryolar, kantatalar ve 200 kadar şarkı da bestelemiştir. Bestelediği enstrümantal parçalardan bazıları çok popüler olarak geniş bir dinleyici çevresi buldu ve bunlar hala da klasik batı müziği konserlerinde bulunmakdırlar. Bunlar arasında Thais'te operası içindeki "Mediatation" adlı bir keman solo parçası; "La Cid" operasında bulunan "Arogonaise" parçası ve "Les Erinnyas" konser müziği eserinde bir viyolonsel ve orkestra parçası olan "Elegie" adlı eserleri pek ünlüdür. Bu parçalar piyano öğrencilerinin derslerinde öğrendikleri parçalar olmuştur.

Massenet 70 yaşında iken kanser hastalığı dolayısıyla Paris'te 12 Ağustos 1912'da hayatına gözlerini yumdu.

Çok verimli bir besteci olan Massenet çok disiplinli bir çalışma uygulamıştır. Her gün çalışmalarını gayet metodik olarak yapıp sabah erkenden (bazen sabah saat 4 kalkarak) akşama kadar devamlı çalışırdı. Birçok diğer bestecilerin yaptığı gibi bestesinin hazırlamasını "piyano önünde" yapmıyordu ve her yeni nota aklından hayalinden geçer geçmez notaya alınmakta idi. Bu özel yeteneği onun eserlerinin orkestrasyonlarında büyük destek sağlamış ve en tiz sesli pasajlarda bile eserin sözlerinin açık seçik olmasına yol açmıştır. Yine diğer bestecilerden farklı olarak Massenet eserlerini elbiseli son provalarında ve prömiyerlerinda hazır bulunmamakla isim yapmıştır. Eserlerinin prömiyerinde seyircinin eseri çok sevip beğenildiğini her zaman ona başkaları müjdelemiştir.

Eserleri

Operalar

TarihİsimPerde sayısıPrömiyerLibretto
1865EsmereldaYapımlanmadıKaynak:Victor Hugo, "Notre-Dame de Paris"
1865NoureddinYapımlanmadı
1865ValériaYapımlanmadı
1866La Coupe du roi de Thulé3YapımlanmadıÉdouard Blau ve Louis Gallet
1866La Grand' Tante13 Nisan 1867, Paris, Opéra ComiqueJules Adenis ve Charles Granvallet
1867-1868Le FlorentinYapımlanmadıJules-Henri Vernoy de Saint-Georges
1869ManfredYapımlanmadıJules Ruelle, Kaynak:George Gordon Byron
1870Méduse3YapımlanmadıMichel Carré
1871-1877Le Roi de Lahore527 Nisan 1877, Paris, OpéraLouis Gallet
1872 rev.1888Don César de Bazan330 Kasim 1872, Paris, Opéra Comique; Rev.versiyon: 20 Ocak 1888, GenevreAdolphe Philippe d'Enner, Philippe François Pinel Dumanoir ve Jules Chantepie Kaynak:Victor Hugo, "Ruy Blas"
1875Les TempliersYapımlanmadı
1876Bérangère et Anatole1Subat 1876, Paris, Cerce de l'Union artistiqueHenri Meilhac ve Paul Poirson
1879-1881 rev.1884Hérodiade; rev. ver.: Erodiade3; rev.ver.: 419 Aralik 1881, Bruksel, Koninklijke Muntschouwburg; rev.ver.: 1 Subat 1884, Paris, Théâtre ItaliennePaul Milliet ve Henri Grémont, Kaynak:Gustave Flaubert, Trois Contes hikâyelerinden Nr. 3, "Hérodias
1880Robert de FranceYapımlanmadı
1881Les GirondinsYapımlanmadı
1881-1884Manon519 Ocak 1884, Paris, Opera ComiqueHenri Meilhac ve Philippe Gille, Kaynak:Antoine-François Prévost d'Exiles, "L'histoire du chevalier Des Grieux et de Manon Lescaut"
1882-1883Montalte ou Sixte-quint3Yapımlanmadı
1883-1885Le Cid430 Kasim 1885, Paris, Opera GarnierAdolphe Philippe d'Ennery, Louis Gallet ve Édouard Blau, Kaynak:Pierre Corneille
1885-1892Werther416 Subat 1892, Viyana, HofoperaÉdouard Blau, Paul Milliet ve Georges Hartmann, Kaynak:Johann Wolfgang von Goethe, "Die Leiden des jungen Werthers"
1887-1889Esclarmonde415 Mayis 1889, Paris, Opera ComiqueAlfred Blau ve Louis-Ferdinand de Gramont
1888-1891Le Mage516 Mart 1891, Paris, Opera GarnierJean Richepin
1891-1910Amadis41 Nisan 1922, Monte-Carlo, OperaArsène-Jules Arnaude)
1892-1894Thaïs316 Mart 1894, Paris, Opera Rev.ver.: 13 Nisan 1898, Paris, Opera ComiqueLouis Gallet, Kaynak:Anatole France. "Thais"
1893-1894La Navarraise220 Haziran 1894, Londra, Covent GardenJules Claretie ve Henri Cain, Kaynak: Claretie,"La Cigarette"
1893-1894Le Portrait de Manon18 Mayis 1894, Paris, Opera ComiqueGeorges Boyer
1893Kassya; Son Leo Delibes oparasınin orkestrasonu ve bitirilmesi24 Mart 1893, Paris, Opera Comique
1895-1897Sapho527 Kasim 1897, Paris, Opera Comique; rev. ver: 22 Ocak 1909, Paris, Opera ComiqueHenri Cain ve Arthur Bernède], Kaynak:Alphonse Daudet
1895-1897Cendrillon4 aktes24 mei 1899, Paris, Opera ComiqueHenri Cain, Kaynak: Charles Perrault, "Cendrillon ou La Petite Pantoufle"
1898-1901Grisélidis320 Kasim 1901, Parijs, Opéra ComiqueArmand Silvestre ve Eugène Morand
1899La Fille de JephtéYapımlanmadı
1900-1902Le Jongleur de Notre-Dame318 Subat 1902, Monte Carlo, OperaMaurice Léna, Kaynak: Anatole France, "L'Etui de nacre"
1902-1905Chérubin314 Subat 1905, Monte Carlo, OperaFrançois de Croisset ve Henri Cain
1903Marie-Magdeleine; Ayni isimli oratoryosunun revizyonu9 Subat 1903, Nice, Opera
1905-1906Ariane531 Ekim 1906, Paris, Opera; 23 Kasim 1907, Bruksel ; 19 Aralik 1907, TorinoCatulle Mendès
1905-1907Thérèse2 aktes7 februari 1907, Monte Carlo, OpéraJules Claretie
1907-1909Bacchus45 Mayis 1909, Paris, OperaCatulle Mendès
1908-1910Don Quichotte519 Subat 1910, Monte Carlo, OperaHenri Cain, Kaynak: Jacques Le Lorrain, "Le Chevalier de la longue figure"
1910-1912Roma517 Subat 1912, Monte Carlo, OperaHenri Cain, Kaynak: A. Parodi, "Roma vaincue"
1910-1912Panurge325 Nisan 1913, Paris, Théâtre de la GaîtéL. Coybal ve Georges Spitzmüller Kaynak: François Rabelais, "Gargantua ve Pantagruel"
1911-1912Cléopâtre423 Subat 1914, Monte Carlo, OperaLouis Payen

Operetler

TarihİsimPerde sayısıPrömiyerLibretto
L'Ecureuil du déshonneurYapımlanmadı
1859Les deux boursiersYapımlanmadı
1873L'Adorable Bel'-Boul117 Nisan 1873, Paris, Cercle des MirlitonsLouis Gallet

Baleler

TarihİsimPerde sayısıPrömiyerLibrettoKoreografi
1892Le Carillon21 Subat 1892, Viyana, StaatsoperaErnest van Dyck ve C. de Rodaz
1904La Cigale4 Subat 1904, Paris, Opéra ComiqueHenri Cain
1908Espada13 Subat 1908, Monte-CarloR. Maugars

Oratoryolar ve kantatalar

  • 1863 - David Rizzio
  • 1873 - Marie-Magdeleine
  • 1875 - Ève
  • 1877 - Narcisse
  • 1880 - La Vierge
  • 1886 - Biblis
  • 1900 - La Terre Promise

Orkestra için besteler

  • 1867 - Première suite d'orchestre
  • 1870 - Scènes hongroises
  • 1874 - Scènes pittoresques
  • 1875 - Scènes dramatiques
  • 1876 - Scènes napolitaines
  • 1881 - Scènes de féerie
  • 1882 - Scènes alsaciennes
  • 1897 - Fantaisie pour violoncelle et orchestre
  • 1903 Concerto pour piano et orchestre
  • Ouverture de concert
  • Racine'in Phèdre oyunu icin uvertur
  • Sarabande espagnole

Müziksel

  • Les érinnyes (unlu Élégie parcasini ihtiva eder) - 1873
  • Un drame sous Philippe II - 1875
  • La vie de bohème - 1876
  • L'Hetman - 1877
  • Notre-Dame de Paris - 1879
  • Michel Strogoff - 1880
  • Nana-Sahin - 1883
  • Théodora - 1884
  • Le crocodile - 1900
  • Phèdre - 1900
  • Le grillon du foyer - 1904
  • Le manteau du roi - 1907
  • Perce-Beige et les sept gnomes - 1909
  • Jérusalem - 1914

Vokal müzik

  • Suite théâtrale şarkıcı, koro ve orkestra için (1914) - ölümünden sonra
  • Suite parnassienne şarkıcı, koro ve orkestra için - edisyondan geçmemiş

Dinsel muzik

  • Messe de Requiem solo sesler, koro, org, viyolonsel ve kontrabas için
  • Ave Maria Stella, iki sesli motet viyolonsel eşliğinde (1886)
  • Panis angelicus solo ses ve üçlü ses için org eşliğinde (1910)

Oda müziği

  • Quatuor pour cordes
  • Dichetto pour quatuor telli sazlar, kontrabas, flut, hautbois, klarnet, fagot ve kor-angle (1872)
  • Pièces pour petit orchestre (1901)

Medya

  • Massenet, "Manon" oparası II. Perdesi'nde Enrico Caruso ve Geraldine Farrar "Manon! Avez-Vous Peur...On L'appelle Manon" ikilisi. (1912):
  • Masenet, "El Cid" oparasında Enrico Caruso "O Souverain, O Juge, O Pere!" aryasi (1916):

Dipnotlar

    Ayrıca bakınız

    Dış kaynaklar

    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.